جهت‌گيري رييس‌جمهور ايالات متحده به سمت راست‌هاي افراطي
ترامپ بنيان امريكا را تهديد كرد
ميثم سليماني
دونالد ترامپ كه به نيويورك رفته تا پس از هفت ماه به منزل اصلي خود در برج ترامپ سري بزند و چندروزي را درآن سپري كند و سپس به كاخ سفيد بازگردد، سه شنبه شب به وقت نيويورك در جمع خبرنگاران حاضر شد و به سوالات تعدادي از آنها نيز پاسخ داد. او در سخنان خود سعي كرد تا به نوعي رفتار خود را پس از حوادث و درگيري‌ها در شارلوتسويل توجيه كند. او در اين نشست نسبت به انتقادها از ديركرد در محكوميت وقايع اخير در ايالت ويرجينيا دفاع كرد اما سپس به موضع اصلي خود بازگشت كه در بيانيه اوليه مطرح و عنوان كرد كه هر دو طرف به نوعي در اين موضوع مقصر هستند.
او حتي در سخنان خود به نوعي قصد داشت تا شرايط را به سمتي سوق دهد تا تقصيرها را تقسيم كند و گفت تامين‌كنندگان نزاع و ناداني موجب خشونت‌هاي اخير در شارلوتسويل شده‌اند. او گفت چرا نمي‌گوييد كه چپ‌هاي افراطي موجب شدند كه خشونت از سمت راست‌هاي افراطي گسترش پيدا كند. ترامپ در سخنان خود مشخص كرد كه چپ‌هاي افراطي موجب شارژ راست‌هاي افراطي براي خشونت شده‌اند و عملا آنها را عامل اصلي خشونت‌هاي شارلوتسويل عنوان كرد.
به گفته خبرنگاران نيويورك تايمز، شريل گاي استولبرگ و هاواس اسپنسر كه در شارلوتسويل اخبار تظاهرات را از نزديك پوشش مي‌دادند معتقدند اكثر افرادي كه در مخالفت با راست‌هاي افراطي به خيابان‌ها آمده بودند، فعالان ضد فاشيست و ضدسفيدپوستي بودند و ساير مخالفان نيز روحانيون و مبلغان مذهبي بودند. اما نوع خشونت گروه‌ها نيز بيانگر اين است كه نوع نگاه‌ها تا چه حد تفاوت دارد. پليس اظهار داشته است كه جيمز الكس فيلدز جونيور با ماشين خود تعدادي افراد را زير گرفت و يك نفر جان خود را از دست داد. برايان لوين، مدير مركز مطالعات نفرت و افراط گرايي در دانشگاه ايالتي كاليفرنيا در سن برناردينو گفت: مقايسه اقدامات دو طرف مقايسه يك هواپيماي سي-130 با يك هواپيماي كوچك پروانه‌اي است. وي افزود با استفاده از اين موضوع كه بعضي از افرادي كه در مخالفت با راست‌هاي افراطي به خيابان آمدند و موجب درگيري شدند يك معادله نادرست ساختاري و اخلاقي را ايجاد مي‌كند كه به طور جدي مشروعيت رييس‌جمهور را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
از طرفي دونالد ترامپ وارد يك درگيري لفظي با خبرنگاران در لابي برج محل سكونت خود شد. او گفت كه راهپيمايي راست‌هاي افراطي و ناسيوناليست‌ها قانوني بوده و آنها در اعتراض به برداشتن يك مجسمه به خيابان‌ها آمدند و اين گروه‌هاي مخالف بودند كه موجب شدند اين اتفاق رخ دهد. اما اين سخنان ترامپ موجب شد تا عصبانيت خبرنگارها نسبت به او بيشتر شود و دونالد ترامپ صحبت خبرنگاران را قطع مي‌كرد و خبرنگاران نيز صحبت ترامپ را قطع مي‌كردند، موضوعي كه معمولا در مقابل رييس‌جمهور رخ نمي‌دهد.
او گفت تعدادي افراد بسيار بد در ميان افرادي كه در روز شنبه دست به اعتراض زده بودند حضور داشتند. وي افزود: اما همچنين افرادي در دو طرف بودند كه بسيار افراد خوبي بودند. بسياري اما معتقدند كه تظاهرات توسط طرفداران گروه‌هاي راست افراطي تحت نام «متحدراست» سازماندهي شد. برگزار‌كنندگان گفتند كه ابتدا قصد دارند به حذف مجسمه ژنرال رابرت لي از فرماندهان جنگ كنفدراسيون اعتراض كنند اما هدف بزرگ‌تر آنها اين بود كه اعتراض خود را نسبت به آنچه آنها به عنوان حركتي ضد سفيد پوستي در امريكا مي‌دانستند نشان دهند.
