نخست‌وزير عراق در آستانه سفر به كويت، رياض و تهران:
اگر دارايي دنيا را بدهند نمي‌گذاريم از عراق به ايران حمله شود
يسرا بخاخ
ارتش عراق از 19 فوريه گذشته عملياتي براي آزادسازي موصل يكي از مهم‌ترين شهرهايي كه در طول سه سال گذشته به يكي از بزرگ‌ترين پايگاه‌هاي داعش در عراق تبديل شده بود را آغاز كرده است. حالا فاز جديد اين عمليات براي آزادسازي غرب اين شهر موسوم به بخش قديمي موصل آغاز شده است. روز يكشنبه بخش رسانه‌اي نيروهاي مسلح عراق موسوم به رسانه جنگي اين كشور با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه نيروهاي ارتش، نيروهاي ويژه ضد تروريسم و نيروهاي پليس اتحاديه عراق اين عمليات را براي آزادسازي آخرين مناطق تحت سيطره داعش آغاز كرده‌اند. در طول هفت ماه گذشته نيروهاي مسلح عراقي نبرد سنگيني با عناصر داعش و گروهك‌هاي تروريستي در استان نينوا داشته و موفق شده ساحل غربي موصل را آزاد كنند در حالي كه بخش‌هايي از اين منطقه هنوز در اشغال داعش است.
بخش قديمي موصل آخرين منطقه‌اي در اين شهر است كه تروريست‌ها كنترل آن را در دست دارند. داعش موصل را پايتخت خلافت خود در عراق مي‌دانست و ابوبكر بغدادي سركرده اين گروه براي نخستين بار از مسجد جامع‌النوري كه در بخش قديمي موصل واقع شده به صورت علني ظاهر شد و اعلام خلافت كرد. عبدالغني الاسدي، فرمانده نيروهاي مبارزه با تروريسم گفته بود كه اين عمليات آخرين قسمت سريال حضور داعش در اين منطقه است. در حالي كه به گفته مسوولان عراقي داعش فقط كنترل يك‌درصد از موصل را در دست دارد با اين وجود عمليات در منطقه قديمي اين شهر يكي از چالش‌هاي عمده نيروهاي مسلح عراقي به شمار مي‌رود زيرا تراكم جمعيتي در اين منطقه بالاست و با توجه به معماري قديمي كه كوچه‌هاي تنگ و باريك زيادي را در خود جاي داده نيروهاي مسلح نبردي خانه به خانه با تروريست‌ها خواهند داشت. سازمان ملل مي‌گويد دست‌كم 100 هزار غير نظامي در حالي كه شرايط بدي دارند و از كمبود غذا و ملزومات بهداشتي رنج مي‌برند در اين منطقه در محاصره تروريست‌هاي داعش هستند. فرماندهي عمليات «نينوا ما مي‌آييم» اعلام كرده بود كه تدابير امنيتي و اقدامات لازم براي انتقال شهروندان عراقي كه در اين منطقه از چنگ داعش فرار كرده فراهم شده و آنها را به مناطقي كه تحت كنترل ارتش عراق است، انتقال خواهند داد تا كمك‌هاي درماني و حياتي مورد نياز به آنها داده شود. با اين وجود گزارش‌ها حاكي است كه شماري از تروريست‌هاي داعشي در قالب آواره قصد خروج از منطقه قديمي موصل را داشته‌اند كه به وسيله نيروهاي امنيتي شناسايي و بازداشت شده‌اند. رسانه‌هاي عراقي گزارش داده‌اند كه تا روز يكشنبه نيروهاي امنيتي عراقي موفق شدند 16 تروريست داعشي كه در ميان آوارگان نفوذ كرده بودند شناسايي و بازداشت كنند. در همين راستا رائد شاكر جودت، فرمانده پليس اتحاديه عراق اعلام كرد كه داعش با چنگ و دندان مقاومت مي‌كند و از غيرنظاميان در بخش قديمي موصل سپر انساني ايجاد كرده است. جودت به خبرگزاري اسپوتنيك روسيه گفته با وجود اينكه شمار عناصر تروريستي داعش در اين منطقه از چند صد نفر تجاوز نمي‌كند اما با توجه به كوچه‌هاي تنگ و باريك قديمي دشمن با چنگ و دندان مقاومت كرده و بر اجراي عمليات‌هاي انتحاري و خودروي بمب‌گذاري شده تمركز كرده است.
