نظم جهاني در آستانه خطر قرار دارد

همزمان با سالگرد تحولات انقلابي كي‌يف در فوريه 2014، جنگ سرد در اوكراين يخ زده، شعله گرفته است. واپسين پيمان آتش‌بس ميان دولت اوكراين و جدايي‌طلبان، چندين بار ديگر نقض شده و به باور ناظران در آستانه فروپاشي كامل قرار دارد. تبديل اميدها در اوكراين به يأس، موجب شده دوباره غرب انگشت اتهام را به سوي مسكو بگيرد و حتي گزينه نظامي را به ادبيات مقامات دو طرف وارد كند. اين در حالي است كه تا پيش از اين دو طرف از به كارگرفتن اين تهديدها به‌شدت خودداري مي‌كردند.
در چنين شرايطي رهبران اتحاديه اروپا و امريكا ديدارها و رايزني‌ها را افزايش داده‌اند. بعد از ديدار و مذاكرات محرمانه آنجلا مركل، صدراعظم آلمان و فرانسوا اولاند، رييس‌جمهور فرانسه در پاريس، روز گذشته نيز جان كري، وزير خارجه امريكا خود را به لندن رساند تا با فيليپ هاموند، همتاي بريتانيايي‌اش درباره اوكراين رايزني كند. از سوي ديگر دونالد توسك، رييس شوراي اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام كرد كه به زودي با سران كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در رابطه با اقدامات بعدي به رايزني خواهد پرداخت تا هزينه حمله به اوكراين شرقي را براي روسيه بالا ببرد.
در پاسخ ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه، اعلام كرد هيچ كس نمي‌تواند روسيه را تهديد يا منزوي كند. پوتين گفت: «هيچ‌كس نبايد اين خيال خام را در سر بپروراند كه مي‌تواند از نظر نظامي بر روسيه پيروز شود. » او تاكيد كرد: «ما همواره پاسخي درخور به تمام اين ماجراجويي‌ها خواهيم داشت.»
جن پساكي، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا هم كه روسيه را به پشتيباني مستمر از جدايي‌طلبان در شرق اوكراين، متهم كرده و مي‌گويد مسكو تمام تلاش‌هاي ديپلماتيك بين‌المللي را بي‌ثمر مي‌سازد، در واكنشي يادآور شد: «نظم مدرن جهاني در آستانه فروپاشي قرار دارد. »
در همين حال كه اتحاديه اروپا و امريكا از تحريم‌هاي بيشتر سخن مي‌گويند و روسيه اين اقدامات را ماجراجويي مي‌خواند، جدايي طلبان اعلام كرده‌اند كه آماده تبادل اسرا در روزهاي آينده هستند. تبادل اسرا گام سوم در توافقنامه مينسك بود. ابراز تمايل جدايي‌طلبان به اجراي اين بند در حالي است كه با تصرف شهر استراتژيك دبال تسوه پس از آغاز آتش‌بس، خشم كي يف را برانگيخته‌اند و همچنان دو طرف در اجراي گام دوم آتش‌بس يعني عقب راندن سلاح‌هاي سنگين تعلل مي‌كنند. در بحبوحه اين مناقشات روسيه اوكراين را تهديد كرده است چنانچه در مدت چند روز آينده بدهي گازي خود را تسويه نكند، با قطع گاز روبه‌رو خواهد شد.
با افزايش نگراني‌ها درباره تشديد تنش‌ها در اوكراين، «بان كي مون»، دبيركل سازمان ملل اعلام كرده روز دوشنبه پيش‌رو ديدارهاي جداگانه‌اي با «پاول كليمكين» وزير امور خارجه اوكراين و «سرگئي لاوروف» وزير امور خارجه روسيه خواهد داشت.
به گزارش سخنگوي دبيركل، اين ديدارها به صورت جداگانه صورت خواهد گرفت. براساس برنامه تنظيم شده دبيركل ابتدا با سرگئي لاوروف ملاقات مي‌كند سپس با همتاي اوكرايني وي ديدار خواهد كرد. گفته مي‌شود وزير خارجه روسيه قرار است براي شركت در مباحثات ويژه شوراي امنيت سازمان ملل در سطح وزيران خارجه كشورهاي عضو با عنوان «حمايت از صلح و امنيت: درس عبرت تاريخ» به نيويورك سفر كند. اين نشست به مناسبت هفتادمين سالگرد پايان جنگ جهاني دوم برگزار مي‌شود، اين در حالي است كه ناظران اكنون وقوع جنگ جهاني سوم را كاملا منتفي نمي‌دانند.
در راستاي تلاش‌هاي سازمان ملل براي كنترل تنش‌ها در شرق اوكراين، بان‌كي‌‌مون مذاكرات تلفني با وزير خارجه اوكراين نيز داشته كه در جريان آن طرفين آخرين وضعيت در شرق اوكراين و امكان اعزام نيروهاي حافظ صلح بين‌المللي به منطقه درگيري (دونباس) را مورد بررسي قرار داده‌اند. كي يف بعد از نقض آتش بس مينسك، درخواست حضور صلح بانان سازمان ملل در منطقه حايل را مطرح كرده است. اين درخواست تاكنون با مقاومت روسيه مواجه شده است.
يادآوري مي‌شود در حالي كه حدود يك سال از سقوط دولت «ويكتور يانوكوويچ» توسط معترضان غربگراي كي‌يف غرب مي‌گذرد، مناطق شرقي روسگراي اين كشور همچنان شاهد درگيري‌هاي خونبار نظامي است. دولت جديد اوكراين هم به رهبري «پترو پروشنكو» معروف به سلطان شكلات كه بعد از انتخابات رياست‌جمهوري مه ‌2014 روي كار آمده با وجود پشتيباني امريكا و دولت‌هاي غربي، هنوز موفق به مقابله با جدايي‌طلبي شرق نشده است. ضمن اينكه شاخص‌هاي اقتصادي از افزايش معضلات مالي و اقتصادي اين كشور حكايت دارد.