امريكا عليه امريكا
فرودگاه‌هاي مختلف ايالات متحده، صحنه اعتراض گسترده
به فرمان محدوديت‌هاي مهاجرتي است
دو قاضي فدرال دستوري براي توقف برخي از بخش‌هاي فرمان ترامپ را داده‌اند
ميثم سليماني
هشت روز اول حكمراني دونالد ترامپ بر كاخ سفيد نه‌تنها واشنگتن بلكه كل جهان را تكان داد. دونالد ترامپ كه وعده داده بود به مسائل داخلي امريكا بيش از مسائل خارجي توجه مي‌كند، اما تصميم‌هايي كه او اكنون از روز اول كاري خود اتخاذ كرده اغلب ساير كشورهاي جهان را تحت تاثير قرار داده است. اكنون هزاران تن از شهروندان و مهاجراني كه از سراسر جهان در ليست ممنوعيت‌هاي دونالد ترامپ قرار داشتند در فرودگاه‌ها و شهرهاي مختلف داخل و خارج از امريكا سرگردان شده‌اند. اما يكي از بيشترين هرج‌و‌مرج‌ها به فرودگاه جان‌اف‌كندي شهر نيويورك كشيده شد كه شهروندان هفت كشوري كه اجازه ورود به امريكا را نداشتند در اين فرودگاه سرگردان بودند و توسط پليس امريكا نيز بازداشت شدند و حجم زيادي از مردم نيز در اعتراض به قانون ممنوعيت ورود شهروندان تعدادي از كشورهاي مسلمان به امريكا در فرودگاه جمع شدند كه موجب هرج و مرج عجيبي شد. اما پس از پيگيري‌هاي مداوم در نهايت يك قاضي فدرال نيويورك فرمان اجرايي دونالد ترامپ را به حالت تعليق درآورد و از دستگيري اين شهروندان جلوگيري شد. طبق گزارش‌ها 100 تا 200 نفر از مسافران هفت كشور در ليست ممنوعيت دولت در فرودگاه‌هاي سراسر امريكا حاضر شدند اما به دليل اجرايي شدن قانون منع ورود شهروندان اين كشورها در فرودگاه ماندند و اجازه ورود آنها به خاك امريكا داده نشد. همچنين در خارج از تعدادي از اين فرودگاه‌ها نيز تجمع‌هاي اعتراضي جدي برگزار شد كه از جمله مهم‌ترين آنها در فرودگاه جان اف كندي در نيويورك و فرودگاه دالاس در خارج از واشنگتن بود. اما برخي فعالان حقوق مدني شكايتي را به يكي از دادگاه‌هاي فدرال بردند كه دادگاهي در بروكلين يك جلسه اضطراري شبانه را برگزار كردند كه قاضي بلافاصله دستور تعليق اين قانون را در نيويورك داد تا افرادي كه در اين بين در فرودگاه‌ها توسط پليس دستگير شده‌اند، آزاد شوند. قاضي دادگاه بدون اشاره به خوب يا بد بودن اين قانون در طول جلسه رسيدگي عنوان كرد، به دليل اينكه تعدادي از اين مهاجران تازه وارد چند روز قبل از اجراي اين قانون اجازه ورود گرفتند تا بتوانند وارد كشور شوند. قاضي عنوان كرد كه همه اين افراد طي يك فرآيند رسيدگي مجوز ورود دريافت كردند، بنابراين بايد آنها بتوانند وارد كشور شوند. با اين حال دستيار دادستان ايالات متحده، سوزان رايلي از اقدام عجولانه دادگاه براي اتخاذ چنين سياستي انتقاد كرد. وي افزود: اينچنين اقدامات سريع فرصتي را براي رسيدگي به مسائل قانوني ايجاد نمي‌كند. با اين حال وكيل امريكايي اتحاديه آزادي‌هاي مدني مي‌گويد: مهاجران تحت تاثير و قرباني زمان‌بندي شده‌اند كه موجب شده آنها در برزخ به‌سر ببرند و با توجه به اتفاق به وجود آمده آواره و سرگردان شده‌اند و گرفتار قانون دونالد ترامپ شدند. اين وكيل مي‌افزايد: اين افراد در زمان ترانزيت گرفتار اين قانون شده‌اند و دولت نمي‌تواند در حال حاضر كسي را به كشوري مانند سوريه بازگرداند. گفتني است، قاضي دانلي از جمله قاضي‌هاي منصوب دولت باراك اوباما است كه كماكان سر كار باقي مانده و موجب مسدود شدن اين قانون به‌طور موقت شده است. با اين حال كاخ سفيد هنوز هيچ نظر رسمي در خصوص راي دادگاه فدرال نداده است و حتي سخنگويان وزارت دادگستري نيز بلافاصله واكنش نشان ندادند ولي به نظر مي‌رسد