اكران فيلم پرحاشيه «رستاخيز» در عيد فطر
مصايب يك فيلم تاريخي
پس از گذشت نزديك به پنج ماه از جشنواره سي و سوم فجر و بحثهاي فراوان بر سر فيلم «رستاخيز» و اما و اگرهاي اكران اين فيلم سينمايي، بالاخره غلامرضا فرجي سخنگوي شوراي صنفي نمايش گفت: قرارداد نمايش فيلم سينمايي «رستاخيز» در گروه آزادي براي برنامه عيد فطر ثبت شد و اين فيلم در عيد فطر اكران ميشود. احمدرضا درويش سازنده فيلم «رستاخيز» كه قبلتر و در سال 81 فيلم پرهزينه «دوئل» را ساخته بود، حالا و پس از نزديك به يك دهه فيلمبرداري «رستاخيز» با فيلمي درباره حادثه عاشورا به سينما بازگشته است. آخرين ساخته درويش روايت ظهر عاشوراست؛ روايتي كه در آن چهره اصحاب عاشورا را نشان ميدهد و تلاش ميكند روايتي بر اين واقعه مهم تاريخ اسلام داشته باشد؛ فيلمي كه در جشنواره فجر براي اصحاب رسانه به نمايش درآمد و نقدهاي فراواني را از هر سو دريافت كرد؛ چه از نظر سينمايي و روايت و چه از نظر شرعي و فقهي. چه از طرف منتقداني كه تنها دغدغه سينما را دارند و چه از سوي منتقداني كه جداي بحثهاي كيفي فيلم با نشان دادن چهره حضرت عباس، قاسم و علياكبر فرزند امام حسين(ع) نيز مشكل جدي داشتند. نقدهايي كه از سوي كيفيت اجرايي فيلم ارايه شده بود به ساخت ضعيف و پرهزينه اين اثر سينمايي دست گذاشته بود، بر اين نكات كه اين فيلم با توجه به قدرت بالقوهاي كه در داستان عاشورا نهفته است حتي نتوانسته بخش كوچكي از اين داستان را نيز از نظر سينمايي درست روايت كند؛ نكاتي از اين دست و تكيه بر عدم شخصيتپردازيهاي صحيح، عدم قوت در تدوين و ريتم فيلم و عدم ارايه درست فرم و ساختار براي فيلم.
از سوي ديگر آيت الله مكارمشيرازي، آيت الله مظاهري اصفهاني، آيت الله موسوي اردبيلي، آيت الله وحيدخراساني و آيت الله صافيگلپايگاني از جمله مراجع عظامي بودند كه درباره اين فيلم و نمايش چهرهها نظر صريح ارايه كردند. در پي اعتراض مراجع، علي جنتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي رسما اعلام كرد كه موضع رسمي وزارت ارشاد حذف سكانسها و اصلاح اثر به قصد تامين نظر مراجع خواهد بود. همچنين پس از اين اتفاق
حجتالله ايوبي، رييس سازمان سينمايي به قم و مشهد سفر كرد و در سكوت خبري با علما ديدار كرد تا با حذف موارد مورد بحث، اجازه ديني اكران «رستاخيز» را دريافت كند.
