توصيه جالب سيف به مديران بانك‌ها: با رسانه‌ها مصاحبه كنيد
شناسايي عوامل شوك در اقتصاد
گروه اقتصادي| صحبت‌هاي تازه ولي‌الله سيف، رييس كل بانك مركزي پرده از عدم موفقيت سياست كاهش نرخ سود بر مي‌دارد. چند ماه پيش وقتي شوراي پول و اعتبار كاهش نرخ سود بانكي به 15 درصد را به بانك‌ها ابلاغ كرد؛ صحبت‌ها بر سر موافقت بانك‌ها بر سر اين نرخ و غيردستوري بودن اين مصوبه بود اما صحبت‌هايي كه از دل نشست رييس كل بانك مركزي با مديران بانك‌ها بيرون مي‌آيد، گواهي است بر اينكه بانك‌ها نه تنها توافقي روي اين نرخ نداشتند بلكه براي دادن نرخ سود بيشتر به سپرده‌گذاران به يك كارزار قيمتي وارد شده‌اند. تعبيري كه البته سيف از آن به عنوان جنگ قيمت نام مي‌برد و از بانك‌ها مي‌خواهد به جاي جنگ قيمت در نرخ سود رقابت مثبت داشته باشند.
تاكيد رييس كل بانك مركزي بر اينكه نرخ سود بالا نمي‌تواند لزوما به رشد سپرده‌گيري منجر شود توصيه‌اي است به مديران بانك‌ها كه البته در دل خود حرفهاي نگفته عياني دارد. به خوبي قابل درك است كه بانك‌ها نرخ سود 15 درصد را رعايت نمي‌كنند و قانون ابلاغي شوراي پول و اعتبار را دور مي‌زنند.
گفته‌هاي مديرعامل يك بانك خصوصي در همان روزهايي كه تب و تاب كاهش نرخ سود بالا گرفته بود در پانلي تخصصي در همايش بانك و بيمه وضعيت اين روزهاي بانك‌ها را به تصوير مي‌كشيد. او گفت: بانك‌ها ناچار به دور زدن قانون هستند. ما براي سپرده‌هاي كوتاه‌مدت به شرط سه ماه ماندگاري نرخ سود سالانه مي‌دهيم تا منابع از بانك‌مان خارج نشود.
در همان همايش عبدالناصر همتي كه هنوز به بيمه مركزي نرفته بود و در شوراي هماهنگي بانك‌ها كرسي رياست داشت هم به صراحت عنوان كرد: تا زماني كه سود صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري را پايين نياورده‌ايم، سياست كاهش نرخ سود بانكي شكست خورده است. حال پس از ماه‌ها اجراي سياست به گفته بانك مركزي غيردستوري نرخ سود، عالي‌ترين مقام مسوول پولي كشور هم به اين شكست در گفته‌هايش به صورت غيرمستقيم اشاره مي‌كند.
جنگ قيمت جايگزين رقابت مثبت شد
رييس كل بانك مركزي، در جلسه‌اي كه عصر روز چهارشنبه، 29 دي‌ماه 1395 در محل ساختمان بانك مركزي برگزار شد، با تاكيد بر اينكه راه برون‌رفت از وضعيت كنوني بانك‌ها در تقويت روحيه رقابت و حرفه‌گرايي مديريت به ويژه در بخش منابع و مصارف بانك‌هاست، گفت: نبايد روحيه رقابت مثبت با جنگ قيمتي بر سر نرخ سود اشتباه شود. ولي‌الله سيف در جلسه شوراي هماهنگي بانك‌هاي دولتي ضمن تقدير از عملكرد و تاثير مثبت بانك‌ها بر بهبود شرايط اقتصادي كشور گفت: نظام بانكي با وجود مشكلات عديده‌اي كه با آن دست و پنجه نرم مي‌كند، در سال‌هاي اخير همواره در كنار دولت رشد و ارتقاي اوضاع اقتصادي كشور را هدف خود قرار داده است كه نتيجه آن را مي‌توان در موفقيت طرح‌هاي بزرگي همچون طرح حمايت از بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط مشاهده كرد. وي افزود: با هماهنگي و انسجامي كه نظام بانكي در اجراي طرح تامين مالي واحد‌هاي كوچك و متوسط از خود نشان داد، جايگاه نظام بانكي تقويت شد و با تداوم اين انسجام و همكاري، مسائل پيش‌روي قطعا با سهولت بيشتري مرتفع خواهد شد.