كه قصد دارند درخواست تجديد نظر از دادگاه را ارايه دهند. با اين حال به نظر نمي‌رسد كه قاضي دانلي قصد داشته باشد تا فرمان اجرايي دونالد ترامپ را زير‌پا بگذارد و فقط با دستور خود قصد داشته تا تعداد محدودي از افرادي كه تحت اين قانون به دردسر افتادند، محافظت كند. از طرفي اين قانون از ورود خدمه پروازي شركت‌هاي مختلفي كه شهروند هفت كشور اعلام شده باشند نيز جلوگيري مي‌كند كه حالا دستور اين قاضي مي‌تواند براي آنها در وهله اول نيز كمك كند اما در نهايت شركت‌ها مجبور هستند نيروهاي پروازي خود را از حضور در امريكا منع كنند. علاوه بر قاضي دانلي در نيويورك دو قاضي فدرال ديگر نيز در اين نزاع قانوني ورود پيدا كردند. يك قاضي فدرال در آلكسندرياي ايالت ويرجينيا اعلام كرد كه اين قانون به مدت هفت روز براي تمام دارندگان كارت سبز در فرودگاه دالاس به حالت تعليق در آمده است. همچنين قاضي لئوني برينكما نيز به ماموران گمركي و حفاظت مرزي، بايد تمام بازداشت‌شدگان حق دسترسي به وكلاي خود را داشته باشند. با اين حال يكي از وكلاي درگير اين پرونده عنوان كرد كه وزارت امنيت داخلي امريكا حتي براي مهاجران قانوني نيز اجازه دسترسي به وكيل را براي شنبه شب ندادند. علاوه بر اين يك قاضي فدرال در سياتل نيز جلوي اخراج دو مهاجر از فرودگاه را تا برگزاري يك جلسه براي تعيين تكليف اين افراد تا روز جمعه نداده است. بسياري معتقدند شرايط به سمتي مي‌روند كه يك نبرد حقوقي ميان قاضي‌ها و كاخ سفيد ايجاد شود كه تمامي افراد يك به يك بتوانند نسبت به حكم اعلام دادرسي كنند و تكليف افرادي كه در شرايط بلاتكليفي به سر مي‌برند مشخص شود كه به نظر مي‌رسد قضات ايالتي به دنبال حل و فصل اين موضوع هستند. اوايل صبح روز گذشته به وقت امريكا، دو قاضي فدرال ايالت ماساچوست نيز فرماني صادر كردند كه به نظر مي‌رسد بيشتر در راستاي تضعيف فرمان اجرايي ترامپ صورت گرفته است. قاضي سوزان باروز و قاضي جوديت دين، فرمان دادند كه نبايد طي هفت روز آينده افرادي كه داراي ويزاي معتبر، كارت سبز و داراي مدرك پناهندگي مجاز هستند از ورود آنها به امريكا ممانعت به عمل آيد. همچنين به ماموران حفاظت گمركي و مرزي نيز دستور داده شده افراد خدمه پرواز به صرف فرمان اجرايي نبايد بازداشت شوند. حكم قضايي زماني كه صبح زود صادر شد وزارت امنيت داخلي در بيانيه‌اي عنوان كرد افرادي كه داراي كارت سبز هستند، مي‌توانند وارد كشور شوند. اما با اين حال به نظر مي‌رسد سفارش‌هاي قضات ماساچوست بيش از دارندگان كارت سبز است و قصد دارند تا اين اقدام تعميم بيشتري پيدا كند. با اين حال آن‌گونه كه كاخ سفيد اعلام كرده براي اجازه ورود به شهروندان هفت كشور نام برده شده در ليست ممنوعيت‌هاي ترامپ عنوان شده براي ورود افراد داراي گرين كارت به امريكا غربالگري‌هاي بيشتري صورت مي‌گيرد. اين در حالي بود كه ابتدا وزارت امنيت داخلي دارندگان كارت سبز داراي تابعيت هفت كشور مسلمان نيز اجازه ورود به امريكا داده نمي‌شد. حتي گفته مي‌شود افراد داراي كارت سبز نيز با بررسي صفحات فيس بوك و رسيدگي به عقايد آنها اجازه ورود به امريكا داده شد. يك مقام ارشد كاخ سفيد نيز عنوان كرد كه دارندگان كارت سبز تبعه هفت كشور نام برده شده در فرمان اجرايي رييس‌جمهور بايد پيش از بازگشت به امريكا به سفارت يا كنسولگري امريكا بروند تا از آنها اطلاعات و غربالگري اضافي صورت گيرد. پس از اين غربالگري اضافه به افراد داراي گرين كارت اجازه داده خواهد شد كه به‌طور معمول بتوانند به كشور عبور و مرور داشته باشند.
