در قضيه فيش‌ها استثنا قايل نشويم
شوراي نويسندگان
انتشار فيش‌هاي حقوقي با ارقام عجيب و غريب، اگرچه از حيث وجود چنين مواردي ناراحت‌كننده بود، ولي از يك جهت مي‌تواند منشأ خير و بركت باشد. در واقع وظيفه همه ما است كه هر نقطه ضعف يا تهديدي را به نقطه قوت و فرصتي مناسب تبديل كنيم و قضيه فيش‌هاي حقوقي به طور قطع چنين ظرفيتي را دارند. بهتر است ابتدا با طرح اين پرسش آغاز كنيم كه در اين روزها چه اتفاق جديدي افتاده است؟ در واقع اتفاق مهمي كه رخ داد شفاف‌سازي است و نه هيچ چيز ديگر. شفافيت براي كشورهاي توسعه‌يافته يك امر عادي است، به همين دليل اگر در يك مورد شفافيت نباشد معترض مي‌شوند. ولي براي ما امري استثنايي است و هنگامي كه گوشه‌اي از آنچه پنهان است، آشكار مي‌شود، همه متعجب مي‌شويم. وقتي كه خداوند مي‌خواهد قيامت را توصيف كند، چنين مي‌گويد كه: «يوم تُبلى السرائر» روزي كه اسرار آشكار مي‌شود. در واقع مشكلي كه ما در روي زمين داريم وجود همين اسرار است و هرچه اسرار بيشتر شود، انسان‌ها در خلوت خود مرتكب خلاف بيشتري مي‌شوند، چرا كه اطمينان خواهند داشت كه آنها به صورت سر و راز باقي مي‌مانند و كسي از آن مطلع نمي‌شود. چه مشكلي دارد كه بخشي از ويژگي‌هاي قيامت را در زمين تجربه كنيم تا در قيامت دچار عوارض نبودن‌شان نشويم؟ شفافيت به معناي آشكار كردن اسرار در حد ممكن است، هرچند هيچگاه به صد درصد نمي‌رسد، شايد مطلوب هم نباشد كه به چنين حدي برسد، حداقل در امور شخصي، ولي در امور اجتماعي بايد بتوان شفافيت را به حداكثر ميزان ممكن ارتقا داد.
بدتر از نبود شفافيت هم داريم. شفافيت موردي و كنترل شده نيز يكي از نقاط ضعف جامعه توسعه‌نيافته است. به اين معنا كه برخي افراد اطلاعاتي را در اختيار دارند، و جامعه از حيث آن اطلاعات براي آنان شفاف است، ولي اين افراد اطلاعات خود را به صورت گزينشي يا موقتي شفاف مي‌كند. در واقع در اين شرايط به جاي آنكه شفافيت به ابزاري براي اصلاح امور تبديل شود، به ابزاري براي تفوق نزد عده‌اي سلطه‌جو تبديل مي‌شود.