امريكا براي تشديد فشار بر ايران به جعل اسناد روي آورد
مدركسازي
با استاندارد پايين
سارا معصومي
ايالات متحده، كشور فراموش كردن تجربههاي تاريخي است. زماني كه دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده به كاخ سفيد آمد و نيكي هيلي به عنوان نماينده وي در سازمان ملل نقش مجري سياستهاي ضد ايراني او را برعهده گرفت، بسياري از كارشناسان هشدار دادند كه امريكاي ترامپ در مواجهه با ايران در حال تكرار اشتباه امريكاي جورج بوش در مقابله با عراق در سال 2003 ميلادي است. جورج بوش، رييسجمهور وقت ايالات متحده با مدركسازي درباره وجود سلاحهاي كشتار جمعي در عراق به صدام حمله كرد اما 15 سال پس از آن جنگ هنوز تسليحاتي كه بهانه حمله امريكا به عراق بود، پيدا نشدهاند. اكنون رييسجمهور امروز ايالات متحده نيز دست در دست نيكي هيلي همان مسير را براي موجه جلوه دادن افزايش فشارها بر ايران دنبال ميكنند. روز دوشنبه به وقت ايالات متحده، 14 عضو دايم شوراي امنيت سوار بر اتوبوسي مشكي رنگ به دنبال خانم نيكي هيلي راه افتادند تا از لاشههاي موشكي كه عربستان سعودي ادعا ميكند حوثيها از ايران دريافت كرده و سپس با آن رياض را نشانه رفتهاند، بازديد كنند. پس از آن نيز دونالد ترامپ، ضيافت ناهاري براي نمايندگان اعضا دايم و غيردايم شوراي امنيت به راه انداخت. بهانه اين تئاتر ديپلماتيك نيز تنها و تنها يك چيز بود: ايران. هرچند كه دونالد ترامپ در يك سال و يك ماه گذشته از حضور در كاخ سفيد تمام تلاش خود را به كار گرفته تا به وعده انتخاباتي خود براي خروج از توافق هستهاي با ايران عمل كند اما مقاومت اعضاي ديگر اين توافق و همچنين تبديل شدن برجام به ضميمه قطعنامه 2231 به سدي در برابر اين خواسته ترامپ بدل شده است. ترامپ هربار در چندماه اخير پاي مساله ايران را به شوراي امنيت كشانده است، نه تنها به مقصود خود براي گرفتن نتيجهاي ضدايراني دست نيافته بلكه شاهد نمايش حمايت كامل اعضا از اجراي توافق هستهاي با ايران و تاكيد بر اين نكته كه تهران به تعهدات خود پايبند است، بوده است. در چنين فضايي روز دوشنبه نيكي هيلي و دونالد ترامپ تلاش كردند مساله برجام و خوب يا بد بودن آن را در نيويورك جا بيندازند و با اعضاي شوراي امنيت از فعاليتهاي غيربرجامي ايران كه مورد انتقاد امريكا است، سخن بگويند. فعاليتهايي كه دو بخش را شامل ميشود: 1- آزمايشهاي موشكي ايران و انتقال تجهيزات نظامي از ايران به سمت برخي كشورهاي منطقه از جمله يمن، 2- فعاليتهاي منطقهاي ايران. نيكي هيلي، نماينده امريكا در سازمان ملل عملا همتاهاي خود در شوراي امنيت را تهديد كرد كه اگر درباره دغدغههاي امريكا درباره فعاليتهاي موشكي ايران كاري نكنيد ما در برجام باقي نميمانيم. با وجود آنكه برخي از اعضاي شوراي امنيت مانند نماينده بريتانيا از محل بازديد از لاشه موشكي حساب توييتر خود را به روزرساني كرده و با انتشار تصاويري از بدنه لاشه موشك كه عنوان ساخت ايران بر روي آن درج شده بود، ادعا كردند كه فعاليتهاي ايران نگرانكننده است اما ساير اعضا با شك و ترديد به اين ادعاها و اسناد نگريستند. البته شك و ترديدها نيز بيپايه و اساس نبود و همان يك عكسي كه نماينده بريتانيا در توييتر خود منتشر كرد به سندي براي ساختگي بودن ادعاهاي سعودي درباره كمكهاي موشكي ايران به حوثيهاي يمن بدل شد.