رييس شوراي پول و اعتبار با اشاره به اهميت تمركز بر فعاليت حرفهاي در نظم بانكي و تاكيد بر باورهاي كارشناسي براي رفع مشكلات بانك‌ها، تصريح كرد: وظيفه بانك مركزي، حمايت از حرفه بانكداري است و در اين مسير ياريگر مديراني هستيم كه بر رعايت اصول حرفهاي پافشاري مي‌كنند. البته شايان ذكر است كه بانك‌ها با مشكلات بسياري روبه‌رو هستند و دولت نيز به آن وقوف دارد، ليكن با وجود مشكلات، بخش گسترده‌اي از دستاوردهاي دولت در اين دوره، مرهون تلاش بانك‌هاست.
بانك‌ها عامل بازگرداندن ثبات نرخ ارز
وي افزود: بانك يك بنگاه اقتصادي است كه مسائل آن تنها با مديريت حرفهاي و بهينه منابع و مصارف حل خواهد شد. مديران بانك‌ها مسوول خروجي بانك خود هستند و بايد با اتكا به حرفه‌اي‌گرايي و مقابله خردمندانه با توقعات نابجا، فعاليت كنند. بايد در نظر داشته باشيم كه وظيفه بانك، تامين تكاليف ديگران مغاير با ضوابط بانكي نيست. سيف نقش بانك مركزي و بانك‌ها را در دستيابي به اهداف كلان اقتصاد مقاومتي، كليدي خواند و افزود: بانك مركزي بايد عواملي را كه به اقتصاد كشور شوك وارد مي‌آورد، شناسايي كرده و با برنامه‌ريزي منسجم مانع گسترش آنها شود. براي مثال بايد رشد نقدينگي را كنترل كرد چرا كه موجب تورم و مانع رشد اقتصادي مي‌شود يا اگر نوسانات قيمت ارز بر اقتصاد كشور صدمه وارد مي‌كند، اين بانك‌ها هستند كه با گسترش فعاليت‌هاي ارزي خود مي‌توانند ثبات را به اين بازار بازگردانند. رييس كل بانك مركزي خواستار تقويت روحيه رقابت مثبت ميان بازيگران عرصه بانكداري شد و پيشنهاد كرد: تقويت روحيه رقابت در نظام بانكداري، يك راه‌حل مناسب براي برون‌رفت از وضعيت كنوني به شمار مي‌آيد. در اين مسير، لازم است بدنه بين‌الملل بانك‌ها، پويايي و نوآوري دوران گذشته را بازيابند و ارايه خدمات به بخش تجارت خارجي كشور را در دست گيرند. در همين زمينه سيف تاكيد كرد نبايد روحيه رقابت مثبت با جنگ قيمتي بر سر نرخ سود اشتباه شود. وي افزود: تجربه نشان مي‌دهد افزايش نرخ سود سپرده، لزوما به رشد سپرده‌گيري نمي‌انجامد و ارايه نرخ سود سپرده بالا و غيرمنطقي، به معناي دادن حقوق سهامدار به سپرده‌گذار است. مديران بانك‌ها بايد در شرايط كنوني كه در ثبات و پايداري بانك‌ها ترديد وجود دارد با احتياط مضاعف عمل و انضباط مالي ايجاد شده را حفظ كنند. از آنجا كه تعادل حاصل شده را تنها با نظارت عالي مي‌توان حفظ كرد، بانك مركزي نيز منصفانه ولي قاطعانه با بانك‌هاي متخلف برخورد خواهد كرد. در اين جلسه، رييس كل بانك مركزي مديران عامل بانك‌ها را به گسترش تعامل موثر و هدفمند با رسانه‌ها فراخواند و تاكيد كرد: حضور مديران و اعضاي هيات‌مديره بانك‌ها در صحنه رسانه‌ها و گفت‌وگو با افكار عمومي، نه تنها جلوي شكل‌گيري بسياري از شبهات و زير سوال رفتن نظام بانكي را مي‌گيرد، بلكه از جنبه ايجابي و فرهنگ‌سازي نيز حايزاهميت است.