اوپك در حال فروپاشي
شبكه خبري سي.بي.سي.نيوز كانادا در تحليلي به قلم «كايل بكس» نوشت: همزمان با تشديد تنش‌ها ميان ايران و عربستان سعودي، شكاف‌ها در داخل اوپك بيشتر شده است. به گزارش ايرنا، اين شبكه خبري اعلام كرد: تنش‌هاي مكرر ميان كشورهاي نفتي، با افزايش نگراني‌ها در مورد ايجاد اختلال در عرضه نفت، سبب افزايش قيمت اين كالا مي‌شود. اتفاقاتي مانند آنچه در روزهاي گذشته رخ داد و با اعدام شيخ «نمر باقر النمر» روحاني برجسته شيعه توسط دولت عربستان سعودي شروع شد از جمله اين رويدادهاست. در پي اعدام اين روحاني شيعه، قيمت‌هاي آتي نفت بيش از سه درصد افزايش يافت. اين افزايش چشمگير، در حقيقت واكنش سريع و بدون فكر بازار به رخدادهاي پس از انتشار اين خبر بود. اما وقتي بازارها دوشنبه گذشته (14 دي) باز شدند، تحليلگران در مورد اينكه آيا اوضاع آنقدر وخيم است كه تاثير اوليه رويدادها بر بازار را تداوم بخشد، مسائل را به دقت مورد بررسي قرار دادند. به نظر مي‌رسد، جواب سوال ياد شده «خير» است. به همين دليل بود كه تقاضاي نفت روز دوشنبه با درك اينكه امكان ندارد اين تنش‌ها منجر به كاهش توليد نفت ايران و عربستان سعودي شود و عرضه نفت را دچار اختلال كند، كاهش يافت. برخي تحليلگران مي‌گويند اين دشمني‌ها در خاورميانه، مي‌توانند در حقيقت مازاد عرضه نفت در بازارهاي جهاني را تشديد كنند؛ مازادي كه عامل اصلي كاهش بيش از 30 درصدي قيمت‌هاي نفت در 18 ماه گذشته بوده است. «بيل هريس» از شركاي شركت سرمايه‌گذاري اونيو (Avenue Investment Management) گفت: تاثير كوتاه‌مدت اين دشمني‌ها، تشديد مازاد عرضه در بازارها خواهد بود. عربستان سعودي قصد ضربه زدن به بازار ايران را دارد؛ بنابراين اگر سعودي‌ها نفت بيشتري عرضه كنند مي‌توانند قيمت نفت را پايين آورند. وي ادامه داد: همزمان، ايران نيز مي‌تواند توليد خود را افزايش بدهد و درآمد بيشتري كسب كند. هريس اظهار داشت: در دهه گذشته نيز ناآرامي‌هاي زيادي در خاورميانه اتفاق افتاده است كه به ندرت روي توليد نفت اين منطقه تاثيرگذارده‌اند.
شكاف اوپك
همزمان با تشديد تنش‌ها ميان ايران و عربستان سعودي، شكاف‌ها در داخل اوپك بيشتر شده است. اين كارتل نفتي از زماني كه قيمت‌ها در سال 2014 شروع به كاهش كرد، تحت فشار قرار گرفت به گونه‌اي كه برخي مي‌گويند اوپك در حال فروپاشي است. هريس گفت: تقريبا اوپك، يك سازمان از هم پاشيده است. وي ادامه داد: ما از سال گذشته، وقتي كه امريكا براي نخستين بار در 40 سال گذشته، مذاكره با ايران در مورد اتحاد بر عليه داعش در سوريه را شروع كرد، به دقت اوپك را زير نظر گرفته‌ايم. پس از انقلاب اسلامي در ايران، عربستان سعودي همواره متحد امريكا بر عليه ايران بوده است. هريس اضافه كرد: خاورميانه تقسيم شده و هم اكنون اوپكي وجود ندارد. «گرگ پرايدي» از تحليلگران گروه اوراسيا (Eurasia Group)، بزرگ‌ترين شركت مشاوره‌اي جهان در زمينه ارزيابي ريسك سياسي، كه وي نيز اوپك را زير نظر دارد، در اين زمينه با هريس موافق است. وي گفت: اختلاف‌ها در اوپك نشان مي‌دهد كه منافع كشورهاي عضو در حال فاصله گرفتن از يكديگر است و در اين مقطع مي‌توان گفت، تقريبا محال است اوپك به روزهاي اوج خود برگردد. به دليل تداوم ارزاني نفت، امكان تنش‌هاي بيشتر در منطقه وجود دارد. افت شديد قيمت نفت منجر به ايجاد دردسرهاي مالي براي آن دسته از اعضاي اوپك شده است كه به‌شدت به درآمد نفت متكي هستند، مانند الجزاير، ونزوئلا، عراق و عمان.