با اين حال مسوولان نظامي استان نينوا نيز اعلام كرده‌اند كه بر اساس اطلاعات به دست آمده 700 تا 800 تروريست در بخش قديمي موصل حضور دارند و به زودي مقاومت آنها شكسته خواهد شد و از هم فرو مي‌پاشند. فرمانده پليس اتحاديه عراق اعلام كرد كه نيروهاي پليس در قالب عمليات آزادسازي موصل پيشرفت قابل ملاحظه‌اي داشته و افزود: نيروهاي پليس از ترمينال بغداد در موصل تا خيابان كورنيش (ساحلي) تا لب رود در مركز شهر را پاكسازي مي‌كنند. پليس عراق تاكيد كرد كه تكميل تسلط نيروهاي پليس بر مناطق باب‌البيض، باب جديد و باب‌الطوب در مركز بخش غربي موصل ادامه دارد و نيروهاي پليس موفق شده‌اند ساختمان دفاع مدني را آزاد كرده و كنعان جياد عبدالله، ملقب به ابو آمنه مسوول دروازه و ايست‌هاي بازرسي داعش در نينوا را در باب‌البيض از پاي در آورند. از سوي ديگر نيروي هوايي ارتش عراق يك پل راهبردي را در شهر رواه در استان الانبار در غرب عراق مورد هدف قرار داده و منهدم كرده است. بر اساس گزارش سومريه‌نيوز تروريست‌هاي داعشي با استفاده از اين پل براي عناصر خود در موصل سلاح و آذوقه منتقل مي‌كردند. بر اساس گزارش‌هايي كه در چند روز گذشته و بعد از نزديك شدن ارتش عراق به بخش قديمي شهر منتشر شده تروريست‌هاي داعشي بعد از پيشروي بي‌سابقه نيروهاي مسلح عراقي در موصل اقدام به ايجاد تونل‌هاي زيرزميني كرده‌اند و يك شبكه زيرزميني براي جابه‌جايي و انتقال تجهيزات نظامي خود ايجاد كرده‌اند كه منجر به نابودي 60 درصد از زيرساخت‌هاي شهري در موصل شده است. چالش ديگري كه نيروهاي عراقي بعد از آزادي بخش‌هاي مختلف موصل با آن
رو به رو هستند خنثي‌سازي بمب‌گذاري‌ها و مين‌گذاري‌هايي است كه تروريست‌ها پيش از فرار از اين مناطق انجام داده‌اند. در حالي كه ارتش عراق درگيري‌هاي شديدي با تروريست‌هاي داعشي در بخش قديمي موصل آغاز كرده، خبرنگار الميادين در عراق گزارش داد كه داعش از خودروهاي بمب‌گذاري شده براي مقابله با خط مقدم نيروهاي ارتش عراق در جنوب منطقه قديمي موصل استفاده مي‌كند. خبرنگار الميادين گزارش داده كه تنها در دو ساعت تروريست‌هاي داعشي 10 خودروي بمب‌گذاري شده را منفجر كرده‌اند. بر اساس اين گزارش نيروهاي عراقي همچنين جسد 90 غير نظامي عراقي را در محله‌هاي البورصه، الشفاء و باب سنجار كشف كرده‌اند كه اكثرا كودك و زن بوده‌اند كه در پي بمب‌گذاري‌هاي صورت گرفته از سوي داعش در مناطق مسكوني به صورت زنده زير آوار خانه‌هاي‌شان دفن شده بودند. پيشتر كميسارياي عالي امور آوارگان اعلام كرده بود كه غيرنظاميان عراقي كه قصد فرار از مناطق تحت سيطره داعش در موصل را دارند مورد هدف تك‌تيراندازهاي داعش قرار مي‌گيرند در حالي كه خانواده‌هاي عراقي تلاش مي‌كنند با پاي پياده يا از طريق رود دجله از اين مناطق خارج شوند. ارتش عراق و نيروهاي حشد الشعبي روز شنبه موفق شده بودند تروريست‌هاي داعش را از گذرگاه مرزي الوليد در مرز مشترك با سوريه بيرون برانند. يك پايگاه نظامي امريكايي در آن‌سوي مرز سوريه در مقابل اين گذرگاه در منطقه التنف وجود دارد، به همين دليل جنگنده‌هاي ائتلاف امريكايي در اين عمليات مشاركت داشته است.