ترامپ هرچند در اظهارات خود الكس فيلدز راننده ماشيني كه به جمعيت حمله كرده بود و يك زن 32 ساله را به قتل رساند محكوم كرد اما ترامپ در طرف مقابل از كساني كه به دنبال حفظ بناي ياد بود ژنرال لي بودند نيز حمايت كرد، او گفت كه بنيانگذاران كشور ما نيز به مانند ژنرال لي برده داران بزرگي بودند. او گفت اگر بناست مجسمه فردي مانند ژنرال لي به پايين كشيده شود بايد اين سوال نيز پرسيده شود كه آيا مجسمه افرادي همچون جورج واشنگتن و توماس جفرسون نيز بايد برداشته شود؟ او ادامه داد كه شما در حال تغيير تاريخ هستيد و شما فرهنگ را تغيير مي‌دهيد.
با اين حال بسياري انتظار داشتند پس از محكوميت اخير دونالد ترامپ در خصوص وقايع روز شنبه اندكي از فشارها روي رييس‌جمهور كاسته شود. اما اظهارات روز سه‌شنبه دونالد ترامپ در خصوص مجسمه ژنرال لي و به نوعي حمايت از راست‌هاي افراطي مجدد شرايط را تغيير داد. حتي بسياري اميدوار بودند كه نشست خبري از برج ترامپ بتواند فضا را بهبود ببخشد اما حالا فضا به نحو زيادي متشنج شده است. اكنون دونالد ترامپ در خارج از كاخ سفيد به سر مي‌برد و بيش از هر زمان ديگري غيرقابل كنترل شده است. اين در حالي است كه جمهوي‌خواهان نسبت به سخنان ترامپ واكنش نشان دادند. سناتور ماركو روبيو از فلوريدا گفت كه ترامپ نبايد اجازه دهد كه سفيدپوست‌هاي افراطي تنها بخشي از سرزنش‌ها و شكايت‌ها را داشته باشند. پل رايان، رييس مجلس نمايندگان نيز گفت: برتري سفيدپوستان منفور است و در اين خصوص نبايد هيچ ابهام اخلاقي وجود داشته باشد، هرچند كه رييس‌جمهور در اين خصوص به طور خاص و روشن اشاره نكرد.
اما سخنان ترامپ از سوي ديويد دوك، رهبر پيشين يكي از گروه‌هاي افراطي مورد استقبال قرار گرفت وي در توييتر خود نوشت: با تشكر از رييس‌جمهور ترامپ بابت صداقت و شجاعتش كه حقيقت را بازگو مي‌كند. از آنجايي كه نئو نازي‌ها كه حمايت ترامپ را پشت سر خود مي‌بينند برخي از رسانه‌هاي راست‌افراطي اعلام كردند كه معترضين قصد دارند بناي يادبود جورج واشنگتن را از بين ببرند.
با اين وجود نوع رفتار ترامپ با خشونت‌هاي اخير حتي در ميان طرفدارهاي او نيز موجب شك و ترديد و سوالات جدي و نگران‌كننده از او شده است. اعضاي حزب جمهوريخواه به او فشار مي‌آورند كه در انتقاد از گروه‌هاي نئونازي قوي‌تر عمل كند و اكنون نيز تعدادي از رهبران تجاري كه با كاخ سفيد مشغول همكاري بودند با ترامپ و كاخ سفيد قطع همكاري كردند.
ژنرال بازنشسته هم نتوانست كاري كند
از طرفي ديگر گفته مي‌شد مقامات كاخ‌سفيد برنامه‌ريزي كردند كه دونالد ترامپ جلوي دوربين و خبرنگاران قرار نگيرد تا بتوانند اوضاع را سامان دهند، اما هنگامي كه جلوي خبرنگاران و و دوربين‌ها ايستاد اين تصميم را رد كرد. حتي نزديكان ترامپ در حاشيه لابي برج ايستاده بودند و تنها سكوت كردند. جان كلي، رييس كارمندان كاخ سفيد تنها ايستاده بود و به كفش‌هايش خيره شده بود و به سختي به سمت رييس‌جمهور نگاه مي‌كرد. كلي كمتر از يك ماه پيش به كاخ سفيد رفت تا سعي كند نظم و ثبات را به آنجا برگرداند. بسياري اميدوار بودند كه ژنرال بازنشسته بتواند موفق شود اين كار را انجام دهد و ترامپ را تحت كنترل قرار دهد اما سخنان روز سه‌شنبه ترامپ بار ديگر تاكيد كرد كه كماكان خودراي و غيرقابل كنترل است. سناتور دموكرات بروان شاتز از هاوايي در توييتر خود نوشت كه ترامپ را ديگر به عنوان رييس‌جمهور خود نمي‌بيند. وي در توييتر خود نوشت: به عنوان يك يهودي، يك امريكايي و يك انسان، كلمات نمي‌توانند نااميدي من را بيان كنند. اين رييس من نيست. دونالد ترامپ حتي در جمع خبرنگاران نتوانسته وقايع شارلوتسويل را تروريستي خطاب كند. او در پاسخ به اينكه آيا كشته شدن زن32ساله توسط ماشين، يك قتل است يا حادثه‌اي تروريستي گفت: راننده ماشين قاتل است و كاري كه او انجام داد يك چيز وحشتناك و غيرقابل انكار بود.
