ديپلماسي صلح ايران
نوذر شفيعي
اين روزها همه نگاه‌ها معطوف به نيويورك، محل برگزاري نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل متحد است و طبيعي است كه ايران در محور و كانون توجهات جهاني قرار دارد. خروج برجامي امريكا و اتفاقات پس از آن باعث شده كه صلح و امنيت در منطقه خاورميانه با تهديدات جدي مواجه شود. حوادث يكي پس از ديگري از راه مي‌رسد و نگراني‌ها نسبت به شعله‌ور شدن منازعه افزايش مي‌يابد. ايران يك طرف مهم اين منازعه همواره به تحركات مشكوك جبهه دشمن هشدار مي‌دهد. عربستان يكي از مخاطبان اصلي ايران است و تلاش دارد با اتهام‌زني به ايران، جامعه جهاني را عليه ايران بسيج كند.
با عطف به اين امر اهميت حضور هيات ايراني در سازمان ملل و ديدارهاي دوجانبه با روساي مهم قدرت‌هاي بزرگ جهان خودش را نشان مي‌دهد. براي همين در تحليل و ارزيابي نشست‌هاي دوجانبه رييس‌جمهوري كشورمان با همتايان اروپايي‌اش به سه محور كلي بايد توجه كرد.
1- اهميت يك ديدار در وهله اول بستگي به موضوع ديدار دارد. برجام و سياست‌هاي مداخله‌جويانه و مخرب امريكا در منطقه خاورميانه محور صحبت‌هاي دكتر روحاني با رييس جمهوري فرانسه، صدراعظم آلمان و نخست‌وزيري ژاپن بود. دكتر روحاني با اعلام اينكه ايران پايه صلح و ثبات در خاورميانه است و بناي صلح با منطقه و جهان را دارد و نه جنگ، از همتايان خود خواست مانع از فراخ عمل ترامپ و كشاندن منطقه به منازعه باشند.
2- در تحليل ديدارهاي دوجانبه بايد در مرحله بعدي به مقام‌هايي كه با همديگر ملاقات مي‌كنند، توجه كرد. طرف ديدار دكتر روحاني، خانم مركل، آقاي مكرون، شينزو آبه و عمران خان بودند كه هر كدام وزنه‌اي مهم در صحنه سياست جهاني هستند. از اين جهت اهميت ديدار رييس‌جمهوري ايران و تاثيرگذاري‌اش مشخص مي‌شود.
3- نكته پاياتي به نتيجه ملاقات و توافقات حاصل از آن مربوط مي‌شود. در اين عرصه بايد گفت كه اساسا دولت‌ها از ابزار ديپلماسي براي حل تنش‌ها و نزديكي مناسبات سياسي بهره مي‌جويند. ابزار ديپلماسي مقرون به‌صرفه‌ترين ابزار براي پيگيري منافع ملي و جهاني است.
از اين جهت رويه ديپلماتيك دكتر روحاني در مهم‌ترين تريبون جهاني اين است كه ايران آمادگي مذاكره و تنش‌زدايي را به شرط اعتماد‌سازي طرف مقابل (برداشته شدن تحريم‌ها) دارد. پيامد بعدي ديدارهاي دكتر روحاني براي افكار عمومي است كه دكتر روحاني با ترتيب دادن نشست‌هاي متعدد اين پيام را به افكار عمومي داد كه ايران برخلاف تبليغات رسانه‌اي، مرد ديپلماسي است و اين ديگران هستند كه دنبال جو‌سازي و حاشيه‌سازي براي ملتهب كردن منطقه هستند.