حسن بهشتي‌پور:
توپ در زمين امريكاست
دور جديد مذاكرات هسته‌يي ايران و گروه 1+5 از چند روز ديگر شروع مي‌شود. در روزهاي اخير نيز آقاي ظريف ديدارهايي با برخي همتايانش و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا داشته است. ارزيابي‌تان از اين ديدارها چيست؟
سفر آقاي ظريف به اروپا و ديدارهاي اخير ايشان در راستاي فعال كردن ديپلماسي هسته‌يي است. به عبارت ديگر، به جاي آنكه وزراي خارجه گروه 1+5 به ژنو بيايند، اين آقاي ظريف است كه به پايتخت‌هاي آنها رفته و با وزرا ديدار مي‌كند. در مجموع، اين مجموعه اقدامات به نظر من در راستاي تسريع‌بخشي براي رسيدن به توافقاتي است كه قرار است آينده صورت بگيرد. به هر حال ميان ايران و اعضاي 1+5 در برخي از موضوعات مانند تحريم‌ها، اختلافاتي جديدي پابرجاست. ايران خواستار لغو كليه تحريم‌ها با رسيدن به توافق است و آنها خواستار تعليق برخي تحريم‌ها مانند تحريم‌هاي اقتصادي مانند تحريم‌هاي نفتي و بانكي است. در اين مذاكرات در خصوص اين مسائل و راه‌حل‌هاي رسيدن به توافق صحبت مي‌شود تا به راهكاري مورد نظر و مورد حمايت دو طرف دست يافت.
آقاي ظريف و كري در چند روز گذشته چندين بار با يكديگر ديدار داشتند. ارزيابي‌تان از اين ديدارها چيست؟
در وهله اول بايد بگويم مي‌شود گفت كه امريكا اصلي‌ترين نقش را در روند مذاكرات ايفا مي‌كند چراكه موافقت و مخالفت امريكا در تصميم‌گيري كشورهاي ديگر 1+5 و روند مذاكرات بسيار اثرگذار است اما بايد دانست كه امريكا تنها كشور مهم در مذاكرات نيست و ساير كشورهاي 1+5 هم هر كدام به نحوي مهم هستند و مي‌تواند در روند مذاكرات اخلال ايجاد كرده يا در روند مذاكرات تسريع ايجاد كنند. ديدار آقاي ظريف و كري هم در راستاي مذاكرات قبلي است و تحول جديدي رخ نداده است. به نظرم، دو طرف با يكديگر ملاقات كردند تا مذاكرات كه هم‌اينك از سوي معاونان‌شان در حال اداره كردن هستند، بهتر اداره كنند و به راهكاري دست يابند. حتي آقاي كري اعلام كرده است كه اگر لازم باشد حاضر است بگردد و با آقاي ظريف ديدار كنند. با اين حال، توپ در ميدان امريكايي‌هاست يعني آنها هستند كه بايد دست از زياده‌خواهي‌ها و مطالبات غيرمعقول‌شان بردارند تا توافق صورت بگيرد و تحريم‌ها را بردارند زيرا تا زماني كه تحريم‌ها باقي بماند، صحبت از به نتيجه رسيدن مذاكرات بيهوده است. از سويي يك واقعيتي وجود دارد و آن، اين است كه ايران از هر لحاظي كه شما فكر كنيد همكاري‌هاي لازم را داشته و انعطاف‌هاي لازم را از خود نشان داده است.
نظرتان درباره پياده‌روي آقاي ظريف و كري در روز چهارشنبه چيست؟ به سخن ديگر، مي‌توان گفت كه اين پياده‌روي معنادار و حاوي پيام بود؟
برداشت من از اين پياده‌روي اين است كه اين اقدام بيشتر در راستاي ديپلماسي عمومي و تاثيرگذاري بر افكار عمومي است و مي‌خواهند تا به افكار عمومي بگويند كه ايران و امريكا در حال تلاش براي رسيدن به توافق هستند و مذاكرات ايران و امريكا در مساله هسته‌يي، بر پايه دشمني‌هاي گذشته نيست و هر دو طرف سعي مي‌كنند تا به يك راهكاري براي رسيدن به توافق برسند. بنابراين اين مساله، براي اثرگذاري بر افكار عمومي بوده است.
وزير امور خارجه در روزهاي گذشته، با وزير امور خارجه آلمان و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار كرد. احتمالا شنبه نيز با وزير امور خارجه فرانسه ديدار مي‌كند. آيا آقاي ظريف به دنبال فعال كردن اروپا در مذاكرات است؟
همان طور كه گفتم اين ديدارها در ادامه روند ابتكاري آقاي ظريف و تيم مذاكره‌كننده هسته‌يي است. ايشان به دنبال اين هستند كه مذاكرات هسته‌يي محدود به مذاكره با امريكا نباشد و براي همين نيز با وزراي كشورهايي مانند آلمان و فرانسه ديدار مي‌كند و هفته گذشته نيز كه با عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده روسيه ديدار كرد. از سوي ديگر، اين ديدار، به نظر مي‌رسد كه محدود به مساله هسته‌يي نيست. روابط ايران و آلمان، روابط ايران و فرانسه و روابط ايران و اتحاديه اروپا در سفرها مورد بررسي قرار مي‌گيرند. در اين ديدار حتما در خصوص مسائل دوجانبه، مسائل منطقه‌يي، مبارزه با داعش و تروريسم بحث‌هايي صورت مي‌گيرد. به نظرم حتما آقاي ظريف در ديدارش با آقاي اشتاين ماير و آقاي فابيوس نگراني‌هايش را در خصوص موج جديد اسلام‌هراسي و توهين به ارزش‌هاي اسلامي ابراز خواهد كرد.