آقاي ظريف چهاربار در سه روز گذشته با جان كري ديدار كردند. در روزهاي گذشته نيز با وزير امور خارجه آلمان و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار كردند. ارزيابي شما از سفر اروپايي وزير امور خارجه كشورمان و رايزنيهاي هستهيي ايشان چيست؟
سفر آقاي ظريف به اروپا و ديدارهايشان يك فعاليت معمول و عادياي است كه وزير خارجه بايد انجام دهد تا اينكه محيط و شرايط را براي ديدار گروه 1+5 با ايران فراهم كند. طرف ايراني ميخواهد ديدگاهها و كمكهايي كه هر يك از اعضاي 1+5 ميتوانند به پيشبرد مذاكرات براي نيل به توافق جامع را مورد بررسي قرار دهد و بر اساس آنها مواضع خودش را بسنجد و به عبارت ديگر، براي مذاكراتي كه قرار است طرفين رو در رو باشند آماده باشد و ديدارهايي كه با وزراي خارجه امريكا و آلمان و مسوول سياست خارجي امريكا در روزهاي گذشته صورت گرفته است نيز در همين راستا ارزيابي ميشود.
نخستين ديدار از سلسله ديدارهاي وزير امور خارجه، ديدار روز چهارشنبهشان با وزير امور خارجه امريكا بود. نظرتان درباره آقايان ظريف و كري چيست؟
در ديدار آقاي ظريف و كري، براساس اخبار منتشر شده، دو طرف مسائل موجود در مذاكرات را مورد بررسي قرار دادند و بر استفاده از زمان براي رسيدن به توافق سياسي تا اسفند ماه تاكيد كردند.
پس ميتوان اين ديدار را موثر دانست؟
بايد بگويم ضمانتي وجود ندارد كه هر ملاقاتي لزوما موثر باشد ولي بهطور معمول موثر است.
آقاي ظريف روز پنجشنبه به برلين رفتند و با فرانك اشتاين ماير وزير امور خارجه آلمان ديدار كردند. نقش آلمان در مذاكرات چگونه بوده است و اين كشور چقدر ميتواند به تسريع راه براي رسيدن به توافق سياسي كمك كند؟
آلمان يكي از كشورهاي قدرتمند در اتحاديه اروپاست كه سالها نيز از شركاي اقتصادي و تجاري اول ايران بوده است. اين كشور در مذاكرات هستهيي ايران و 1+5 ميتواند نقش موثري را ايفا كند. اعتقاد دارم نه آلمان، بلكه اگر هر يك از اعضاي گروه 1+5 در مذاكرات هستهيي نقش مثبت و موثري را ايفا كنند، راه را براي توافق و تسريع در روند مذاكرات هموارتر كنند. نقش آلمان را نيز در اين پروسه ميبينم. درباره ديدار آقاي ظريف و خانم موگريني، مسوول جديد سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز بايد بگويم كه ايشان يك فرد جديدي است كه بايستي اندك اندك وارد مذاكرات شود تا نقشآفريني كنند. هر چند كه خانم اشتون به شكل مشاور در كنار وي حضور دارد. از سوي ديگر، ايشان نماينده گروه 1+5 هستند و لازم است ميان آقاي ظريف و خانم موگريني هماهنگيهايي صورت بگيرد.
خانم موگريني قبل از آنكه مسووليت سياست خارجي اتحاديه اروپا را برعهده بگيرند، به عنوان وزير امور خارجه ايتاليا ديدگاه مثبتي را نسبت به مذاكرات داشتند. حضور ايشان در مذاكرات چقدر ميتواند به پيشرفت امور كمك كند؟
همانطور كه شما نيز گفتيد، نظر شخصي خانم موگريني نسبت به مذاكرات هستهيي مثبت است اما در مذاكرات هستهيي، هيچ كس بر اساس نظر شخصياش عمل نميكند. به عبارت ديگر، افراد نماينده كشورها و نهادهاي مسوولشان هستند و در مذاكرات نيز بر اساس اصول و سياستهاي كشورهايشان عمل ميكنند. خانم اشتون يا خانم موگريني نيز بر اساس اصول و مواضع اتحاديه اروپا كار كرده و خواهند كرد.
با اين وجود، به نظر ميرسد كشورهاي اروپايي نسبت به ساير اعضاي 1+5 مشتاقتر براي رسيدن به توافق جامع هستند.
شايد بخشي از اشتياق اتحاديه اروپا و در كل كشورهاي اروپايي، به دليل مسائل اقتصادي است و اتحاديه اروپا نيز علاقهمند به رسيدن به توافق، روابط تجارياش را با ايران افزايش دهد. از سوي ديگر، اتحاديه اروپا علاقهمند است كه فضاي جهاني به جاي اينكه يك فضاي تنش و تشنج باشد، يك فضاي ثبات و مبتني بر همكاري و آرامش باشد و براي همين به نظر ميرسد كه بيميل براي رسيدن به توافق نباشد.
پس رسيدن به توافق، موجب افزايش همكاريهاي منطقهيي براي مبارزه با تروريسم و افراطيگري هم خواهد شد؟
شك نكنيد كه اين مساله موثر خواهد بود. رسيدن به توافق در افزايش همكاريهاي همهجانبه ايران با كشورهاي ديگر تاثيرگذار است و افزايش همكاري در مبارزه با خشونت و افراط نيز چه به شكل مستقيم و چه به شكل غيرمستقيم اثرگذار است. به عبارتي، افزايش همكاريها به آرام كردن محيط منجر ميشود.