نمايشگاه آثار فريده لاشايي در موزه هنرهاي معاصر
علي مطلب‌زاده / موزه هنرهاي معاصر تهران اين روزها ميزبان نمايشگاهي از آثار فريده لاشايي و منتخبي از آثار گنجينه‌اش با عنوان «در جست‌وجوي گمشده» است. در اين نمايشگاه كه از هفته گذشته افتتاح شده 130 اثر از فريده لاشايي شامل نقاشي‌ها و طراحي‌هاي اين هنرمند در كنار 40 اثر از آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر شامل آثاري از جاكومتي، جكسون پولاك، سهراب سپهري و... به نمايش در آمده است. علاقه‌مندان به نقاشي، فريده لاشايي را با آثاري از تنه‌هاي درختان به ياد مي‌آورند. آثار او شامل زمين و درخت و گل و گياه و به‌طور خلاصه عناصر طبيعي است. او كه متولد شهر رشت بود با الهام از طبيعت همين منطقه در آثارش به سراغ ارايه اشكال و فرم‌هايي رنگي رفت كه در نهايت در يك قالب و تركيب آبستره ارايه مي‌شدند.
لاشايي در سال ۱۳۴۲ براي ادامه تحصيل به آلمان رفت و مدتي را در آكادمي هنرهاي زيباي مونيخ سپري كرد. او در همين سال‌ها در مدرسه مترجمي نيز ثبت‌نام كرد و بيش از هر چيز و هركس شيفته برتولت برشت شد. در ۱۳۴۵ (۱۹۶۶) به اتريش رفت و در استوديو ريدل، سازنده معروف شيشه در كوفشتاين مشغول به كار شد و طراحي كريستال و حكاكي آموخت. دوسال بعد، نخستين نمايشگاه خود را از كارهاي كريستالي‌اش به همراه كلاوس ريدل در گالري دوموي ميلان برگزار كرد. در همين سال ترجمه او از «زن نيك سيچوان» برتولت برشت در ايران منتشر شد. نخستين نمايشگاه نقاشي لاشايي نيز در حوالي همان سال‌ها در سالن اجتماعات رزنتال با ارايه يك مجموعه نقاشي مينيماليستي برگزار شد.
لاشايي نخستين نمايشگاه انفرادي خود را در ايران در گالري تهران در سال ۱۳۵۳ برپا كرد. كارهاي اين نمايشگاه بيشتر تاملي بود بر طبيعت.
در كنار هنر و نقاشي بخش زيادي از وقت فريده لاشايي صرف ادبيات و ترجمه مي‌شد. علاوه بر ترجمه نمايشنامه برشت، دو نمايشنامه «ارباب پونتيلا و نوكرش ماتي» و «روزهاي كمون» برتولت برشت از ديگر ترجمه‌هاي اوست كه به ترتيب در سال‌هاي 1355 و 1357 منتشر شدند. كتاب‌هاي ديگري مثل «گل‌هاي هيروشيما» اثر اديتا موريس و «زد» اثر واسيليس واسيليكوس هم از ديگر آثاري هستند كه در طول اين سال‌ها با ترجمه فريده لاشايي منتشر شده‌اند. فريده لاشايي در سال‌هاي پاياني دهه‌هاي ۷۰ و ۸۰ و با رونق موزه هنرهاي معاصر تهران در چندين نمايشگاه انفرادي و گروهي از جمله «باغ ايراني» شركت كرد. او كه عضو گروه نقاشي «دنا» هم بود در طول اين سال‌ها كم‌كم به انيميشن گرايش پيدا كرد و تصاويري ساخت كه در پس‌زمينه فضاهاي نقاشي‌اش حركت مي‌كردند. سال 1382 كتاب «شال بامو» (شغال آمد) را منتشر كرد كه روايتي جذاب و منحصربه‌فرد از خاطرات اوست. لاشايي در كنار نقاشي چند سالي هم به سراغ ويديوآرت رفت و آثاري را در اين حوزه ارايه داد. فريده لاشايي سرانجام در ششم اسفند ۱۳۹۱ در ۶۸سالگي و پس از طي يك دوره طولاني بيماري در تهران درگذشت.
نمايشگاه آثار فريده لاشايي با عنوان «در جست‌وجوي گمشده» تا هفتم اسفندماه در موزه هنرهاي معاصر برپاست و علاقه‌مندان مي‌توانند براي بازديد از آن در روزهاي يكشنبه تا پنجشنبه از ساعت 10 تا 19 و جمعه‌ها از ساعت 15 تا 19 به اين موزه در نشاني خيابان كارگر شمالي، جنب پارك لاله مراجعه كنند. موزه هنرهاي معاصر روزهاي شنبه تعطيل است.