راه براي همكاري‌هاي مشترك مسكو – واشنگتن هموارتر شد؟
معامله شركاي امريكا در سوريه با روسيه
گروه جهان| هر روز خبرهاي جديدي از معامله‌هاي نظامي در سوريه همزمان با به روز شدن اخبار درباره فتوحات زميني روسيه، دولت سوريه يا تركيه در برابر داعش به گوش مي‌رسد. شش سال بحران سياسي – امنيتي در سوريه عملا همه بازيگران را به استيصال رسانده است. بر اساس گزارشي كه سي‌ان‌ان روز گذشته منتشر كرد برخي از حياتي‌ترين و مهم‌ترين گروه‌هاي متحد امريكا در سوريه در مسير مبارزه با داعش با ارتش سوريه و دولت روسيه معامله‌اي انجام داده‌اند. معامله‌اي كه در سايه آن زمين‌هايي از شمال سوريه به دولت واگذار مي‌شود. شوراي نظامي منبيج كه در سال‌هاي گذشته از متحدان اصلي امريكا در سوريه بوده است به نيروهاي دولتي سوريه و روس‌ها براي بازپس‌گيري روستاهايي در شمال اين شهر كمك كرده است يا به بيان ديگر اين روستاها را در اختيار آنها قرار داده است. اين خبر را پنتاگون نيز تاييد كرده اما مي‌گويد كه هدف شوراي نظامي منبيج از اين اقدام مشخص نيست. در نتيجه اين سياست، مشاوران نظامي امريكايي به زودي خود را در نزديكي سربازان روس و نيروهاي دولتي سوريه در اين منطقه خواهند يافت. اين مشاوران نظامي امريكايي به نيروهاي محلي در منبيج براي مبارزه با داعش كمك مي‌كنند و تخمين‌هاي آماري حاكي از اين است كه حدود 500 نيروي عمليات ويژه امريكا در سوريه مشغول به فعاليت هستند. شوراي نظامي منبيج از زمان شكستن دادن داعش در اين منطقه در ماه آگوست توسط نيروهاي دموكراتيك سوريه كه مخلوطي از جنگجوهاي كرد و عرب هستند و از حمايت امريكايي‌ها نيز برخوردار هستند، اقدام به تامين امنيت اين منطقه كرده است. نيروهاي دموكراتيك سوريه بيشتر تمركز خود را بر مساله مبارزه با داعش گذاشته‌اند و تلاش مي‌كنند از هرگونه مقابله و رويارويي با نيروهاي سوري و روسي حذر كنند. منبيج نقطه استراتژيكي براي همه است و دليل آن هم دسترسي عالي است كه از طريق آن به داخل و خارج سوريه وجود دارد. زماني كه نيروهاي دموكراتيك سوريه توانستند اين منطقه را از دست داعش آزاد كنند، امريكايي‌ها اين پيروزي را دستاورد بزرگي براي خود خواندند. توانايي روسيه براي توافق يا به زبان ديگر معامله با يكي از اصلي‌ترين متحدان امريكا در سوريه نشان از نزول نفوذ امريكا در سوريه است. همزمان اين تحول مي‌تواند زمينه را براي همكاري بيشتر واشنگتن و مسكو در سوريه فراهم كند. اين همان سياستي است كه دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور تازه‌نفس امريكا به دنبال آن است. وزارت دفاع روسيه نيز اين مساله را تاييد و اعلام كرده است كه در نتيجه اين توافق، نيروهاي سوري در روز سوم ماه مارس وارد منطقه مورد توافق شده‌اند. با اينهمه يك دريادار امريكايي در اين خصوص به سي‌ان‌ان گفته است: اين اتفاق هيچ تفاوتي در حضور امريكا در سوريه و در ائتلاف مبارزه با داعش ايجاد نمي‌كند و امريكا همچنان بر مساله مبارزه با داعش متمركز است. با اينهمه به نظر مي‌رسد كه مساله مبارزه با داعش عملا ميزان رويارويي‌هاي تصادفي ميان دوطرف را افزايش داده و يك نمونه آن حمله تصادفي جنگنده‌هاي روس به محل استقرار شورشيان مورد حمايت امريكا است كه تنها حدود چند مايل با سربازان امريكايي فاصله داشتند. به گفته يك منبع امريكايي به سي‌ان‌ان درحال حاضر سه ارتش و يك دشمن واحد در يك محدوده جغرافيايي كوچك مستقر هستند و همين نزديكي جغرافيايي شرايط را بسيار پيچيده كرده است. به نظر مي‌رسد كه توافق جديد به دست آمده مي‌تواند بر پيچيدگي‌هاي بيشتر اوضاع در شمال سوريه بيفزايد و همچنين زمينه درگيري يا رويارويي نظامي ميان تركيه كه متحد امريكا در ناتو است با نيروهاي روسي و سوري را فراهم سازد. فعاليت‌هاي نيروهاي دموكراتيك سوريه در منبيج عليه داعش عملا تركيه را خشمگين مي‌كند چرا كه آنكارا اين گروه را به كردهاي پ ك ك كه در حالت تخاصم با دولت مركزي تركيه هستند در ارتباط و نزديك مي‌بيند. با اينهمه پنتاگون بارها و بارها اعلام كرده كه ارتباطي ميان پ‌ك‌ك و نيروهاي دموكراتيك سوريه نمي‌بيند. با وجود آنكه نيروهاي امريكايي مي‌گويند كردها مدت‌ها پيش منبيج را ترك كرده‌اند اما نيروهاي دولتي تركيه هشدار داده‌اند كه به سمت منبيج پيشروي خواهند كرد چرا كه فعاليت‌هاي شبه‌نظاميان كرد در اين منطقه امنيت تركيه را تهديد مي‌كند. برخي منابع مي‌گويند كه توافق ميان شوراي منبيج و روسيه مي‌تواند براي ممانعت از پيشروي ترك‌ها به سمت اين شهر باشد. بر اساس اين توافق، روسيه و نيروهاي سوري ميان شهر و نيروهاي ترك قرار خواهند گرفت. با اينهمه يك مقام نظامي امريكايي به سي‌ان‌ان مي‌گويد كه هيچ نشانه مشخصي دال بر اينكه تركيه مي‌خواهد چنين حمله‌اي را پيش ببرد، وجود ندارد. سخنگوي وزارت دفاع امريكا نيز در اين خصوص مي‌گويد: ما از همه بازيگران و نيروهاي فعال در سوريه مي‌خواهيم كه بر حمله با داعش متمركز باشند و به سمت تامين اهداف ديگر منحرف نشوند.