پس از آن « رستاخيز» گويا با تعديل در قسمتهايي كه از منظر شرع و فقه و علما و مراجع مشكلدار بوده است، به نمايش عيد فطر خواهد رسيد. احمدرضا درويش در آخرين اظهارنظرش درباره «رستاخيز» با حضور در شبكه الكوثر به توضيح درباره اين فيلم پرداخت. درويش با اشاره به اينكه اين فيلم يك هديه از سوي خودم و ديگر همكارانم و همچنين از جانب سينماي ايران به همه جهان است درباره اكران عيد فطر «رستاخيز» گفته است: «عرضه نمايش اين فيلم به سالنهاي سينما محدود نميشود و همان طور كه ميدانيد فيلم به زبانهاي مختلف از جمله عربي، انگليسي، تركي، فرانسوي و... ترجمه شده تا بتوانيم آن را از طريق ديويدي در شبكه نمايش خانگي و شبكههاي تلويزيوني كشورهاي مختلف نيز عرضه كنيم.» درويش با تاكيد بر اينكه آرزو دارد اين فيلم به دست مخاطبان آن در همه جهان برسد، ادامه ميدهد: «با توجه به شرايطي كه به جهان اسلام و به ويژه مناطق شيعهنشين تحميل شده است، اميدواريم بتوانيم توزيع جهاني و منطقهاي خوبي داشته باشيم تا فيلم به دست مخاطبان آن برسد.» درويش همچنين در پاسخ به اين پرسش مجري شبكه الكوثر كه چرا سراغ سوژه قيام عاشورا رفته است؟ گفت: «بهترين امكان براي ارتباط و گفتوگو با جهان رسانهها هستند و بين رسانهها نيز رسانههاي تصويري و صوتي و به ويژه سينما جايگاه مهمتري دارند. از سوي ديگر يكي از رسالتهاي هر كسي كه وارد عرصه فرهنگ و هنر ميشود، اين است كه به موضوعات جدي ورود پيدا كند. حال به اعتقاد من موضوع نهضت امام حسين (عليهالسلام) و قيام عاشورا بر فراز قله همه موضوعات جدي در جهان ايستاده است.» كارگردان فيلم «رستاخيز» همچنين در جواب به اين سوال كه هزينه ساخت «رستاخيز» چگونه تامين شده است؟ گفت: اين فيلم گرچه در ايران توليد شده است ولي ميتوانيم آن را متعلق به همه جهان اسلام بدانيم و هديهاي است به همه جهان. يكي از اهدافي كه ما هنگام ساخت فيلم بدان توجه داشتيم اين بود كه به هيچوجه از پول بيتالمال استفاده نكنيم و هزينه ساخت اثر از سوي محبان سيدالشهدا تامين شد؛ مانند همه كارها و آيينهاي عاشورايي و حسيني كه به همت مردم و عاشقان امام حسين(ع) پيش ميرود. اين فيلم در بخش سرمايهگذاري توليد مشترك است زيرا دو شركت خارجي يكي در كويت و ديگري در انگلستان به صورت هلدينگ در توليد مشاركت داشتند بدين معنا كه اگر فردي در خارج قصد همراهي در ساخت «رستاخيز» را داشت به اين دو شركت مراجعه ميكرد. از منظر شيوه تامين منابع مالي تجربه منحصر به فردي را پشت سر گذاشتيم كه در توليدات بعدي سينماي ايران نيز ميتواند مورد استفاده قرار گيرد.» او در انتهاي اين گفتوگو درباره آرزوي خود براي فيلم «رستاخيز» گفت: «آرزو دارم اين فيلم به دست مردم جهان برسد و به طور مثال مردم مناطقي كه درگير جنگ هستند و مهاجران سوري كه در اردوگاهها زندگي ميكنند به اين فيلم دسترسي پيدا كنند تا با ديدن آن قدري از آلامشان تسكين يابد و قلبهايشان آرام شود. اميدوارم به بركت نام امام حسين(ع) فيلم در پاكستان و افغانستان نيز مخاطبان خود را پيدا كند».
درويش در هيچ يك از صحبتهايي كه درباره فيلم «رستاخيز» انجام داده است به هيچكدام از نقدهاي وارد شده به كيفيت و ساخت فيلم پاسخي نداده و براي مصاحبه و نقد جدي نيز حضوري به عمل نياورده است. با اين تفاسير بايد به انتظار نشست تا در عيد سعيد فطر فيلم به اكران عموم برسد شايد مردم برخلاف منتقدان فيلم را بپسندند. درضمن بعد از اكران ميتوان به سراغ درويش رفت، شايد آن زمان با توجه به تمام شدن حواشي احتمالي، او پاسخگوي نقدها باشد. بايد به انتظار نشست.