ليست بلندبالاي ضدايراني ترامپ
روايت نيكي هيلي از تور چندساعته با اعضاي شوراي امنيت چيست؟ خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين باره مينويسد: نيكي هيلي در اين تور به همتاهاي خود تاكيد كرد كه اقدام آنها عليه برنامه موشكي ايران ميتواند ترامپ را به عدم خروج از توافق هستهاي با ايران متقاعد كند. وي به خبرنگاران گفت كه تلاش كرده ساير كشورهاي عضو شوراي امنيت را براي تحت فشار قرار دادن ايران به دليل فعاليتهاي مخرب غيرهستهاي اين كشور ترغيب كند! در حقيقت ميتوان گفت كه ايالات متحده ساير اعضاي شوراي امنيت را ترغيب كرده كه توافق هستهاي با ايران را به حاشيه برانند و روي برنامه موشكي ايران و ساير فعاليتهاي غيرهستهاي اين كشور متمركز شوند. نيكي هيلي به همتاهاي خود گفت كه يك تلاش جامع و فراگير براي تحت فشار قرار دادن ايران به دليل نقض قطعنامه شوراي امنيت درباره آزمايشهاي موشكي ميتواند ترامپ را متقاعد كند كه ماندن در توافق هستهاي ارزشش را دارد. نيكي هيلي براي آنكه امريكا را در اين جبهه تنها نشان ندهد ادعا كرد كه فرانسه كه از اعضاي مذاكرهكننده با ايران در 2015 بوده نيز اخيرا ايران را به دليل نقض قطعنامههاي موشكي سازمان ملل مورد شماتت جدي قرار داده است. نيكي هيلي پس از ديدار ترامپ با 14 عضو شوراي امنيت به خبرنگاران گفت: استراتژي ما در حال جواب دادن است. آنها در حال درك اين مساله هستند كه اگر ما صحبت كردن درباره نقض قطعنامهها توسط ايران را آغاز نكنيم و اگر با اين نقضها برخورد نكنيم، امريكا ميتواند بگويد كه كل اين پروسه از جمله باقي ماندن در برجام نيز يك اشتباه است.
نيكي هيلي در واشنگتن لاشههاي موشكي را به اعضاي شوراي امنيت نشان داد كه از عربستان سعودي تحويل گرفته و رياض هم ادعا كرده است كه اين موشك همان موشكي است كه از سوي حوثيها به سمت رياض شليك شده است. امريكاييها ميگويند كه لاشه موشك منتقل شده شواهد غيرقابل انكاري دارد كه نشان ميدهد اين موشكها در ايران ساخته شدهاند. با اين وجود برخي از كارشناسان مسائل امنيتي ميگويند كه شواهدي كه امريكا و سعودي از آن سخن ميگويند براي اثبات ايراني بودن اين موشك يا اجزايي از آن كافي نيستند. تلاشهاي هيلي براي همراه كردن اعضاي شوراي امنيت با تعبير واشنگتن در قبال فعاليتهاي منطقهاي ايران در حالي صورت ميگيرد كه رهبران جهان نگران آينده برجام هستند. دونالد ترامپ تهديد كرده كه اگر برخي اصلاحات در برجام صورت نگيرد در ماه مه، اسقاطيه تحريمهاي هستهاي ايران را امضا نميكند. با اين وجود از آنجا كه اميد بسيار اندكي از سوي ترامپ براي بازگشايي دوباره برجام در سايه مخالفتهاي صريح ايران و اعضاي غيرامريكايي برجام وجود دارد به نظر ميرسد كه ترامپ برنامه ديگري در سر دارد. مركز ثقل اين برنامه نيز اين است كه بندهايي به قوانين داخلي امريكا مربوط به اجراي برجام اضافه شود تا در شرايطي كه رفتارهاي غيرهستهاي مورد انتقاد ايران ادامه پيدا كند، تحريمهاي هستهاي اين كشور به خودي خودبازگردند. دولت ترامپ همزمان تلاش ميكند كشورهاي اروپايي را به نوشتن الحاقيهاي بر برجام تشويق كند كه در آن قيد شود اگر ايران به شروط جديد امريكا تن ندهد، اروپاييها در تحريم جديد ايران با واشنگتن همراه خواهند شد. چين و روسيه، دو عضو شوراي امنيت كه بخشي از برجام نيز بودهاند اعلام كردهاند كه مخالف وضع تحريمهاي جديد عليه ايران هستند و همچنين با شك و ترديد نسبت به ادعاهاي امريكا و سعودي درباره ايراني بودن موشك شليك شده از سوي حوثيها به رياض نگاه ميكنند. نيكي هيلي نيز ميگويد كه بدبيني آنها نيز هنگام بازديد نمايندگان اين دو كشور از لاشههاي موشك يمني مشهود بود و در اين باره ميافزايد: نماينده چين در شوراي امنيت تنها نكته نويسي ميكرد و نماينده روسيه نيز سوال ميكرد كه اين موشكها چطور از ايران به يمن منتقل شدهاند؟ نيكي هيلي نيز در پاسخ به همتاي روس خود گفت: چطور ذات ايراني بودن اين موشك را زير سوال ميبريد در حالي كه روي آن نوشته شده: ساخت ايران.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، در ديدار ترامپ با اعضاي شوراي امنيت تيم امنيت ملي وي نيز حضور داشتهاند و رييسجمهور امريكا خطاب به مهمانان خود گفته كه اين گروه كارهاي بسيار زيادي براي انجام دادن دارند. وي ليست بلند بالايي از اقدامهاي ايران را كه نامناسب ميخواند براي اعضاي شوراي امنيت قرائت كرد و تمامي آنها را ذيل عنوان اقدامهاي بيثباتكننده تهران قرار داد. وي همچنين درباره چگونگي پايان دادن به بحران در سوريه، مبارزه با تروريسم و مقابله با كره شمالي نيز با مهمانهاي خود گفتوگو كرد. دونالد ترامپ در ديدار با اعضاي شوراي امنيت از آنها خواست كه با رفتارهاي ايران در خاورميانه كه وي بيثباتكننده ميخواند، مقابله كنند. به گزارش والاستريتژورنال، ترامپ در اين ديدار اشاره كوتاهي نيز به برجام داشته و ادعا كرده كه برجام توافق بسيار بدي است.
