درباره كتاب «نوشته‌هاي پراكنده» بابك احمدي
تاملات گوناگون
نوشته‌هاي پراكنده
بابك احمدي
نشر مركز
چاپ 1393
محسن آزموده / بابك احمدي براي همه علاقه‌مندان به فلسفه و هنر و مباحث روشنفكري نامي شناخته شده است، به خصوص افراد ميانسال دهه 60 كه كتابخواني در حوزه فلسفه‌هاي جديد و مباحث نقد ادبي و هنري را از دهه 70 آغاز كردند و با نخستين آثار او چون ساختار و تاويل متن و مدرنيته و انديشه انتقادي با مباحثي چون هرمنوتيك، ساختارشكني، انديشه پسامدرن و فرماليسم روسي و... آشنا شدند و براي نخستين‌بار اسم‌هايي چون والتر بنيامين، ژاك دريدا، ليوتار، دلوز، گتاري و... به گوش‌شان خورد. طيف متنوع علاقه‌مندي‌هاي اين نويسنده و مترجم آثار فلسفي و هنري را از مجموعه متكثر آثارش كه از يك دوره به بعد تقريبا به‌طور كامل توسط نشر مركز منتشر شده مي‌توان دريافت؛ آثاري چون خاطرات ظلمت درباره متفكران مكتب فرانكفورت، ترس و تنهايي درباره شوستاكويچ موسيقيدان، چهار گزارش از تذكره‌الاولياي عطار كوششي در نقد نو از متني كهن، حقيقت و زيبايي، درسگفتارهايي درباره فلسفه هنر كه تا به امروز همچنان كتاب درسي دانشجويان فلسفه و مطالعات هنر تلقي مي‌شود؛ كتاب ترديد، جستارهايي درباره انديشه پسامدرن، ماركس و سياست مدرن، دو جلد كتاب قطور درباره هايدگر به نام‌هاي هايدگر و پرسش بنيادين و هايدگر و تاريخ هستي، اميدبازيافته درباره سينماي آندري تاركوفسكي، سارتر كه مي‌نوشت يك تك نگاري خواندني درباره ژان پل سارتر، رساله تاريخ درباره تاريخ‌شناسي و... همچنين بسياري از علاقه‌مندان به سينما به خصوص سينماي هنري اروپايي و سينماگراني چون برگمان، اوزو، تاركوفسكي، دراير، برسون و... در طول سال‌ها مقالات خواندني و پر اطلاعات اين نويسنده پر كار را در مجله فيلم به خاطر دارند كه شماري از آنها در كتاب‌هايي چون باد هر كجا بخواهد مي‌وزد (درباره سينماي برسون) و تصاوير دنياي خيالي منتشر شده‌اند، خوانده‌اند. بابك احمدي همچنين كار روشنفكري نيز مي‌كند و اگرچه از گفت‌وگوي حضوري به دلايلي كه در مقدمه آخرين كتابش توضيح داده گريزان است، اما هر از گاهي در پاسخ به پرسش‌هاي اهالي مطبوعات دست به قلم مي‌برد و بعضا هم جستارها يا يادداشت‌هايي براي رسانه‌هاي كاغذي يا مجازي مي‌نويسد. حالا او اين مجموعه متنوع را كه در سه حوزه فلسفه، سياست و هنر قرار مي‌گيرند، در مجموعه‌اي با عنوان نوشته‌هاي پراكنده گردآوري كرده است كه به تازگي بار ديگر از سوي نشر مركز منتشر شده است. در اين گردهمايي كه احمدي خود عنوانش را اداي ديني به نوشته‌هاي پراكنده صادق هدايت مي‌خواند، مي‌توانيم مجموعه جستارها و مكاتبات او با مطبوعات مختلف را يكجا بخوانيم. نوشته‌هايي درباره سينما، تئاتر، نقاشي، فلسفه، روانكاوي، سياست و...
حسن اين مجموعه جداي از تنوع آن كوتاهي نوشتارهاست. البته در اين كتاب دو سه مقاله فلسفي بلند نيز هست كه مثلا يكي از آنها درباره لاكان مي‌تواند مثل هميشه اطلاعات زيادي را درباره اين روانكاو و فيلسوف معاصر فرانسوي ارايه كند. به‌طور كلي اين كتاب 33 متن را در بر دارد؛ ده متن نوشته‌هايي در پاسخ به پرسش‌ها و 23 مقاله. در طول سال‌هاي اخير و به خصوص با گسترش امكانات ارتباط با فضاهاي علمي خارج از كشور و افزايش كمي قابل توجه تعداد فارغ‌التحصيلان و دانش‌آموختگان علوم انساني، بسياري از مباحثي كه احمدي در طول دهه هفتاد در كتاب‌هاي مذكور بيان مي‌كرد، مورد توجه شمار ديگري از محققان و مترجمان نيز واقع شده‌اند. در طول اين سال‌ها آثار فراواني از يا درباره جريان‌هاي فكري و فلسفي و همچنين چهره‌هاي انديشه نو نوشته و منتشر شده‌اند. اما نمي‌توان انكار كرد كه فضل تقدم در معرفي بسياري از اين اسامي و حركت‌هاي فكري همچنان با اوست. ضمن آنكه هنوز شماري از آثار احمدي بسيار خواندني و حاوي اطلاعات گسترده و احاطه خيره‌كننده او بر آثاري است كه درباره يك فيلسوف يا يك جريان فكري نگاشته مي‌شود.