امروز، روز محيطبان است
سربازان خط مقدم محيط زيست
اسماعيل كهرم
امروز روز تولد امام رضاست؛ روزي كه در تقويم ملي ايران به عنوان روز محيطبان نامگذاري شده. اين روز به نام محيطبان نامگذاري شد تا شايد بهانهاي باشد براي سخن گفتن از اين شغل سخت، از فداكاري و تلاش خستگيناپذير اين مردان و از مصايب و مشكلاتي كه با آن روبهرو هستند. همه ميدانيم، امروز اگر در كشور تالاب، مرداب، جنگل و گونههاي وحشي يا هر پديده طبيعي داريم مديون محيطبانهاي توانمندي است كه در گوشه و كنار طبيعت ايران مشغول به پاسداري از طبيعت هستند. مردان جوان و پيري كه باوجود سختي كار و حداقل دستمزد، حاضر شدهاند براي حفظ و نگهداري طبيعت ايستادگي كنند؛ كاري بزرگ كه ايران و ايراني را مديون خود ميكند. ايرانياني كه وقتي ايستادگي و تلاش محيطبان ايراني را در كنار سختي كار محيطباني قرار ميدهند، آنها را مستحق هر نوع سپاس و تقدير ميدانند. هر چند تقدير و قدرشناسي از آنها نميتواند گوشهاي از زحمات كار سخت محيطباني را جبران كند. محيطباناني كه حاضر شدهاند براي حفاظت از طبيعت ايران با مصايب و مشكلات زيادي دست و پنجه نرم كنند. مهمترين مشكل محيطبان ايراني عدم حمايت جدي مسوولان است. اين شغل سختي كار بالايي دارد و در سال جاري تلاش شد براي آنها از طرف نمايندگان مجلس حقوق و دستمزد بالاتري در نظر گرفته شود؛ تلاشي كه با مخالفت آنها روبه رو شد و بينتيجه ماند. امروز شايد عدهاي هنوز به اهميت كار محيطباني پينبرده باشند؛ افرادي كه براي جلوگيري از نابودي و تخريب طبيعت با هر توان و ابزاري كه دارند، تلاش ميكنند. طبيعت سالم نيازمند محيطبان دلسوز و تواناست. نميتوان انتظار داشت طبيعت ايران سالم و سلامت بماند، اما از محيطبان حمايت نشود و آنها را تحت فشار مالي نگه داشت. برخورد نامسوولانه با محيطبان، آنها را در شرايطي قرار ميدهد كه ممكن است اين شغل را رها كنند. موضوعي كه براي محيطزيست ايران يك تهديد جدي به حساب ميآيد چون همين تعداد محيطباني هم كه در كشور داريم پاسخگوي نياز محيط زيست ايران نيست. اكنون 2700 محيطبان در اقصي نقاط ايران در حال پاسداري از طبيعت هستند؛ تعدادي كه به جاي افزايش- در نهايت تاسف- در حال كاهش است. تعداد كم محيطبانان باعث فشار بيشتر كار روي آنها ميشود و اين منصفانه نيست. كار محيطباني از كار يك جنگجو چيزي كم ندارد، جنگجو در خط مقدم نبرد ميجنگند و محيطبان در خط مقدم محيط زيست، با اين تفاوت كه از جنگجو حمايت و ابزار و تجهيزات لازم براي او فراهم ميشود و خانوادههاي آنها در شرايط حداقلي مالي قرار دارند، در حالي كه محيطبان با دستمزد اندكي كه دارد نميتواند مخارج مالي خانوادهاش را تامين كند و با مشكلات زيادي روبهرو ميشود. برخي از آنها اگر با وجود همه اين مشكلات همچنان در اين شغل ماندهاند فقط به خاطر انس و الفتي است كه با طبيعت و محيطزيست دارند و در حفظ و نگهداري آن خود را مسوول ميدانند، بنابراين در اين شغل ماندهاند و از طبيعت ايران محافظت ميكنند، شغلي با دستمزدي حدود 700،800 هزارتومان در ماه كه اگر سابقه كار 20 – 25 سال هر كدام از آنها را در آن محاسبه كنيم، تعجب آورتر خواهد شد. حدود10 درصد از خاك ايران دراختيار محيط زيست است كه اگر اين ميزان را با اندازههاي جهاني محاسبه كنيم، ايران بايد 11 هزار محيطبان داشته باشد، در حالي كه ايران داراي 2700 محيطبان است. همه اين سختيها با كمبود نيرو از طرف محيطبانان ايراني پذيرفته شده. مردان و زناني كه بايد قدرشناس آنها باشيم و حفظ طبيعت و زميني را كه روي آن زندگي ميكنيم مديون آنها بدانيم.