گنجينه‌هاي فرهنگي به وطن باز مي‌گردد
مسعود سلطاني‌فر
معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري
19 ارديبهشت ماه چهارمين گنجينه تاريخي خارج شده از ايران از سوي وزارت امور خارجه به موزه ملي كشورمان تحويل داده شد و موفقيت ديگري در سايه توسعه همكاري‌هاي بين‌المللي دولت يازدهم رقم خورد. اشياي تاريخي دوره ساسانيان كه از سوي دولت امريكا به جمهوري اسلامي ايران عودت داده شده است شامل 73 «گل مهر» دوره ساساني است كه عموما به صورت قاچاق از كشورمان خارج شده بودند. اين چهارمين محموله اشياي تاريخي است كه طي دو سال اخير از خارج از ايران به كشور بازگردانده مي‌شود. نخستين محموله تاريخي شامل 349 قلم شيء باستاني متعلق به منطقه خوروين در دي ماه 1393 بعد از پنج دهه دعواي حقوقي، از بلژيك به ايران بازگردانده شد. دومين محموله ارزشمند تاريخي؛ حاوي ۱۰۸ شيء تاريخي منطقه چغاميش از سوي موسسه شرق‌شناسي دانشگاه شيكاگو در ارديبهشت 94 به مسوولان سازمان ميراث فرهنگي تحويل داده شد. سومين محموله اشياي تاريخي ايران نيز شامل 30 قطعه از اشيا و آثار فرهنگي- تاريخي متعلق به دوران قبل و پس از اسلام بود كه توسط دولت ايتاليا تحويل سفارت ايران در رم شد. اكنون نيز تحويل 73 قلم شيء تاريخي با ارزش از سوي امريكا به ايران، نشان از ادامه روند بازگشت اشياي تاريخي به كشورمان است. اين محموله كه اشياي آن از قدمتي حدود 1500 تا 1800 سال برخوردار است از نظر باستان‌شناسي داراي ارزش بسيار بالايي است. موفقيت كشورمان در بازپس‌گيري گنجينه‌هاي تاريخي خارج شده از ايران طي دو سال اخير بيانگر شكل‌گيري «نهضت بازگشت گنجينه‌هاي ميراث فرهنگي» در دولت يازدهم است؛ اتفاقي ارزنده كه در مسير ديپلماسي اعتماد رخ داده است. بدون شك يكي از مهم‌ترين دلايل اين روند، بهبود تعامل ديپلماتيك كشورمان با جهان و هم افزايي اعتماد در اين عرصه بوده است. در واقع امروز جمهوري اسلامي ايران علاوه بر موفقيت‌هاي روز افزون در زمينه‌هاي مختلف از جمله موفقيت در مذاكرات هسته‌اي، به موفقيت ديگري در عرصه بين‌المللي در زمينه بازپس‌گيري اموال فرهنگي قاچاق و مسروقه كه به‌طور غيرقانوني از كشور خارج شده‌اند دست يافته و اين موفقيت‌ها دستاورد مهمي در دوران رياست‌جمهوري دكتر روحاني محسوب مي‌شود و بسيار قابل تامل است. چنين رويدادهاي بزرگي تنها در سايه توسعه همكاري‌هاي بين‌المللي اتفاق مي‌افتد و بيانگر آن است كه دولت تدبير و اميد به سطح ارزنده‌اي از ديپلماسي و تعامل بين‌المللي رسيده است. تاكنون سابقه نداشته است كه سازمان ميراث فرهنگي به نمايندگي از دولت موفق شود اين تعداد مجموعه‌هاي تاريخي و فرهنگي را در خلال دو سال به كشور بازگرداند. اين روند مثبت و اميدوار‌كننده نشان از اثربخشي رايزني‌هاي بين‌المللي دولتمردان كشورمان و افزايش چشمگير و بي‌سابقه اعتماد جهاني به دولت ايران دارد. خوشبختانه ايران در بين كشورهاي منطقه، آسيا و حتي دنيا جزو نخستين‌ها در ايجاد قوانين و ظرفيت‌هاي حقوقي مربوط به مسائل ميراث فرهنگي است. شاهد اين مدعي قانون 1309 است كه 85 سال از تصويب آن مي‌گذرد و در آن به نكاتي توجه شده كه بعد از جنگ جهاني دوم در منشور آتن مورد توجه جامعه جهاني قرار گرفت. از سويي سازمان ميراث فرهنگي طي دو سال گذشته با همكاري وزارت خارجه كشورمان حركتي جدي و پيگيرانه در عرصه حقوقي براي بازگرداندن گنجينه‌هاي ميراث فرهنگي ايران آغاز كرده است كه تاكنون نتايج آن را به نحوي رضايتبخش شاهد بوده‌ايم. اميد است با استمرار اين روند سازنده، شاهد بازگشت تمامي گنجينه‌هاي به سرقت رفته و خارج شده از كشورمان باشيم.