بازار نفت متاثر نمي‌شود
سيد محمدعلي خطيبي ٭ / درگيري اخير ايران و عربستان، طبعا از آنجايي كه دو طرف عضو اوپك هستند، مي‌توانست تاثيرات مهمي در بازار نفت بگذارد اما در شرايط كنوني چنين احتمالي ضعيف است. در شرايط كنوني باتوجه به عدم همراهي اعضاي اوپك با يكديگر براي تاثيرگذاري بر بازار، درگيري اخير هم جز تاثيرات رواني، بعيد است تاثير مهم ديگري داشته باشد.
امروز اوپك در شرايطي قرار دارد كه ميان اعضاي آن افتراق حاكم است و همين امر هم موجب شده كه تاثيرگذاري اين سازمان بر مديريت بازار به صفر برسد. اگر شرايط متفاوت بود و اعضاي اوپك براي هدف خاصي با يكديگر كنار آمده بودند، طبيعتا درگيري ايران و عربستان سعودي، مي‌توانست تاحدودي تاثيرات منفي عيني‌تري را در بازار بگذارد. هر چند نبايد فراموش كرد كه درگيري و تنش بين اعضاي اوپك سابقه‌اي طولاني دارد و حتي دوراني در گذشته بوده كه اعضاي اوپك با يكديگر وارد جنگ هم شده بودند، مانند اشغال كويت توسط عراق، يا جنگ هشت ساله ايران و عراق كه اتفاقا در زمان هشت سال دفاع مقدس عمده كشورهاي اوپك از عراق حمايت همه‌جانبه‌اي داشتند، هر چند در آن دوران يك تفاوت مهم با امروز وجود داشت و آن‌هم تصميم اوپك و اعضاي آن براي مديريت بازار بود. در آن دوران هر چند دو كشور عضو، با يكديگر در جنگ بودند اما در اوپك تلاش مي‌كردند تا در كنار يكديگر، قيمت نفت را در حد مطلوبي نگه دارند. به همين خاطر، درگيري بين اعضاي اوپك همواره وجود داشته اما در زمان تنش‌ها هم اعضا سعي مي‌كردند از منافع مشترك خود حفاظت كنند.
در شرايط كنوني عربستان تصميم به قطع روابط سياسي با ايران گرفته ولي آنچه حايزاهميت است، اين است كه در راستاي تاثيرگذاري بر بازار چه مي‌شود كرد. باتوجه به بيانيه نشست آخر اوپك كه در آن هيچ نشانه‌اي براي مديريت بازار در كوتاه‌مدت وجود ندارد، بي‌عملي اوپك براي همگان مسجل شده است. در شرايط كنوني پاشنه آشيل مشكلات نفت بي‌عملي و عدم تصميم‌گيري درست در سازمان اوپك است و اين مهم‌ترين آفت بازار طلاي سياه است. اوپك زماني سازمان تاثيرگذاري بوده و مي‌تواند در آينده هم باز به اين جايگاه بازگردد اما در سال‌هاي اخير عربستان اين سازمان را تبديل به يك سازمان بي‌خاصيت كرده است. درنتيجه قبل از آنكه تنش ايران و عربستان بتواند تاثير منفي بر بازار نفت بگذارد، تصميمات عربستان، اوپك را به ورطه بي‌تاثيري كشانده است.
٭ نماينده سابق ايران در اوپك