نقض يك ادعا
بسياري اين انتقاد را به كاخ سفيد و شخص دونالد ترامپ وارد مي‌دانند كه ممنوعيتي كه از سوي دونالد ترامپ صورت گرفته مخصوص مسلمانان است و اين مي‌تواند نقض فاحش قانون اساسي امريكا باشد. اما دولت و شخص ترامپ عنوان مي‌كنند كه چنين موضوعي صحت ندارد. دونالد ترامپ مي‌گويد 35كشور مسلمان هستند كه در ليست ممنوعيت قرار ندارند. برخي نيز معتقدند كه مسيحيان و ديگر اديان نيز قرباني اين ممنوعيت‌ها شدند. اما اگر به ليست افرادي كه در يك سال گذشته براي مهاجرت به امريكا از عراق و سوريه اقدام كردند نگاهي كنيم متوجه مي‌شويم كه چه ميزان اين ادعاي دونالد ترامپ و كاخ سفيد كه هدف مسلمانان نبودند بي‌اساس است؛ موضوعي كه حتي سخنگوي كاخ سفيد نيز پاسخ روشني به آن نمي‌دهد. در سال 2016 سوري‌هايي كه براي مهاجرت به امريكا ثبت نام كردند از مجموع افراد مشخص مي‌شود كه 13415نفر آنها سني، 29نفر شيعه و 89نفر مسيحي هستند كه مجموع رقم كل اين افراد به 15215نفر مي‌رسد. در اين بين مشخص مي‌شود تعداد مسيحيان سوري كه درخواست پناهندگي دادند نصف يك درصد مجموع درخواست‌دهندگان هستند و در كل جمعيت مسيحي سوريه 5درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي‌دهند. در عراق نيز تعداد دقيق افرادي كه نام خود را در اردن، لبنان، تركيه و ديگر كشورهايي كه دفتر كميساريايي عالي پناهندگان سازمان ملل ثبت نام كردند، مجموع افرادي كه قصد داشتند در سال 2016 از عراق به امريكا مهاجرت كنند به 9950 نفر مي‌رسد كه در اين بين 5106نفر سني، 3342نفرشيعه و 1502نفر آنها مسيحي بودند. در اينجا نيز جمعا 15درصد از مسيحيان از مجموع پناهجويان عراقي را تشكيل مي‌دهند. درصورتي كه مسيحيان 1 درصد از جمعيت عراق را تشكيل مي‌دهند.
اعتراض سراسري در امريكا
در بحبوحه فرمان اجرايي دونالد ترامپ، هزاران نفر در نقاط مختلف امريكا براي محكوم كردن فرمان اجرايي دولت در خصوص مهاجران به فرودگاه‌ها رفتند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه معترضان چند برابر افرادي بودند كه در فرودگاه‌هاي محبوس شده بودند. اين اعتراضات در شهرهاي بزرگ از جمله نيويورك، شيكاگو، دالاس، دنور، لس‌آنجلس، سان فرانسيسكو، سياتل، بوستون و خارج از واشنگتن دي‌سي برگزار شد. شهردار بوستون، مارتي والش به معترضان در فرودگان لوگان بوستون پيوست. او از معترضان همچنين خواست كه به تظاهرات روز يكشنبه ميدان اصلي بوستون بپيوندند. او پشت بلندگو گفت كه ما در كنار برادران و خواهران مسلمان خود ايستاده‌ايم. در ماساچوست نيز سناتور اليزابت وارن نيز در محكوميت اقدام دونالد ترامپ نيز به تظاهرات مردم بوستون پيوست. فرماندار نيويورك اندرو كومو در توييتر خود از معترضان حمايت كرد. من هرگز فكر نمي‌كردم آن روزي كه پناهندگان كه از كشورهاي جنگ زده در جست‌وجوي زندگي بهتر فرار مي‌كنند و به سمت كشور ما مي‌آيند اجازه ورود داده نشود، اما ما هستيم و از آنها حمايت مي‌كنيم. در فرودگاه بين‌المللي دالاس واقع در ويرجينيا كه نزديك‌ترين فرودگاه به واشنگتن‌دي‌سي به حساب مي‌آيد نيز مردم جمع شدند. فرماندار ويرجينيا، تري مك اوليف با مطبوعات در فرودگاه صحبت كرد و با انتشار بيانيه‌اي گفت: من خواستار اين هستم كه رييس‌جمهور اين سياست را لغو كند. در اين ميان ما با دادستان كل در حال رايزني هستيم تا ببينيم چگونه مي‌توانيم مراحل قانوني مخالف با اين سياست را طي كنيم چرا كه اين سياست خطرناك و تفرقه‌انگيز است. سناتور كوري بوكر از نيوجرسي نيز خود را به دالاس رساند. او در ميان جمعيت گفت كه اين يك جنگ مداوم خواهد بود. آنچه كه ما در هشت روز اول دولت ترامپ ديديم، اين است كه ما به سمت يك مبارزه طولاني، دشوار و سخت خواهيم رفت. همچنين پليس فرودگاه دنور نيز قصد داشت اجازه اقامه نماز به مسلمانان حاضر در فرودگاه را ندهد، مردم اطراف مسلمانان حلقه زدند تا پليس نتواند جلوي آنها را بگيرد و مزاحم آنها شود.
