يك‌خبر، سه چهره / عكاسان ايراني اجازه شركت در مسابقه نشنال جئوگرافي را ندارد
فراخوان مسابقه «مسافر» نشنال جئوگرافي، تاكيد مي‌كند كه عكاسان ايراني اجازه شركت در اين مسابقه را ندارند. اتفاقي كه براي پيگري آن به سراغ سردبير مجله نشنال جئوگرافي در ايران، يك عكاس و يك حقوقدان رفتيم.
تحريم‌ها اجازه نمي‌دهد
بابك نيكخواه‌بهرامي٭
خبر كه آمد، به يكي از روساي مجله نشنال‌جئوگرافي، تري ادمسون، ايميل زدم. در جواب ايمليم توضيح داد؛ خودش هم از اين اتفاق بسيار ناراحت است، اما كاري از دستش برنمي‌آيد. قوانين تحريم، به نشنال جئوگرافي اجازه نمي‌دهد كه عكاسان ايراني را در يك مسابقه وارد كند. دليل هم ساده است، براي ورود عكاسان ايراني به مسابقه نشنال‌جئوگرافي بايد وكيل بگيرد، به دادگاه شكايت كند تا احتمالا مجوز دولت امريكا برسد و بعد پروسه خزانه‌داري امريكا مجوز صادر كند تا عكاسان ايراني بتوانند در مسابقه شركت كنند؛ اين يعني يك پروسه پرزحمت چند ده هزار دلاري براي يك مسابقه ساده و دليل ساده براي اينكه برگزاركنندگان از خير عكاسان كشورهاي موجود در فهرست تحريم بگذرند. به جز ايران عكاسان كوبايي، سوداني، سوري و حتي دو ايالت در امريكا و در كانادا هم نمي‌توانند در اين مسابقه شركت كنند. از طرف ديگر همين تحريم براي شركت‌كنندگان هم دردسر درست مي‌كند؛ به فرض شركت و برنده شدن، برنده تحريمي براي دريافت ويزا به مشكل برمي‌خورد و هيچ حساب بانكي هم براي واريز جايزه برنده وجود ندارد. قوانين تحريم آنقدر سفت و سخت است كه براي دريافت مجوز نشنال جئوگرافي فارسي، سه سال تمام وقت گذاشتيم و اين تحريم ابعادي پيدا كرده كه نشنال‌جئوگرافي هم با آن به دردسر افتاده؛ يكي از گزارشگران اين مجله يك سال تمام است به دنبال ويزاي ايران است تا بتواند در پروژه «در مسير ردپاي انسان‌هاي اوليه در همه نقاط كره‌زمين»، به ايران بيايد. از وزارت امورخارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تا سفير ايران سازمان ملل در نيويورك، تا امروز هيچ‌كس به درخواست‌هاي نشنال‌جئوگرافي براي ويزا پاسخ نداده و تمام ايميل‌ها و درخواست‌ها، بدون جواب مانده است؛ در چنين شرايطي حذف عكاسان ايراني از يك مسابقه، اتفاقي است توجيه‌پذير.
٭ سردبير نشنال جئوگرافي فارسي
بوي سياست مي‌آيد
كامبيز نوروزي٭
در جهان امروز ما با يك حقيقت تلخ مواجه هستيم؛ امروزه در دنيا حوزه‌هايي كه ظاهرا در زمينه فرهنگ و هنر، حقوق بشر و آزادي بيان فعاليت مي‌كنند در پاره‌اي موارد به‌شدت آلوده سياست شده است. به نظر من، آنچه مديران نشريه نشنال جئوگرافي درباره تحريم ايران مطرح كرده‌اند دلايل موجهي نيست و مغاير با اصول- قوانين آزادي بيان است. عكاس ايراني مستقل است و نبايد او را از اين امكان محروم كنند. دنياي امروز در عرصه فرهنگ و هنر به سياست آلوده شده است. خبر جلوگيري عكاسان ايران از شركت در مسابقه جهاني نشنال‌جئوگرافي مصداق همين آلودگي است. در اين ميان بعضي مسابقات جهاني با تكرار روند محدوديت‌ها و قيد‌و‌بندهاي سياسي، اصالت هنري خود را از دست داده‌اند و رنگ و بوي غيرحرفه‌اي به خود گرفته‌اند. اين قبيل اتفاقات در بعضي حوزه‌هاي هنري به نسبت حوزه‌هايي مثل سينما بيشتر ديده مي‌شود. هدف اصلي از برگزاري مسابقات هنري اين است كه كشورها با فرهنگ‌هاي مختلف با يكديگر ارتباط برقرار كنند. در حالي با پديد‌آمدن محدوديت‌هاي سياسي فضاي هنري اين مسابقات آلوده مي‌شود، به‌طوري كه اين قبيل مسابقات هنري بيش از آنكه بوي هنر دهد، بوي سياست مي‌دهد.
٭حقوقدان
راهي براي گرفتن جايزه نيست
عباس كوثري٭
تبعيض قائل شدن در مسابقات جهاني به هر دليلي كار درستي نيست و حرفه‌اي بودن آن اقدام فرهنگي را زير سوال مي‌برد. اين در حالي است كه ما به درستي دلايل تحريم ايران در مسابقه «نشنال جئوگرافيك» را نمي‌دانيم و در صورت احراز دلايل كامل‌تر مي‌توان در اين باره قضاوت كرد. اما نكته‌اي كه نياز به بررسي بيشتر كارشناسان اين حوزه دارد، اين است كه نشنال‌جئوگرافيك يك بنياد امريكايي است و مي‌توان دليل محدوديت هنرمندان ايراني در اين مسابقه را تحريم‌هاي امريكايي دانست كه مانع از مبادله بانك‌هاي ايراني با بانك‌هاي امريكايي هستند. واقعيت اين است كه اگر شركت‌كننده‌اي از ايران در اين مسابقه برنده جايزه شود، نشنال‌جئوگرافيك راهي براي واريز جايزه از طريق بانك‌هاي امريكايي ندارد. مسابقات هنري و ورزشي بايد فارغ از مرزبندي‌هاي سياسي برگزار شود. گاهي ديده مي‌شود بعضي از مسابقات هنري بزرگ جهان براي كشف و معرفي استعداد كشورهاي مختلف از حضور كشورهاي مطرح در آن سطح ازمسابقه جلوگيري مي‌كنند. مثلا در يك مسابقه عكاسي معتبر اعلام مي‌شود امريكاي شمالي حق شركت ندارد، چون اين كشور در اين رشته داراي سابقه درخشاني است و حضور عكاسان امريكايي مانع ظهور استعدادهاي كشورهاي آسيايي و آفريقايي است و عكاسان اين كشورها توان مقابله با عكاسان مطرح امريكايي را نخواهند داشت. اين نوع محدوديت به سبب كشف استعدادهاي درخشان است، محدوديتي كه نه تنها منفي نيست بلكه مفيد و موثر است و كمك بزرگي به جذب هنرمندان عكاسي سراسر جهان مي‌كند. از سوي ديگر اما بايد در نظر داشت محدوديت‌هاي منفي نيز در اين مسابقات وجود دارند، محدوديت‌هايي كه بر اساس دلايل سياسي، مذهبي، نژادپرستي و حتي رنگ پوست مانع از حضور بعضي هنرمندان مي‌شوند. اين نوع تمايز قائل شدن براي يك مسابقه هنري، حرفه‌اي نيست.
٭ عكاس