«بلاتر»ها كم نيستند
وحيد نمازي
1- «آنها پايم را قطع كردند. نابود شدم، اما بالاخره يك روز وارد آن ساختمان ميشوم، در اتاق بلاتر را با لگد باز ميكنم و حقيقت را خواهم جست.» اينها را ديهگو مارادونا ميگويد. بعد از جنجال مشهور دوپينگش در جام جهاني 1994. بعد از آن عربدههاي مستانه از پيروزي در پيرانهسري. كتاب خاطراتش (من، ديهگو) كه بيرون آمد، اين جملهها را ميشد در پايان فصل جام جهاني امريكايش ديد. فيفا را مقصر ميدانست و شخص بلاتر را كه آن موقع دست راست ژائو هاوهلانژ بود و همهكاره اجرايي فيفا. كاري به درست و نادرست بودن حرفهاي ديهگو نداريم. اما هرچه هست، تكيه زدن دو، سه دههاي به بالاترين جايگاههاي اجرايي تشكيلاتي بزرگ همچون فيفا، راه را براي ورود فساد و نوعي ديكتاتوري شيك و امروزي براي بلاتر و اعوان و انصارش بازِ باز كرده است. سالها از خواندن جملات ديهگو در كتابش ميگذرد تا جاه و جلال آنچناني «تشكيلات بلاتر» در كنگره شصتم فيفا را به چشم ميبينم. در بهترين هتل ژوهانسبورگ و پيش از شروع جام جهاني 2010، كنگره ساليانه فيفا برگزار ميشود. ژروم والكه، مدير اجرايي فيفا، جلسه را اداره ميكند. براي موارد مختلف راي ميگيرد. گوش تا گوش سالن بزرگ را مقامات و اعضاي فيفا پر كردهاند كه تعدادشان از اعضاي سازمان ملل هم بيشتر است. نورپردازي صحنه و چيدمان نشستن مقامات فيفا روي آن، كاملا نشان از برتري جويي و سلطنتمآبي بلاتر دارد. والكه ميخواهد براي بودجه سال بعد راي بگيرد. كمي توضيح ميدهد و سالن آماده رايگيري ميشود كه ناگهان، رييس بزرگ ميكروفنش را باز ميكند تا چيزي بگويد: «پيش از رايگيري براي تصويب بودجه سال بعد، ميخواستم به يه چيزي اشاره كنم. ما صورتهاي مالي سال قبل رو بررسي كرديم. سودي كه نصيب فيفا شده، بيشتر از پيشبينيهاي سال قبل بوده. براي همينم من مازاد اون سود رو بين تمام فدراسيونهاي عضو تقسيم ميكنم. حالا بفرمايين راي بدين...». سالن به افتخار حاتمبخشي رييس، يكپارچه تشويق ميشود و بودجه سال بعد فيفا با اكثريت كامل و قاطع راي ميآورد؛ صددرصد!
2- در گزارش مالي ساليانه فيفا كه از سايتش ميتوان دانلود كرد، ميزان درآمد و هزينه اين سازمان اينچنين بيان شده است: درآمدها حدود پنج ميليارد و 700 ميليون و هزينهها حدود پنج ميليارد و 400 ميليون دلار (سود خالص فيفا حدود 300 ميليون دلار ميشود). طبيعي است كه در چنين گردش مالي نزديك به 11 ميليارد دلاري، بهشتي براي فاسدان و سودجويان ايجاد شده باشد. 43 درصد درآمدهاي فيفا مربوط به فروش حق پخش تلويزيوني است. 29 درصدش را بازاريابي تامين كرده و 28 درصد باقيمانده هم ساير درآمدها است. اما در بخش هزينهها، 72درصد به هزينه مستقيم سرمايهگذاري در فوتبال جهان اختصاص دارد و مابقي هم ساير هزينهها است. بيشك راه براي رخنه مفسدان بزرگ در اين بخش 72درصدي بهشدت هموار است. تباني در اختصاص بودجههاي عمراني و ايجاد زيرساختها در كشورهاي مختلف و گرفتن پورسانتهاي آنچناني، تنها بخشي از درآمدهاي نامشروع اين باند بوده و خواهد بود. و البته اين قصه سر دراز دارد...
3- جايي كه پول فراوان باشد، فساد هم لانه ميكند. اين جمله را بارها و بارها شنيدهايم. اين فساد در سازمانهايي به وسعت و گسترش فيفا كه ساختار اجرايياش بيش از 25 سال است كه بيتغيير بوده، به شكلي سازمان يافتهتر و تشكيلاتيتر از جاهاي ديگر نهادينه شده و عدم نظارت نهادهاي بيطرف، راه را براي مفسدان بازتر هم كرده است. اما بيترديد، آنچه اين روزها در فيفا روي داده، نمودي بزرگتر و جهانيتر از فسادهاي بزرگ و كوچكي است كه در جاي جاي فوتبال جهان رخ ميدهد. كافي است نگاهي به گردش مالي ليگهاي فوتبال در كشورهاي مختلف انداخت تا فهميد كه «بلاترها» كم نيستند!