واكنش‌هاي جهاني عليه اقدام ترامپ
اقدام دونالد ترامپ در خصوص ممنوعيت ورود مسلمانان هفت كشور به امريكا واكنش‌هاي جهاني بسيار زيادي را همراه داشت. در اروپا زيگمار گابريل، وزير خارجه آلمان در يك كنفرانس مطبوعاتي با همتاي فرانسوي خود اين اقدام را تقبيح كرد و گفت اين موضوع خلاف سياست‌هاي پناهندگي و در تضاد با سنت مسيحي در امريكا است كه همواره تاكيد داشت كه عاشق همسايه‌ات باش. ژان مارك آيرو نيز گفت كه من تنها اين را مي‌گويم كه اوضاع نگران‌كننده است زيرا استقبال از پناهندگاني كه از جنگ و ظلم و ستم فرار مي‌كنند، وظيفه ما است.
سخنگوي آنگلا مركل صدر اعظم آلمان نيز روز يكشنبه با اعلام مخالفت با تصميم ترامپ اين اقدام را غير قابل توجيه و تنها به دليل نگراني‌هاي امنيتي خواند. وي افزود حتي مبارزه با تروريسم نيز اين اقدام را توجيه نمي‌كند. سخنگوي مركل تاكيد كرد كه صدر اعظم نگراني‌هاي خود را در تماس تلفني روز شنبه به دونالد ترامپ اعلام كرده و تعهدات جامعه بين‌المللي را تحت عنوان كنوانسيون ژنو در امور پناهندگان را نيز به او يادآور شده است. اين سخنان در حالي گفته مي‌شود كه در بيانيه مشترك امريكا و آلمان پس از تماس تلفني مركل و ترامپ اشاره‌اي در خصوص اين قانون نشده بود. در طرف مقابل نخست‌وزير بريتانيا بسيار ضد و نقيض سخن گفته بود و در مصاحبه مطبوعاتي در تركيه عنوان كرده بود كه ايالات متحده مسوول سياست‌هاي خود در مورد پناهندگان است و بريتانيا نيز مسوول سياست‌هاي خود در اين خصوص است. اما سخنگوي مي در روز يكشنبه اين سخنان را اصلاح كرد و گفت: نخست‌وزير انگليس نيز مخالف امضاي اين قانون از سوي دونالد ترامپ است. او دوباره تكرار كرد كه سياست مهاجرت يك موضوع براي دولت ايالات متحده است اما دولت بريتانيا اين رويكرد دولت امريكا را قبول ندارد. صادق خان، شهردار مسلمان لندن به بسياري از شهروندان انگليسي اشاره كرد كه اين قانون جديد روي آنها اثر مي‌گذارد. وي ادامه داد: امريكا تاريخچه‌اي «پر غرور» به خاطر استقبال از مهاجران و پناه دادن به آوارگان دارد. رييس‌جمهوري اين كشور نمي‌تواند به اين بحران جهاني پشت كند. تمامي كشورها بايد نقش خودشان را در اين باره ايفا كنند. شهردار مسلمان لندن همچنين گفت: درحالي كه هر كشوري حق اين را دارد كه سياست‌هاي مهاجرتي خودش را داشته باشد. اين سياست جديد سيلي بر ارزش‌هايي است كه امريكا بر پايه آن ساخته شده است. بوريس جانسون، وزيرخارجه بريتانيا نيز در توييتر خود نوشت: ما از حقوق و آزادي اتباع بريتانيا در داخل و خارج از كشور محافظت مي‌كنيم اما اين تفرقه افكنانه است افراد را به دليل مليت تقسيم‌بندي كنيم. پاپ فرانسيس، رهبر كاتوليك‌هاي جهان نيز روز گذشته در ميان جمعي از كشيش‌هاي آلماني اقدام دونالد ترامپ را مورد سرزنش قرار داد و گفت عده‌اي در غرب مي‌خواهند از مسيحيت دفاع كنند ولي از سوي ديگر عليه پناهندگان و ساير اديان اقدام مي‌كنند. افرادي كه ادعا مي‌كنند مسيحي