رخدادي عجيب در منطقه جنگل‌كاري شده مهران
افزايش پنج متري سطح آب‌هاي زيرزميني
چندي پيش قائم مقام وزير نيرو خبر از فاجعه افت ۲۰ متري سفره‌هاي آب زيرزميني داد. ستار محمودي تاكيد كرد كه پيكر نحيف منابع آبي ديگر توان برآورده كردن انتظارهاي روزافزون را كه گاه با منافع فردي و محلي گره خورده است، ندارد. همچنين محمد درويش، مديركل دفتر آموزش و مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست نيز از مصرف شدن حدود 85 درصد اندوخته‌هاي آبي و افت سطح آب‌هاي زيرزميني در 60 دشت اصلي و بزرگ كشور خبر داد. از سوي ديگر معاون دفتر آب و خاك سازمان حفاظت محيط زيست نيز گفته بود كه 70 درصد سفره‌هاي آب زيرزميني كشور از حدود 10 تا 15سال گذشته تاكنون رو به كاهش هستند و اين كاهش يعني اينكه سطح آب سفره‌هاي زيرزميني و آبخوان‌هاي آب‌شيرين در كشور رو به كاهش است. تورج فتحي هشدار داده و گفته بود: « آن چيزي كه به عنوان بحران درياچه اروميه از آن ياد مي‌شود چند برابر آن در زير زمين در حال وقوع است و علت آن استفاده بي‌رويه از منابع آب شيرين در كشور است و در واقع مصرف بي‌رويه منابع آبي موجب شده است كه توازن بين تخليه و تغذيه منابع به هم بخورد.»
در چنين شرايطي هفته گذشته مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري ايلام در جمع خبرنگاران اعلام كرد كه سطح سفره‌هاي آب در منطقه‌اي جنگل‌كاري شده در «مهران» در استان ايلام در حدود پنج متر بالا آمده است و اينها به دليل جنگل‌كاري در قالب طرح جماب بوده است.
احمدي در اين باره به «اعتماد» گفت: «در طرح «جماب» در چاله‌هايي با ابعاد حداقل دو متر در يك متر مكعب، با فواصل 10 متر، جزايري اكولوژيكي براي آب ساخته‌ايم كه آب در آنها جمع شود و در لايه‌هاي زيرين نفوذ كند.»
او با بيان اينكه در محدوده مهران، تعداد 5/1 (يك و نيم) ميليون از اين چاله‌ها در سطح 12 تا 15 هزار هكتار طي سه سال حفر شده است به «اعتماد» گفت: «حداقل 10 الي 12 بارش موثر بالاتر از 10 ميليمتر در طول يك سال در مهران داريم كه امسال بيشتر بوده است. در هر بارش موثر هر چاله با گنجايش حداقل يك مترمكعب آب، پرمي‌شود. پس طي سال هر چاله 10 مترمعكب آب جمع و جذب خاك مي‌كند و در نهايت در هر هكتار، هزار مترمكعب آب ذخيره مي‌شود. يعني با اين طرح، 15 ميليون مترمكعب در سال آب ذخيره مي‌كنيم و چون اين اتفاق‌ها طي پاييز و زمستان مي‌افتد كمترين ميزان تبخير و هدررفت آب را داريم. اين كار، هم از بياباني شدن جلوگيري مي‌كند و هم پوشش گياهي منطقه را تقويت خواهد كرد. ضمن اينكه جنگل‌كاري‌هايمان با كمترين آبياري و گاه نيز بدون آبياري انجام خواهد شد.»مديركل منابع طبيعي ايلام با مقايسه طرح جمآب براي ذخيره آب با روش‌هاي پرهزينه مانند سدسازي مي‌گويد:«وقتي سدي را مي‌سازيم، تمام آب در يك نقطه جمع مي‌شود و حتي اگر نفوذ هم داشته باشد با تبخير بالا، هدررفت زياد آب خواهيم داشت؛ ضمن اينكه سدسازي اغلب چرخه هيدرولوژيكي آب را در طبيعت نيز بر هم مي‌زند؛ آب تمام مناطق را در بالادست جمع مي‌كند و بقيه مناطق را از آب محروم؛ اما در اين طرح، با حفظ حقابه تمام نقاط و تاكيد بر رعايت چرخه هيدرولوژيكي آب و همراه با جنگل‌كاري، آب را ذخيره مي‌كنيم كه در واقع هم با ريزگردها و فرسايش خاك مبارزه مي‌كنيم؛ هم جنگل را افزايش مي‌دهيم و هم سفره‌هاي آب زيرزميني را تقويت مي‌كنيم. همچنين در اين روش مانند سدسازي، آب منطقه خاصي را حبس نمي‌كنيم و با كاشت نهال‌ها در چاله‌ها و جنگل‌كاري، هزينه‌هاي دولت و ملت را كاهش مي‌دهيم كه اينها در چرخه اقتصاد ملي اثر گذار است. پشته‌هايي كه كنار هر چاله ايجاد شده نيز مانند بادگير عمل مي‌كنند و نهال‌ها را از بادهاي گرم منطقه محافظت مي‌كنند.»