تخفيف‌هاي ويژه، نفت را 57 دلار كرد
دور جديد جنگ قيمت‌ها آغاز شد
گروه اقتصادي| ديوار مقاومتي 60 دلار براي هر بشكه نفت نيز فرو ريخت و عملكرد كشورهاي عرضه‌كننده قيمت‌ها را به 57 دلار در هر بشكه رساند.
به گزارش خبرنگار «اعتماد»، حالا ديگر مي‌توان عملكرد كشورهاي نفت خيز را با عنوان «جنگ قيمت» ناميد تا تحليل درباره چرايي كاهش قابل توجه قيمت نفت و تداوم اين روند در بازارهاي جهاني ساده‌تر شود. گزارش‌هاي رسيده حكايت از آن دارد كه كشورهاي عربي با افزايش عرضه و ارايه تخفيف‌هاي ويژه بازار نفت را بار ديگر به‌هم ريختند تا قيمت هر بشكه نفت را به سطح 57 دلار برسانند.
كشورهاي حاشيه خليج فارس به ويژه كويت و عربستان سعودي با افزايش عرضه و ارايه تخفيف‌هاي ويژه به مشتريان، شيب سقوط آزاد طلاي سياه را تندتر از روزهاي گذشته كرده‌اند.
عربستان سعودي نخستين بار نيست كه در روند كاهش قيمت‌ها دخالت مي‌كند. تصميم اين كشور براي تثبيت توليد نيز در تداوم روند نزولي قيمت‌ها موثر بود. برخي تحليلگران معتقد هستند همسويي عربستان با امريكا براي كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني با هدف جلوگيري از ورود دوباره ايران به بازار جهاني نفت صورت مي‌گيرد. ايران روي كاهش تحريم‌ها و افزايش درآمد نفتي خود حساب ويژه‌يي باز كرده بود اما حالا تمام محاسبات بايد مورد بازنگري قرار گيرد. ديگر كشورهاي عربي نيز در اين ميان از قافله عقب نمانده‌اند. پس از كاهش قيمت رسمي فروش نفت توسط آرامكوي عربستان سعودي و شركت سومو «شركت بازاريابي فروش نفت عراق»، شركت ملي نفت كويت هم قيمت هر بشكه نفت خود را نزديك به چهار دلار كاهش داد.
كويت قيمت فروش رسمي محموله‌هاي نفت خام ماه ژانويه ٢٠١٥ را با بالاترين تخفيف از شش سال گذشته تا كنون تعيين كرده به طوري كه قيمت فعلي ميانگين شاخص قيمت نفت دوبي- عمان خواهد بود.
همزمان با راه‌اندازي دور جديد جنگ كاهش قيمت نفت توسط كشورهاي عضو اوپك و ناكامي ديپلماسي انرژي وزارت نفت ايران و ساير كشورهاي حامي قيمت‌هاي بالاي نفت در اوپك، عربستان سعودي هم عرضه طلاي سياه خود به بازار جهاني را افزايش داده است. عربستان سعودي در ماه نوامبر روزانه 9 ميليون و 420 هزار بشكه نفت عرضه كرده كه نسبت به ماه اكتبر روزانه 40 هزار بشكه افزايش نشان مي‌دهد.
هفت عضو اوپك طرفدار ايران بودند
حالا در شرايطي كه ايران با نفت 57 دلاري روبه‌روست، واكاوي آنچه در نشست 166 اوپك گذشت، ضروري به نظر مي‌رسد. مهدي عسلي، نماينده ايران در اوپك در خصوص آنچه در نشست 166 گذشت، گفت: ايران خواستار كاهش توليد نفت بود، هفت كشور نيز با ايران موافق بودند اما در نهايت با مخالفت عربستان و سه كشور عربي، توليد اوپك ثابت ماند.
به گفته وي بيشتر اعضاي اوپك بر اين باور بودند كه در شرايط كنوني محدوده قيمت ٨٠ تا ٨٥ دلار براي نفت مناسب است و خواسته بيشتر كشورهاي عضو، توقف سقوط قيمت‌ها و بازگشت آن در سطح ٨٠ تا ٨٥ دلار بود. وي با بيان اينكه در نشست اخير هشت عضو اوپك از جمله ايران خواهان كاهش يك ميليون و ٥٠٠ هزار بشكه‌يي از سقف توليد خود بودند، افزود: اگر روسيه، نروژ و مكزيك نيز با كاهش ٥٠٠ هزار بشكه‌يي سقف توليد خود موافقت مي‌كردند، بازار به طور كامل متعادل مي‌شد.
عسلي ادامه داد: پس از آنكه روسيه با هرگونه كاهشي در توليد نفت خود مخالفت كرد، اين خواسته بيشتر اعضاي اوپك با مخالفت عربستان و سه كشور صادركننده نفت حاشيه خليج فارس روبه‌رو شد و به نتيجه نرسيد.