هستند ولي با تعاليم مسيح زندگي نمي‌كنند گناهكار هستند. پاپ فرانسيس تاكيد كرد، نمي‌توان مهاجران مسيحي يا ساير اديان را اخراج كرد. اما در اين بين كانادا نگاه كاملا متفاوتي نسبت به اين جريان داشت، جاستين ترودئو، نخست‌وزير اين كشور در توييتر خود خطاب به پناهجويان نوشت، براي كساني كه در حال فرار از آزارو اذيت، ترور و جنگ هستند به كانادا خوش آمديد، صرف‌نظر از ايمان و مذهب آن، تنوع ما قدرت ما است. اما در اين بين تنها فردي كه نسبت به اقدام دونالد ترامپ واكنش مثبتي نشان داد بنيامين نتانياهو بود كه در توييتر خود دونالد ترامپ را مورد ستايش قرار داد و گفت ممنوعيت صدور ويزا و كشيدن ديوار حايل در مناطق جنوبي موجب كاهش مهاجرت غيرقانوني به فلسطين اشغالي بود كه دونالد ترامپ نيز توييت بنيامين نتانياهو را ريتوييت كرد تا از تنها فردي كه از اقدام او استقبال كرد، قدرداني كند. همچنين يان ايگلند، معاون استفان دي‌ميستورا، فرستاده سازمان ملل به سوريه و رييس گروه ضربت امور انسان‌دوستانه سوريه روز گذشته شديدا از دستور اخير دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا براي مقابله با ورود مهاجران و پناهجويان به امريكا انتقاد كرد و همچنين از جاستين ترودو، نخست‌وزير كانادا بابت رويكردش براي پذيرش و استقبال از پناهجويان تقدير كرد. يان ايگلند در واكنش به اين اقدام در توييتر نوشت: يك رهبر زماني يك انسان بزرگ است كه از آسيب‌پذيرها حمايت كند. او (ترامپ) يك انسان حقيراست كه از يك گروه تبعيت كرده و به بيگناه‌ها حمله مي‌كند. مقتدي صدر، رهبر جريان صدر عراق نيز روز گذشته در واكنش به فرمان مهاجرتي اخير خطاب به دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا گفت: قبل از خارج كردن اقليت مهاجر از امريكا، اتباع خود را از عراق خارج كن! مقتدي صدر در صفحه توييتر خود خطاب به ترامپ نوشت: اينكه تو وارد عراق و كشورهاي ديگر شوي و در مقابل اجازه ندهي اتباع اين كشورها به امريكا سفر كنند خودخواهي و اقدامي استكباري است. احمد الاسدي، سخنگوي هيات الحشد الشعبي در بيانيه‌اي خواستار ممنوعيت ورود اتباع امريكايي به عراق و اخراج تمامي امريكايي از اين كشور شد. در اين بيانيه آمده است: پس از تصميم رييس‌جمهور امريكا در منع ورود شهروندان عراقي به امريكا، خواستار منع ورود امريكايي‌ها به عراق و همچنين اخراج اتباع امريكايي از كشور هستيم.
درخواست براي ممنوعيت ورود ترامپ به انگليس
ترزا مي‌كه روز جمعه با دونالد ترامپ ديدار كرد، دعوتنامه ملكه بريتانيا را براي سفر به انگليس تحويل وي داد. اما از روز گذشته جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر بريتانيا در حال جمع‌آوري امضا براي جلوگيري از ورود ترامپ به انگليس است. تا زمان تنظيم اين گزارش 233هزار نفر اين درخواست را امضا كردند كه نشان از انزجار مردم بريتانيا از شخص ترامپ و فرمان رياست‌جمهوري او در خصوص ممنوعيت ورود اتباع هفت كشور مسلمان است.