شيم به گيلان
فكر كنم ديگر زبان‌مان مو درآورده از بس گفته‌ايم و نوشته‌ايم كه حال و روز موسيقي در ايران خوب نيست و بسياري از سبك‌هاي موسيقي و به خصوص پاپ، حال و روز خوشي ندارند. بگذاريد مثالي نزنم و بگذرم از اين قضيه، چون حال همه‌مان خراب مي‌شود و تازه از گفتن حرف اصلي اين يادداشت هم وا مي‌مانم.
ماجرا از اين قرار است كه در ميان همه اين صداهاي گوشخراش، گاهي وقت‌ها هم چيزهايي به گوش آدم مي‌خورد كه عجيب حال را خوش و مهم‌تر از آن، شنونده را اميدوار مي‌كند به آينده موسيقي در اين مملكت و منظورم از اين حرف‌ها كيست؟ يك گروه موسيقي ساده، بي‌ادعا و بومي - محلي به نام «جوما» كه چند سالي است فعاليت خود را در گيلان و به طور مشخص انزلي آغاز كرده، اما صدايش محدود به مرزهاي جغرافيايي نمانده و حالا داريم از گوشه و كنار مي‌شنويم كه هواداران جوما پرشمار شده‌اند و شاهدش اجراهاي متعدد اين گروه دوست‌داشتني در جاهاي مختلف كشور.
جوما، همين يكي، دو روز پيش، دومين آلبومش را منتشر كرد و اسمش را هم «اوخان» گذاشت. اوخان، براي اهالي ادبيات، به خصوص ادبياتي‌هاي شمالي، يادآور كتابي است كه سال‌ها پيش منتشر شد؛ مجموعه ترانه‌هاي جهانگير سرتيپ‌پور، ترانه‌سراي بزرگ گيلاني، به اهتمام فهيمه اكبر، خواننده و فعال مدني نام‌آشنا. اعضاي گروه جوما، در انتخاب اين نام، دقيقا همين وجه تسميه را در ذهن داشته‌اند، چراكه اين آلبوم در حقيقت بازخواني ترانه‌هايي است از جهانگير سرتيپ‌پور و فهيمه اكبر، با تنظيم‌هاي امروزي و صدالبته با كيفيتي به مراتب بهتر، نسبت به آن نسخه‌هايي كه در دهه‌هاي 20 و 30 با صداي فهيمه اكبر و ديگران ضبط شده بودند. يك نكته مثبت ديگر نهفته در اين پروژه بازخواني، پاكيزه و قابل‌فهم‌تر شدن شيوه اداي واژگان ترانه‌هاست كه سبب مي‌شود بعضي از آن ملودي‌هاي شنيدني كه پيش‌تر بعضي كلمات‌شان را - به علت همان كيفيت پايين ضبط صدا -متوجه نمي‌شديم، حالا براي‌مان ملموس و قابل‌فهم شود.
دلم نمي‌خواهد شعار بدهم، اما به عنوان يك گيلاني يا بهتر بگويم يك شهرستاني، معتقدم كه جوما، از جمله اتفاقاتي است كه بار ديگر به همه ثابت كرد پديده «خرده‌فرهنگ» مي‌تواند فراگير و به فرهنگ ملي منجر شود. كم نبوده‌اند مجلاتي كه در 60، 70 سال اخير، در يك شهرستان متولد و منتشر شده‌اند، اما بعد از گذشت چند دهه، هنوز در تاريخ فرهنگ ما باقي مانده و محل ارجاع شده‌اند. از آن طرف، گروه‌هايي در حوزه موسيقي هم بودند و هستند كه به گويش و لهجه محلي خود با مخاطب صحبت كرده‌اند و به مرور زمان شنوندگاني، حتي از آن سوي مرزها يافته‌اند و جوما قطعا يكي از اينهاست. اين خرده‌فرهنگ‌ها را عزيز بشماريم و بيشتر از پيش دريابيم. اگر هنوز قانع نشده‌ايد، همين آلبوم «اوخان» را بشنويد!
پ‌ن: تيتر مطلب، عنوان يكي از ترانه‌هاي آلبوم اوخان است، به معناي: به گيلان مي‌رويم.