نهالستان مهران با مشاركت زنان عشاير سبز است
جنگل‌كاري اقتصادي با مشاركت جوامع محلي
دشتي سبز و پر درخت كه زير اشكوب درختانش، نرگس‌ها همه گل داده‌اند؛ آن هم در منطقه‌اي كه روزي بياباني بيش نبوده و حالا درختان «كنار» و «بنه» در آن موج مي‌زدند و مي‌رقصيدند.«باورش سخت بود اما توانستيم» اين را دكتر احمدي، مديركل منابع طبيعي ايلام به «اعتماد» مي‌گويد: «اين ايده‌اي نو بود و هيچ كس باور نمي‌كرد كه بشود. خيلي‌ها به صراحت مي‌گفتند كه امكان ندارد. همين امروز مدير شهرستان به من زنگ زد و گفت كه نرگس‌ها همه گل داده‌اند و مردم هم از آن استفاده مي‌كنند؛ بازاريابي و كسب درآمد مي‌كنند و اينجا هم بيابانزدايي شده. هدف ما هم همين است؛ حفظ منابع طبيعي با تمركز بر جنگل و مردم.»
او در ادامه مي‌گويد: «از ديگر گياهان دارويي كه در زيراشكوب جنگل‌هاي دست كاشت پرورش داده‌ايم «مرزه كوهي»، «آويشن»، «ختمي»، «گل نرگس»، «زيره سياه» و «رازيانه» است كه به خوبي جواب داده و ايجاد اشتغال نيز كرده است. اين مي‌تواند در شرايط كنوني بيكاري استان كه رقم بالايي را به خود اختصاص داده و آفت منابع طبيعي است، موجب حفظ منابع طبيعي و معيشت مردم شود.»
به نهالستان مي‌رسيم و گونه‌هاي مختلفي كه پرورش داده مي‌شوند و در طرح‌هاي «جام» و «جماب» مورد استفاده قرار گرفته و كاشته مي‌شوند را از نزديك مي‌بينيم. اينها قرار است به درختاني تبديل شوند كه در جدال با ريزگردها و بحران آب به داد مردم برسند. براي همين هم خود مردم در اين طرح‌ها بيشترين مشاركت را دارند. موج جمعيت روستايي مشغول كار در نهالستان چشمگير است. مخصوصا زنان در هر سن وسالي با لباس‌هاي رنگي و اصيل عشايري بيشتر به چشم مي‌آيند و بچه‌ها نيز كنار مادرها مشغول كار و بازي هستند. يكي از آنها كه خود را معرفي نمي‌كند اما ليسانس ادبيات است به «اعتماد» مي‌گويد: «درست است كه در دانشگاه درس خوانده‌ام و دوست دارم در رشته‌اي متناسب با مدرك تحصيلي‌ام كار كنم اما باز هم خدا را شكر كه همين كار برايم جور شده است و مي‌تواند كمك زندگي‌ام باشد. اينجا آمار بيكاري بالاست و خيلي از دوستان و همكلاس‌هاي من در خانه بيكار هستند.» و يك خانم حدودا 60 ساله كه مي‌گويد: «خدا كند اين كار ادامه داشته باشد و تمام نشود؛ هر چند دستمزدش پايين است؛ اما اقلا تا هست چرخ زندگي من و خيلي از ديگر روستاييان هم‌محلي‌ام مي‌چرخد.»
احمدي به «اعتماد» مي‌گويد: « تمام نهال‌هاي كاشته شده در عرصه‌ها از نهالستان خودمان است. با تيم كارشناسي مجرب، زمينه براي اصلاح نهال‌ها انجام شده است. هم هزينه‌ها را كاهش داده‌ايم و هم رويش را سرعت بخشيده‌ايم. توليد نهال و نهالكاري در عرصه‌ها كه همه به دست خود مردم محلي مناطق و روستاهاي همجوار و مديريت منابع طبيعي انجام مي‌شود كاملا علمي و حساب شده است. نهالي كه توليد مي‌كنيم كمتر از 300 تومان براي‌مان هزينه دارد. حتي ميزان آب و خاك مصرفي براي توليد نهال‌ها هم محاسبه شده كه به ازاي هر سه هزار نهالي كه توليد مي‌كنيم يك مترمكعب خاك مصرف مي‌شود.»
مصطفي نوراللهي، مديرمنابع طبيعي مهران نيز مي‌گويد: «تلاش اين است كه در طرح‌هايي كه اجرا مي‌كنيم مردم و جوامع محلي مشاركت داشته باشند. الان نرگس و زيره و بقيه گياهان دارويي را كه زير اشكوب درختان كاشته شده مي‌كاريم، مردم مي‌فروشند. اينجا منطقه‌اي عشايري است و توليد علوفه دغدغه اصلي مردمي است كه اغلب دامدارند و اينجا مي‌توانند علوفه هم توليد كنند يا با هماهنگي، دام‌هاي‌شان را بچرانند. نرخ بيكاري هم در منطقه بالاست. پس بايد از هر متر مربع خاك استفاده كرد. منافع كشت گياهان دارويي به جوامع محلي تعلق دارد و ما فقط با تامين نهاده‌هاي اصلي، از آنها حمايت مي‌كنيم. مردم در قالب پيمانكار با ما قرارداد مي‌بندند و عرصه را با قرارداد حق بهره‌برداري 30 ساله در اختيارشان مي‌گذاريم. وقتي مردم احساس مي‌كنند در منافع جنگل و عرصه‌هاي ملي شريك هستند پاي كار مي‌آيند و خودشان مي‌شوند حافظ جنگل. اين همان جنگل‌كاري اقتصادي با مشاركت جوامع محلي است كه در تمام متدهاي استاندارد جهاني بر آن تاكيد شده است.»
نوراللهي مي‌گويد كه دو روستاي «چالاب» و «چنگوله» از توابع شهرستان مهران در اين طرح مشاركت دارند كه اهداف آن تثبيت مالكيت، توسعه جنگل‌هاي دست كاشت، تلطيف هوا، مبارزه با ريزگردها و ايجاد پوشش گياهي مناسب براي جلوگيري از بيابانزايي و همچنين استفاده اقتصادي عشاير و دامداران منطقه از اراضي ملي است.