توري براي عكاسي با لاشه موشك و ترامپ
نيويوركتايمز در گزارشي درباره تور نيكي هيلي براي اعضاي شوراي امنيت مينويسد: روزنامهنگاران و خبرنگاران براي پوشش اين تور دعوت نشدند و البته نيكي هيلي عكسهايي از وسايل و لاشههايي كه ادعا ميكرد متعلق به ايران هستند كه در اختيار حوثيها قرار گرفتهاند به خبرنگاران داد. البته هيچ توضيحي درباره اينكه اين تكهها چه زماني جمعآوري شدهاند به اهالي رسانه داده نشده است. نه نيكي هيلي و نه ترامپ نگفتهاند كه انتظار دارند نتيجه اين تور دقيقا چه چيزي باشد؟ ايران در حال حاضر نيز از سوي شوراي امنيت براي فروش يا انتقال سلاح مشمول محدوديتهايي است و همزمان چين و روسيه نيز كه عضو دايم شوراي امنيت و داراي حق وتو هستند نيز اعلام كردهاند كه مخالف تحريمهاي بيشتر عليه ايران هستند. ديويد پرسمن كه در دوره باراك اوباما در سازمان ملل مشغول به كار بود در اين باره به نيويوركتايمز ميگويد: اينكه توجه اعضاي شوراي امنيت را به اقدامهاي ايران جلب كنيم كار مثبتي است اما نگراني من اين است كه اين اقدام قرار نيست بخشي از استراتژي بزرگتري باشد كه قرار است در مواجهه با ايران دنبال شود. گويا اين تور بيشتر يك فرصت براي عكاسي بود.
بيشتر اعضاي شوراي امنيت كه در اتوبوس سياهرنگ به همراه نيكي هيلي ايران را از لنز واشنگتن نگاه كردند، از اظهارنظر درباره برداشت خود از اين تور در ملأعام يا در جمع خبرنگاران سر باز زدند.
آسوشيتدپرس به نقل از نيكي هيلي مينويسد: هركدام از سفرا در ديدار با رييسجمهور فرصت يافتند كه با وي عكس يادگاري دو نفره بگيرند و برخي از آنها به من گفتند كه ترامپ شبيه آنچه كه در تلويزيون ميبينند، نيست.
كي و كجا خانم هيلي؟
ادعاهاي نيكي هيلي درباره تجهيزات ايراني در اختيار حوثيها كه عليه عربستان سعودي به كار گرفته ميشوند، سر و صداي بسياري در رسانههاي نسبتا مستقل به راه انداخته و در بسياري از گزارشها شك و ترديد درباره صداقت اين ادعاي واشنگتن و رياض به چشم ميخورد. به عنوان نمونه نيكي هيلي قطعاتي از يك پهباد و همچنين سلاحهاي ضدتانك را كه سعودي ميگويد در يمن پيدا كرده به نمايش گذاشته و ميگويد كه اين تجهيزات ساخت ايران هستند اما از بيان زمان جمعآوري اين تجهيزات در خاك عربستان سر باز ميزند. نيكي هيلي با به نمايش گذاشتن اين قطعات ادعا كرد كه ايران به بيثبات كردن خاورميانه با اين اقدامها دست ميزند اما گزارش اخير سازمان ملل ميگويد كه تنها دو موشكي كه از سوي حوثيها در تاريخهاي 4 نوامبر و 22 جولاي شليك شدهاند، احتمالا از يك منبع واحد تامين شدهاند. مقامهاي سازمان ملل ميگويند كه هنوز درباره سازنده اين موشكها به قطعيتي نرسيدهاند اما امريكا بدون در دست داشتن مدارك مستدل كافي اصرار دارد كه سازنده اين موشكها ايران است. نيكي هيلي ادعا ميكند كه ايران با كمك به حوثيهاي يمن قطعنامههاي 2216 و 2231 را نقض ميكند. سايت تحليلي ThinkProgress در اين باره مينويسد: ايران هرگونه دست داشتن در تجهيز حوثيها را رد ميكند و كارشناسان اهل فن نيز ميگويند كه درباره ميزان ارتباط ايران با حوثيها شك و ترديد دارند و عربستان سعودي با ساختن اين مدارك به دنبال توجيه حملات خود به يمن و تشديد فشار بر رقيب منطقهاي يعني ايران است.