گروه: اقتصاد
مطابق آمارهاي مركز آمار ايران، در تابستان ۱۴۰۳ نرخ بيكاري جمعيت ۱۵ ساله و بيشتر ۷.۵ درصد و نرخ مشاركت اقتصادي ۴۱.۷ درصد بوده است.
به گزارش مركز آمار ايران، گزارش منتشر شده نتايج آمارگيري نيروي كار تابستان ۱۴۰۳ و بررسي نرخ بيكاري افراد ۱۵ ساله و بيشتر نشان مي‌دهد ۷.۵ درصد از جمعيت فعال (شاغل و بيكار)، بيكار بوده‌اند.
بررسي روند تغييرات نرخ بيكاري حاكي از آن است كه اين شاخص نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲)، چهار دهم درصد كاهش يافته است.
در تابستان ۱۴۰۳، به ميزان ۴۱.۷ درصد جمعيت ۱۵ ساله و بيشتر از نظر اقتصادي فعال بوده‌اند؛ يعني در گروه شاغلان يا بيكاران قرار گرفته‌اند. بررسي تغييرات نرخ مشاركت اقتصادي حاكي از آن است كه اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲) يك‌دهم درصد افزايش يافته است.
جمعيت شاغلين ۱۵ ساله و بيشتر در اين فصل ۲۵ ميليون و ۱۲۹ هزار نفر بوده كه نسبت به فصل مشابه سال قبل تقريبا ۴۴۴ هزار نفر افزايش داشته است. همچنين جمعيت غيرفعال از نظر اقتصادي (اعم از افراد محصل، خانه‌دار، داراي درآمد بدون كار مانند بازنشستگان و غيره) ۳۸ ميليون و ۶۶ هزار نفر بوده كه نسبت به فصل مشابه سال قبل تقريبا ۴۱۱ هزار نفر افزايش داشته است. بررسي اشتغال در بخش‌هاي عمده اقتصادي نشان مي‌دهد كه در تابستان ۱۴۰۳، بخش خدمات با ۵۲.۱ درصد بيشترين سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدي بخش‌هاي صنعت با ۳۳.۳ درصد و كشاورزي با ۱۴.۵ درصد قرار دارند.
نرخ بيكاري جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاكي از آن است كه ۱۹.۴ درصد از فعالان اين گروه سني در تابستان ۱۴۰۳ بيكار بوده‌اند. بررسي تغييرات فصلي نرخ بيكاري اين افراد نشان مي‌دهد، اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲) هفت‌دهم درصد كاهش يافته است.
بررسي نرخ بيكاري گروه سني ۱۸ تا ۳۵ ساله نيز نشان مي‌دهد كه در تابستان امسال ۱۴.۸درصد از جمعيت فعال اين گروه سني بيكار بوده‌اند. اين در حالي است كه تغييرات فصلي نرخ بيكاري اين افراد نشان مي‌دهد اين نرخ نسبت به تابستان ۱۴۰۲، به ميزان ۲ دهم درصد كاهش يافته است. بررسي سهم جمعيت داراي اشتغال ناقص جمعيت ۱۵ ساله و بيشتر نشان مي‌دهد كه در تابستان امسال ۷.۳ درصد جمعيت شاغل، به دلايل اقتصادي (فصل غيركاري، ركود كاري، پيدا نكردن كار با ساعت بيشتر و غيره) كمتر از ۴۴ ساعت در هفته كار كرده و آماده براي انجام كار اضافي بوده‌اند. اين در حالي است كه ۳۹.۴ درصد از شاغلين ۱۵ ساله و بيشتر، بيش از ۴۹ ساعت در هفته كار كرده‌اند. نرخ بيكاري در سه سال گذشته روند كاهشي داشته و از ۹.۲ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۸.۱ درصد در سال ۱۴۰۲ رسيد. اين روند كاهشي در بهار امسال نيز تداوم داشت به‌طوري كه بر اساس اعلام مركز آمار ايران، نرخ بيكاري افراد ۱۵ ساله و بيشتر در نخستين فصل سال ۱۴۰۳ به ۷.۷ درصد رسيده كه نسبت به فصل بهار سال گذشته به ميزان ۰.۵ درصد كاهش را نشان مي‌دهد. كاهش نرخ بيكاري طي سه سال اخير در شرايطي محقق شده كه در اين مدت شاهد افزايش نرخ مشاركت بوديم و نرخ مشاركت از ۴۰.۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۱.۳ درصد در سال ۱۴۰۲ رسيده است. جمعيت شاغلان ۱۵ ساله و بيشتر در بهار امسال ۲۴ ميليون و ۷۴۶ هزار نفر بوده كه نسبت به فصل مشابه سال قبل ۴۴۰ هزار نفر افزايش داشته است. در بهار ۱۴۰۳، به ميزان ۴۱.۲ درصد جمعيت ۱۵ ساله و بيشتر از نظر اقتصادي فعال بوده‌اند، يعني در گروه شاغلان يا بيكاران قرار گرفته‌اند. بررسي تغييرات نرخ مشاركت اقتصادي حاكي از آن است كه اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۴۰۲) تغيير نيافته است.