واكنش رسمي ايران به سياست نفتي عربستان
وي با بيان اينكه تاثير مازاد توليد بر كاهش قيمت نفت به طور كامل روشن است، تصريح كرد: مخالفت برخي كشورهاي اوپك و در راس آنها عربستان با كاهش توليد براي متوازن كردن بازار ناشي از انگيزه‌هاي سياسي است و توجيه اقتصادي ندارد. با اين حال دبيركل اوپك با رد ارتباط تصميم اوپك به كاهش توليد براي ضربه زدن به ايران و روسيه و حتي رابطه اين تصميم با نفت شيل امريكا گفت: اين سخنان همگي نادرست است و با وجود اينها كاهش شديد نفت فراتر از چارچوب‌هاي بازار است.
نماينده ملي ايران در اوپك، راهبرد پيشنهادي عربستان براي ادامه توليد در سطح پيشين و تحمل كاهش قيمت‌ها براي بيرون راندن توليدكنندگان شيل اويل از بازار با توجه به هزينه‌هاي توليد بالاتر نفت نامتعارف در مقابل توليدكنندگان اوپك را راهبردي پرمخاطره دانست و گفت: اين موضع مي‌تواند به اوپك آسيب بزند و ممكن است با انگيزه‌هاي سياسي و براي تحت فشار قراردادن ايران و بعضي ديگر از كشورها طراحي شده باشد. اين مقام مسوول با بيان اينكه بعيد است توليد نفت شيل حداقل در سال آينده كاهش يابد، درباره اين استدلال اضافه كرد: به اين دليل كه حتي در شرايط قيمت‌هاي پايين به نفع توليدكنندگان نفت نامتعارف خواهد بود كه توليد را براي پوشش هزينه‌هاي متغير خود ادامه دهند و ديگر آنكه بر خلاف ادعاي علي النعيمي، وزير نفت عربستان، كاهش قيمت‌ها، تقاضا براي نفت را زياد افزايش نمي‌دهد زيرا كشورهاي وارد كننده از كاهش قيمت‌ها استفاده مي‌كنند و يارانه نفت را كاهش و قيمت فرآورده‌ها را افزايش مي‌دهند تا درآمد خود را افزايش دهند و مانع افزايش مصرف نفت شوند.
دلايل سقوط آزاد طلاي سياه
مديركل امور اوپك و روابط با مجامع انرژي وزارت نفت درباره دلايل اين كاهش توضيح داد: افزايش عرضه بيش از تقاضا، كاهش تقاضا به دليل ضعف اقتصادي كشورهاي در حال توسعه و تقويت نرخ ارز سه دليل اصلي كاهش قيمت نفت در چهار ماه گذشته بوده است.
وي افزايش توليد شيل اويل در امريكا را يك عامل مهم افزايش عرضه نفت و از دلايل كاهش قيمت نفت عنوان كرد و افزود: در سه سال گذشته توليد شيل اويل امريكاي شمالي افزايش يافته و از دو ميليون بشكه به حدود شش ميليون بشكه در روز رسيده است.
كاهش تعداد مشتريان نفت در سال 2015
عسلي در ادامه پيش بيني آژانس بين‌المللي انرژي و دبيرخانه اوپك از رشد تقاضاي نفت براي سال آينده ميلادي را در شرايط كنوني اقتصاد بين‌المللي خوشبينانه دانست و رسيدن تقاضا براي نفت از ٩١ ميليون و ١٠٠هزار بشكه به ٩٢ ميليون و ٣٠٠ هزار بشكه در روز را بعيد دانست و تصريح كرد: به نظر مي‌رسد اين پيش‌بيني‌ها قابل تحقق نباشد و دليل آن نيز اين است كه رشد اقتصادي دنيا بيش از اندازه واقعي برآورد شده است. وي با بيان اينكه بخش اعظم رشد تقاضا براي نفت ناشي از رشد اقتصادي كشورهاي درحال توسعه است، گفت: هم اكنون تقاضا براي نفت در كشورهاي توسعه يافته از اوج خود عبور كرده و رشد آن منفي شده است و در اين كشورها به دليل افزايش كارآيي انرژي با وجود رشد اقتصادي شاهد كاهش تقاضاي سرانه براي فرآورده‌هاي نفتي هستيم.
عسلي با اشاره به اينكه با افزايش كارآيي انرژي، تقاضا كاهش مي‌يابد، افزود: به عنوان نمونه با وجودي كه رشد اقتصادي امريكا امسال بالاتر از دو درصد بوده، اما مصرف سرانه بنزين به دليل افزايش كيفيت خودرو در اين كشور در حال كاهش است.
نماينده ملي ايران در اوپك افزود: شركت‌هاي خودروسازي به‌شدت درصدد افزايش كارآيي بنزين و گازوييل خودروها هستند و هم اكنون علاوه بر ورود خودروهاي هيبريدي به بازار، اخبار حاكي از ورود خودروهايي با مصرف دو ليتر بنزين و يا گازوييل براي هر ١٠٠ كيلومتر به بازار است.
نفت ، سودآور‌ترين تجارت جهان
عسلي با اشاره به اينكه هم اكنون بيش از ٣٠٠ نوع نفت خام در دنيا توليد مي‌شود، گفت: تجارت نفت بزرگ‌ترين تجارت كالا در دنياست و هر روز ميلياردها دلار صرف خريد و واردات نفت به كشورها مي‌شود و سهم نفت در تركيب انرژي‌هاي اوليه جهان هم اكنون بالاتر از ديگر حامل‌هاي انرژي و حدود ٣٠ درصد است.