كدام گروه خشن‌تر است؟
جي جي مكتاب يكي از اعضاي برنامه تروريسم در دانشگاه جورج واشنگتن به نيويورك‌تايمز گفت: گروه چپ‌هاي افراطي و بلوك‌هاي سياهپوستان هرچند نزاع‌هاي خياباني و درگيري‌هاي قابل سرزنش دارند اما آنها را نمي‌توان يك تروريسم داخلي دانست. هرچند آنها عقايد خشونت بار زيادي را در امريكا دنبال مي‌كنند كه از جمله آن مي‌توان به ماجراي تيراندازي در ويرجينيا اشاره كرد. اما به طور كلي مي‌توان گفت كه اقدامات راست‌هاي افراطي در طول 25 سال گذشته به مراتب مرگبارتر از ساير گروه‌هاي ديگر در امريكا از جمله چپ‌هاي افراطي و حتي افراطي‌هاي اسلامگرا دانست.برخي موسسات تحليل كردند كه ناسيوناليست‌هاي سفيد امريكا جنبش‌هاي شبه نظامي مهاجم ضدمسلمانان به راه انداختند، در ساختمان كلينيك سقط جنين انفجار انجام دادند و تلفاتي كه آنها در اقدامات مختلف برجا گذاشتند قابل مقايسه و در حد و اندازه‌هاي كمونيست‌ها و چپ‌هاي افراطي در امريكا نبوده است.
آمارها نشان مي‌دهد چپ‌ها در دهه 70ميلادي به‌شدت فعال بودند و دست به اقدامات خشونت‌آميز زيادي زدند در حالي كه جنبش‌هاي راست و به ويژه جنبش‌هاي راست مسلح در دهه 1980 خود را بازسازي كردند. اما حمله‌هاي جهادي و تروريستي از سال 2001 اين گروه‌ها را به‌شدت زير سايه خود قرار داد و اكنون مجدد در حال سر برآوردن در جامعه امريكا با حمايت دونالد ترامپ هستند. برنت اسميت، مدير مركز تحقيقات تروريسم در دانشگاه آركانزاس مي‌گويد: چپ افراطي تقريبا به اندازه راست‌هاي افراطي سازمان‌يافته نيست. در دهه‌هاي اخير رهبران چپ‌هاي افراطي جان خود را از دست داده‌اند و بدون رهبري به سر مي‌برند. بسياري معتقدند گروه‌هاي راست و چپ افراطي براي گسترش فعاليت‌ها نياز به يك رهبر كاريزماتيك دارند تا بتواند آنها را هدايت كند.
در حال حاضر جنبش‌هاي چپ افراطي در امريكا چندان سازمان‌يافته نيستند و حتي نتوانستند جنبش‌هاي ضد دولتي را رهبري كنند. اما اين در حالي است كه گروه‌هاي راست افراطي در حال عضو‌گيري صدها هزار نفري طي ساليان گذشته هستند.
به گفته كارشناسان، چپ‌هاي افراطي در امريكا كمتر ساختاريافته و سازمان‌يافته‌اند. آنها هرچند در رسانه‌هاي اجتماعي فعال هستند اما نه به اندازه ديگران؛ از طرفي بايد اين واقعيت را پذيرفت كه طرفداران راست‌افراطي بسيار خشن‌تر از ساير گروه‌هاي حاضر در امريكا هستند.
اوباما همچنان محبوب
در حالي كه بسياري از سياستمداران امريكايي درگير اين هستند كه دونالد ترامپ چه واكنشي نسبت به حادثه شارلوتسويل نشان داده، در طرف مقابل باراك اوباما توانست يك ركورد را به نام خود به ثبت برساند. برخلاف برخي از روساي‌جمهور پيشين امريكا از زندگي عمومي دوري نكرده است. او از زمان خروج از دفتر كار خود در بيستم ژانويه 2017 در رويدادهاي مختلف اظهارنظر كرده است. از جمله آن مي‌توان به حملات تروريستي در منچستر انگلستان گرفته تا تشخيص سرطان سناتور جان مك‌كين در توييتر خود واكنش نشان داده است. او پس از خشونت مرگبار در شارلوتسويل دوباره اين كار را انجام داد. شايد بسياري در امريكا علاقه‌مند بودند رييس‌جمهورشان اين‌گونه واكنش نشان مي‌داد اما اين‌گونه نشد. او در توييتر خود نوشت هيچ كس با نفرت از ديگري به علت رنگ پوست، پيشينه و مذهب وي به دنيا نمي‌آيد. نفرت ورزي آموختني است. اما مي‌توان عشق را نيز آموزش داد و عشق به طور طبيعي خيلي بيشتر از متضاد آن (نفرت) در دل انسان جاي مي‌گيرد. اشاره اوباما به نقل از نلسون ماندلا اين جمله را نقل كرد و به‌شدت مورد استقبال كاربران قرار گرفت. تاكنون توييت او براي بيش از سه ميليون نفر مورد پسند قرار گرفته است و بيش از يك ميليون بار در فضاي مجازي بازنشر شده است كه آمار آن نيز بيشتر هم مي‌شود. توييتي كه نشان مي‌دهد كماكان باراك اوباما ميان مردم محبوب است، هرچند اكنون شخص ديگري رييس‌جمهور امريكا است.