تلاش عراق براي دور ماندن از بحران
حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق قرار است در هفته جاري راهي كويت، عربستان و ايران شود. بر اساس گفته عادل الجبير، وزير خارجه عربستان، العبادي روز دوشنبه وارد عربستان مي‌شود. با اين حال رسانه‌هاي عراقي خبر دادند كه نخست‌وزير اين كشور سفري سه روزه خواهد داشت كه يك روز آن در كويت، يك روز در عربستان و يك روز در ايران خواهد بود. جاسم محمد جعفر، نماينده ائتلاف دولت قانون در پارلمان عراق اعلام كرد كه نخست‌وزير اين كشور قرار است بر دو محور اصلي امنيتي و سرمايه‌گذاري در جريان سفرهايش گفت‌وگو كند و افزود: محور اصلي اين سفر عربستان بود زيرا از مدتي قبل رياض از العبادي دعوت كرده بود تا به اين كشور سفر كند اما براي اينكه از اين سفر اعلام حمايت عراق از يك طرف در برابر طرف‌هاي ديگر در منطقه برداشت نشود، قرار شد سفر به كويت و ايران نيز در برنامه سفر نخست‌وزير گنجانده شود. وي تاكيد كرد كه با توجه به خواسته عربستان براي بهبود روابط خود با عراق، مساله انتخاب سفير جديد اين كشور در بغداد يكي از موضوعات مورد بحث با مسوولان سعودي خواهد بود و در اين سفر ساز و كار مقابله با تروريسم در مناطقي كه ارتش عراق موفق به باز پس‌گيري آن شده نيز از موضوعات مورد بحث با سعودي‌هاست. به گفته اين نماينده پارلمان عراق، در سفر نخست‌وزير به كويت مساله تعويق پرداخت بدهي‌هاي بغداد به كويت بررسي مي‌شود و با توجه به اينكه نشست حاميان عراق كه قرار بود در كويت برگزار شود لغو شده، العبادي در اين سفر پيشنهاد خواهد داد تا برنامه جايگزيني از سوي كشورهايي كه از عراق حمايت مالي مي‌كنند به اجرا گذاشته شود و اين كشورها با سرمايه‌گذاري در زمينه انرژي و مشتقات نفتي از عراق حمايت كنند. وي همچنين يادآور شد كه العبادي با سفر به ايران نشان خواهد داد كه با سفر به عربستان قرار نيست با تهران دشمني كند زيرا روابط دو كشور راهبردي است و عراق نمي‌تواند از رابطه با ايران دست بكشد. به گفته اين نماينده پارلمان، با وجود اينكه پذيرش اين سفر ممكن است براي برخي دشوار باشد اما به سود عراق است و ممكن است شرايط را براي آشتي احتمالي ميان ايران و عربستان و عربستان و قطر فراهم كند زيرا تمام اين اختلاف‌ها منافع عراق در منطقه را تهديد مي‌كند. پيشتر حيدر العبادي در جمع اصحاب رسانه در عراق گفته بود كه در جريان سفرش به عربستان فقط به تلاش براي بهبود روابط بغداد و رياض اكتفا نخواهد كرد و به عربستان در خصوص خطر داعش هشدار خواهد داد. العبادي گفت: عربستان از خطر داعش آگاه است اما تجربه آن را زندگي نمي‌كند اما به توجه به اينكه تفكر ايدئولوژيك داعش در جامعه اين كشور و بعضا در بدنه حكومت موجود است رياض از خطر داعش در امان نيست و حالا كه عراق تجربه خوبي در مقابله با اين گروهك كسب كرده، مي‌تواند به عربستان