فاطمي، طراح يكي از بزرگ‌ترين روزهاي تاريخ ايران
چه كسي فكرش را مي‌كرد نوزادي كه در روز عاشوراي سال 1298 در نايين متولد شد و پدر روحاني‌اش او را «حسين» ناميد روزگاري نه‌چندان دور وزير امور خارجه يكي از مهم‌ترين دولت‌ها و طراح يكي از بزرگ‌ترين روزهاي تاريخ معاصر اين خاك خواهد شد. در اول شهريور پس از كودتا روزولت به ايران سفر مي‌كند و در ملاقات با محمدرضا پهلوي از سرنوشت مصدق، رياحي و فاطمي جويا مي‌شود و شاه در پاسخ مي‌گويد «مصدق و رياحي را محاكمه و زنداني مي‌كنم اما اگر دستم به فاطمي برسد زنده نمي‌گذارمش». سام فالس، دبير شرقي سفارت انگليس در تهران در زمان كودتا مي‌نويسد «اعدام بي‌رحمانه، صرفنظر از غيرانساني بودن آن، ممكن است در مورد مصدق عاقلانه نباشد ولي شايد براي فاطمي، اگر دستگير شود، بهترين راه‌حل باشد. تا زماني كه اين گونه افراد زنده هستند و در ايران به سر مي‌برند، هميشه خطر ضد كودتا وجود دارد، شدت عمل ضروري است.» حسين فاطمي مخالف سرسخت رژيم پهلوي بود و از ابراز اين عقيده ابايي نداشت تا جايي كه در جريان سفر شاه به عراق به سفير ايران در عراق پيغام مي‌دهد كه حق ندارد به استقبال شاه برود. در ارتباط با انگليس هم فاطمي همين قدر جدي و بي‌رودربايستي عمل كرد زماني كه در مهرماه سال 31 اسنادي مبتني بر جاسوسي در سفارت انگليس كشف شد دستور تعطيلي سفارتخانه انگلستان را داد و همه كارمندانش را از ايران اخراج كرد. اما دشمني شاه و انگليس با فاطمي رشته دراز‌تري داشت شايد تخم اين كينه و نفرت نسبت به فاطمي زماني كاشته شد كه مشخص شد طرح و فكر «ملي شدن صنعت نفت ايران» اولين بار از سوي حسين فاطمي مطرح شده و به دولت ملي مصدق پيشنهاد شده است، طرحي كه كمتر كسي فكرش را مي‌كرد به نتيجه برسد و تبديل به يكي از مهم‌ترين وقايع تاريخ معاصر ايران شود. فاطمي پس از كودتاي 28 مرداد متواري شد و در اسفند ماه همان سال دستگير شد، خواهرش «سلطنت فاطمي» از طريق راديو، خبر بازداشت برادر را مي‌شنود و مطلع مي‌شود كه او را به محل دفتر فرمانداري نظامي ايران برده‌اند. زماني كه خواهر حسين فاطمي در پي برادرش مي‌رود فكرش را هم نمي‌كرد سپر بلاي برادر شده و او را از مرگ نجات خواهد داد. در مقابل دفتر فرمانداري نظامي شعبان بي‌مخ و تعدادي از همراهانش با چاقو به دكتر فاطمي حمله مي‌كنند تا او را به قتل برسانند اما خواهر فاطمي خود را سپر بلاي او مي‌كند و با 11 ضربه چاقو مجروح مي‌شود و فاطمي هم با شش ضربه به بيمارستان منتقل مي‌شود. در آبان ماه سال 1333 فاطمي در دادگاه نظامي غيرعلني به مرگ محكوم شد و زماني كه در سپيده‌دم 19 آبان ماه او را براي اجراي حكم مي‌آوردند به قدري مريض بود كه با برانكارد و تني تبدار به محل اجراي حكم انتقال يافت و به جوخه اعدام سپرده شد.