چرا نقض حقوق بشر در دستور كار امريكا در رابطه با مصر نيست؟
كارول مورلو/ جان كري، وزير امور خارجه امريكا براي مذاكره با مقامات ارشد مصر به قاهره رفته است كه به نام امنيت ملي و مبارزه با افراط گرايان خشونت طلب متحد داعش آزاديهاي مدني را محدود ميكنند. حضور كري در گفتوگوهاي راهبري يكشنبه قاهره، نخستين ارتباط رسمي ايالات متحده و مصر از سال 2009 است. اين جديدترين گام براي مرمت روابطي است كه پس از كودتاي نظامي 2013 كه منجر به سرنگوني محمد مرسي، رييسجمهور منتخب مصر از اخوان المسلمين شد، به سردي گراييد.
پس از قاهره، كري براي حمايت از توافق هستهاي ايران در برابر كشورهاي خليج فارس به قطر ميرود. در قاهره، ماموريت كري به منزله راه رفتن روي تيغ است كه بهطور همزمان نشاندهنده حمايت از مبارزه تبليغاتي دولت مصر عليه شبه نظاميان در شبهجزيره سينا و نفي شگفتانگيزترين سركوبگري عليه فعالان سياسى، حقوق بشر و رسانههاست.
حضور كري در قاهره به معناي حمايت امريكا از مبارزه مصر عليه شبه نظاميان مرتبط با داعش است. آنها از ليبي به مصر نفوذ كرده و در صحراي سينا در امتداد مرز مصر با اسراييل و نوار غزه شورش كردهاند. كري، فقط يك روز پس از اعزام نخستين محموله هشتتايي اف- 16هاي ايالات متحده به مصر و نخستين بخش از كمك نظامي 3/1 ميليارد دلار به قاهره ميرود. اين كمك از ماه مارس از سر گرفته شده است. اين كمكها پس از به قدرت رسيدن عبدالفتاح سيسي به قدرت تعليق شده بود.
يك مقام وزارت خارجه امريكا كه درخواست كرده نامش فاش نشود، گفته است: ما عميقا در مورد تحولات سينا نگران هستيم. اينجا يكي از مناطق كليدي است كه ما تصميم گرفتهايم در آنجا حركتي رو به جلو داشته باشيم. مصريها در صحراي سينا با يك تهديد جدي از سوي سازمانهاي وابسته به داعش مواجه هستند و ما بايد به آنها كمك كنيم. مقامات نظامي اسراييل هم درباره احتمال حملات مرزي گروه شبه نظامي ولايت سينا به اسراييل هشدار دادهاند. اين گروه اواخر سال گذشته با داعش اعلام بيعت كرد. اما انتظار ميرود كري درباره مسائل حقوق بشر هم بحث كند و پيشنهادهايي براي شناسايي افراطگرايان دهد.
هفته گذشته گروههايي از سناتورهاي هر دو حزب، محققان و فعالان سه نامه براي كري ارسال كردند و با تاكيد بر حقوق بشر و اصلاحات سياسي، خواستار نقش مركزي آنها در مبارزه با گروههاي افراطگر شدند. مناقشه درباره حضور كري در قاهره با توجه به اين مساله است كه فضاي سياسي در خاورميانه پس از موج انقلابي موسوم به بهار عربي تغيير كرده است.
اميدها بر آن است كه سيسي بتواند به گذار دموكراتيك در كشوري كه پايتخت فرهنگي و فكري جهان عرب است، كمك كند. سيسي مقابله با اقدامات تروريستي عليه پليس، اهداف دولتي، سفارتخانهها و گردشگران را در اولويت خود قرار داده است.
به گفته ديده بان حقوق بشر، از آغاز كار سيسي حداقل 41000 مصري بازداشت شدهاند كه بسياري از آنها تظاهركنندگان عادي يا افراد مظنون به ارتباط با
اخوان المسلمين هستند. دادگاه حداقل 670 نفر را در پروندههاي سياسي محكوم به مرگ كرده است. براساس قانون سال 2014، كساني كه به عضويت سازمانهاي غير دولتي درآيند و براي آسيب رساندن به «منافع ملي» مصر يا «وحدت» كمكهاي مالي خارجي دريافت كنند، محكوم به زندان ميشوند. اما بسياري از مردم بيگناه در سركوب دچار نيرنگ شدهاند، همانطور كه در گزارش حقوق بشر وزارت امور خارجه در ماه ژوئن آمده، نيروهاي امنيتي مصر با كشتن تظاهراتكنندگان و شكنجه مظنونان، و همچنين بازداشتهاي خودسرانه انجام ميدهند.
برخي ناظران استدلال ميكنند كه اين سطح از سركوب سياسي در تاريخ مدرن مصر بيسابقه است. مدافعان حقوق بشر ميگويند كه وزارت امور خارجه ميتواند همزمان با سفر كري به مصر، از دولت قاهره انتقاد كند. دانيل كالينگرت، معاون اجرايي خانه آزادي كه يك گروه مروج حقوق بشر و تغييرات دموكراتيك است، ميگويد: آنچه سيسي ميخواهد نشان دهد، ادامه حمايت ايالات متحده از او و سياستهاي او در مقابله با تروريسم است و حفظ كمكهايي است كه ما به آنها ادامه ميدهيم. واشنگتن پست