آغاز فصل جوايز براي فيلم‌هاي مدعي

شش ماه تا برگزاري مراسم آكادمي اسكار 2018 باقي مانده است، اما رقابت آثار سينمايي براي دستيابي به تنديس‌هاي طلايي با افتتاحيه هفتادوچهارمين جشنواره فيلم ونيز در ايتاليا آغاز شد. در طول سال‌هاي گذشته جشنواره ونيز براي فيلم‌هاي شايسته دريافت اسكار مانند سكوي پرتاب عمل كرده است؛ «لالا لند»، «ورود»، «افشاگري»، «مرد پرنده‌اي» و «جاذبه» همگي نخستين اكران جهاني خود را در ونيز پشت سر گذاشتند. جشنواره ونيز 2017 كار خود را با نمايش فيلم «كوچك‌سازي» به كارگرداني الكساندر پين و با بازي مت ديمون آغاز كرد. منتقد ورايتي آخرين ساخته پين را يكي از قدرترين مدعيان فصل جوايز پيش‌بيني كرده است. منتقداني كه در اين شهر ايتاليايي پاي تماشاي اين فيلم نشستند ريويوهاي پرآب‌وتابي بر آن نوشتند. اوون گايبرمن، منتقد ورايتي درباره اين فيلم مي‌نويسد: «اين فيلم شوخ‌آميز، تماشايي، شيطنت‌آميز و بي‌پروا در گيشه موفق خواهد بود. » شخصيت‌هاي اين فيلم با استفاده از تكنيك‌هاي علمي بنيادين به عمرشان اضافه مي‌كنند، ثروت‌شان را انبوه‌تر كرده و ردپاي كمتري بر محيط‌زيست باقي مي‌گذارند. رابي كالين، منتقد تلگراف، سرزندگي اين فيلم را غيرعادي توصيف كرده و زان بروكس از گاردين با دادن پنج ستاره آن را شاهكاري كوچك ناميده است. او نوشته است: «به محض اينكه فيلم را در دسته كمدي‌هاي سياه نخ‌نما جاي دادم، تمامي عناصر آثار پادآرمانشهري علمي- تخيلي پديدار شدند كه مي‌توان آن را درام انساني پرترحم ناميد. »  تاد مك كارتي از نشريه هاليوود ريپورتر هم مي‌گويد پين هرگز فيلم بدي نساخته است اما بدون چون و چرا «كوچك‌سازي» زيباترين و تكان‌دهنده‌ترين اثر او به شمار مي‌رود. او مي‌نويسد: «فيلمي گيرا و خنده‌دار كه ساختاري زيكزاگي دارد و غيرممكن است بيننده متوجه مقصد آن نشود.»اما امسال هم چهار سينماگر ايراني با فيلم‌هاي‌شان در بخش‌هاي مختلف جشنواره فيلم ونيز حضور دارند. وحيد جليلوند كه پيش‌تر با «چهارشنبه ۱۹ ارديبهشت» در اين جشنواره حاضر بود و جايزه فيپرشي- انجمن منتقدان بين‌المللي- را از آن خود كرد، اين‌بار با «بدون تاريخ، بدون امضا» در بخش رقابتي «افق‌ها» حضور دارد. شيرين نشاط با «در جست‌وجوي ام‌كلثوم» در بخش «روزهاي مولفان» ونيز حضور دارد. علي عسگري امسال با نخستين فيلم بلندش به نام «ناپديد شدن» در همين بخش حضور دارد. «ناپديد شدن» در جشنواره تورنتو هم پذيرفته شده و پس از ونيز، در اين جشنواره امريكاي شمالي شركت مي‌كند. عليرضا خاتمي، فيلمساز جوان ديگري است كه با نخستين فيلم بلند خود با نام «آيه‌هاي نسيان» در بخش افق‌ها حضور دارد. با اين حساب سه فيلمساز ايراني حاضر در جشنواره ونيز و در بخش افق‌ها با هم رقابت خواهند كرد؛ بخشي كه رخشان بني‌اعتماد، فيلمساز برجسته ايراني يكي از داوران آن است. شروع جشنواره ونيز آغازگر فصل جوايز به شمار مي‌رود؛ فصلي كه با اهداي جوايز اسكار خاتمه مي‌يابد. از اين رو براي استوديوهاي فيلم و فيلمسازان مستقل چند هفته آتي زماني تعيين‌كننده براي اكران فيلم‌ها است. جشنواره ونيز در ايتاليا اين فصل را شروع مي‌كند و در پي آن جشنواره فيلم تليورايد در امريكا و جشنواره بين‌المللي فيلم تورنتو در كانادا در هفته آينده اين زنجيره را تكميل مي‌كنند. تليورايد جشنواره‌اي است كه پيش از اين به مخاطبان خود شانس ديدن بهترين فيلم‌هاي اسكار از جمله «نور مهتاب» و «سخنراني پادشاه» را براي نخستين‌بار داده است. اين در حالي است كه جايزه منتخب مردمي تورنتو فيلم‌هايي همچون «ميليونر زاغه‌نشين» و «دوازده‌سال بزرگي» بوده‌اند. در سال‌هاي اخير تنها اثري كه جايزه بهترين فيلم اسكار را به خانه برد اما اكران جهاني خود را در اين سه جشنواره رقم نزد فيلم «آرتيست» (2011) بود.