نگاه صندوق بين‌المللي پول به بيكاري در ايران
نرخ بيكاري در فصل بهار سال جاري نيز نسبت به فصل مشابه سال قبل (بهار ۱۴۰۲) ۱.۶ درصد كاهش يافته است. گزارش صندوق بين‌المللي پول در مورد وضعيت بيكاري در ۹۹ كشور جهان نشان مي‌دهد ۱۱ كشور در سال ۲۰۲۴، نرخ بيكاري دو رقمي دارند، بالاترين نرخ بيكاري با ۴۹.۵ درصد مربوط به سودان است. سودان جنوبي (۳۳.۵ درصد) و گرجستان (۱۵.۷) در رتبه‌هاي دوم و سوم قرار دارند. رتبه چهارم متعلق به اوكراين با نرخ بيكاري ۱۴.۱ است. يكي از شاخص‌ترين كشورهاي اروپايي از ميان ۱۰ كشور نخست جهان از نظر نرخ بيكاري متعلق به اسپانيا با ۱۱.۶ درصد است كه اين كشور را در رتبه نهم قرار داده است. مقدونيه شمالي با نرخ بيكاري ۱۴.۱ درصدي، بوسني و هرزگوين با نرخ بيكاري ۱۳.۳ درصدي و آلباني با نرخ بيكاري ۱۱ درصدي سه كشور اروپايي ديگر هستند كه به ترتيب در رتبه‌هاي ۵، ۶ و ۱۰ جهان از نظر بيكاري قرار گرفته‌اند. ارمنستان با نرخ بيكاري ۱۳ درصدي رتبه ۷ و مراكش با بيكاري ۱۲ درصدي رتبه ۸ را تصاحب كرده‌اند. آمار صندوق بين‌المللي پول نشان مي‌دهد ايران با نرخ بيكاري ۸.۹ درصدي در جايگاه ۱۷ جهان قرار گرفته و از ۶ كشور اروپايي نيز پايين‌تر است. بر اين اساس، بيكاري ايران در سال ۲۰۱۴ از ۱۶ كشور جهان كمتر بوده كه ۶ كشور، اروپايي بوده‌اند. مقدونيه شمالي، بوسني و هرزگوين، اسپانيا، آلباني، صربستان و يونان ۶ كشور اروپايي هستند كه نرخ بيكاري بيشتري از ايران دارند. صربستان و يونان نرخ بيكاري ۹.۴ درصدي در اين سال داشته‌اند.
تركيه نيز با نرخ بيكاري ۹.۶ درصدي بالاتر از ايران و در رتبه ۱۳ رده‌بندي جهاني از نظر نرخ بيكاري قرار گرفته است. سوئد، ايتاليا، فرانسه و فنلاند نيز برخلاف تصوري كه از وضعيت اقتصادي اروپاي غربي وجود دارد نرخ بيكاري نزديك به ايران در سال ۲۰۲۴ داشته‌اند. صندوق بين‌المللي پول نرخ بيكاري سوئد در اين سال را ۸.۴ درصد، ايتاليا ۷.۸ درصد، فنلاند ۷.۶ درصد و فرانسه ۷.۴ درصد اعلام كرده است. نرخ بيكاري در امريكا نيز ۴ درصد و انگليس ۴.۲ درصد بوده است.
نرخ تك رقمي بيكاري 25 استان
بررسي‌هاي استاني حاكي از اين است كه نرخ بيكاري25 استان تك رقمي شده است.
نرخ بيكاري استان‌ها در تابستان 1403، آذربايجان‌غربي 5.2 و تهران 5.3 و خراسان‌رضوي 5.1 و مركزي 4.3 و همدان 5.5 و قزوين 5.9 و ايلام 6.4 و خراسان‌جنوبي 6.1 و سمنان 6.2 و آذربايجان‌شرقي 7.5 و بوشهر 7.9 و خوزستان 13.1 و اردبيل 10.6 و اصفهان 9.2 و البرز 9.0 و چهارمحال و بختياري 9.4 و خراسان‌شمالي 6.8 و خوزستان 13.1 و زنجان 6.5 و سيستان و بلوچستان 14 و فارس 6.7 و قم 10.9 و كردستان 7.6 و كرمان 8.2 و كرمانشاه 12.6 و كهگيلويه و بويراحمد 9.0 و گلستان 7.9 و گيلان 8.4 و لرستان 10.5 و مازندران 5.1 و هرمزگان 8.7 و يزد 6.3 مي‌باشد.
كمترين نرخ بيكاري براي استان مركزي با 4.3درصد و بيشترين نرخ بيكاري براي استان سيستان و بلوچستان با 14درصد است.