در اين زمينه كمك كند. وي همچنين تاكيد كرده بود كه عراق نمي‌خواهد بخشي از اختلاف‌هاي كشورهاي عربي با يكديگر باشد و با اين وجود با محاصره اقتصادي مردم يك كشور مخالف است و معتقد است اگر كسي اشتباهي كرده فقط خطاكاران بايد مجازات شوند. نخست‌وزير عراق تاكيد كرد كه برخي جريان‌ها به دنبال آن هستند تا عراق را به ميدان جنگ در خاورميانه تبديل كنند كه اين درگيري‌ها ربطي به عراق نداشته و بغداد در آن دخالت نخواهد كرد. وي همچنين پافشاري كرد كه كشورش اجازه نخواهد داد عراق به ميداني براي نبرد ميان ايران و امريكا تبديل شود يا اينكه گروهي بخواهد از عراق به ايران حمله كند. حيدر العبادي گفت: اگر تمام دارايي‌هاي دنيا را به ما بدهند يا پيشنهاد كنند كه سراسر عراق را به صورت رايگان بازسازي مي‌كنند اجازه نخواهيم داد از خاك ما به ايران حمله شود. وي همچنين گفت: معتقديم كه دولت جديد امريكا به دنبال جنگ با ايران نيست. نخست‌وزير عراق ضمن استقبال از پيشروي ارتش سوريه در نزديكي مرزهاي مشترك با عرق گفت: حمايت امريكا از نيروهاي موسوم به دموكرات سوريه قابل قبول نيست زيرا ممكن است منجر به تجزيه سوريه شود و ما با هيچ گروه مسلحي به غير از نيروهاي ارتش رسمي سوريه همكاري نخواهيم داشت. وي با توجه به اينكه نيروهاي امريكايي در منطقه‌اي در نزديكي مرز مشترك عراق و سوريه مستقر شده‌اند ابراز اميدواري كرد كه امريكايي‌ها زمان زيادي در اين منطقه حضور نداشته باشند و افزود كه زمان آغاز عمليات آزادي مناطق مرزي عانه، راوه و القائم نزديك شده است. وي در خصوص عمليات ارتش عراق براي باز پس‌گيري آخرين پايگاه تروريست‌هاي داعشي در غرب موصل نيز گفت كه نيروهاي عراقي كاملا اين منطقه را به محاصره خود در آورده و جنگ رواني عليه تروريست‌ها را آغاز كرده‌اند اما متاسفانه تروريست‌ها جنايت‌هاي زيادي عليه غيرنظامياني كه در محاصره داعش به سر مي‌برند مرتكب مي‌شود. وي با بيان اينكه نيروهاي مسلح عراقي از تجربه خيلي خوبي در زمينه مبارزه با تروريسم برخوردار شده‌اند و بهترين نيروهاي منطقه در اين زمينه به شمار مي‌روند تاكيد كرد كه به زودي عمليات آزادسازي تلعفر نيز آغاز مي‌شود و گفت كه اين عمليات براي نيروهاي ارتش و نيروهاي شيعه و سني حشد الشعبي طراحي شده است. العبادي تصميم رياست منطقه كردستان عراق براي اجراي همه پرسي در اين منطقه را نيز مورد انتقاد قرار داد و گفت كه تصميماتي كه منطقه كردستان در اين زمينه اتخاذ كرده غيرقانوني است و دولت مركزي نه از آن حمايت مي‌كند و نه بودجه‌اي براي برگزاري آن اختصاص داده است. وي با بيان اينكه ايران و تركيه نيز از اين اقدام راضي نيستند و احتمالا گام‌هايي در خصوص مقابله با آن برخواهند داشت، افزود: جدايي كردستان از عراق آن هم در شرايطي كه خود كُردها اتفاق نظري در اين خصوص ندارند به مشكلات منطقه اضافه خواهد كرد.