راه بهانه‌جويي بسته شد
آذر منصوري
حسن روحاني بعدازظهر ديروز به‌وقت‌تهران در صحن مجمع عمومي سازمان ملل به نمايندگي از جمهوري اسلامي ايران سخنراني و از فرصت اين تريبون بين‌المللي استفاده كرد تا دو پيام مهم را به گوش جهان برساند؛ پيامي مهم در مورد ايران و برجام و پيام ديگري در مورد خاورميانه. اظهارات حسن روحاني بيانگر رويكرد جمهوري اسلامي ايران در مواجهه با جامعه جهاني و كشورهاي منطقه بود. رييس‌جمهوري به عنوان نماينده ايران از اصل ديپلماسي، مذاكره و گفت‌وگو در صحنه بين‌المللي و منطقه‌اي در مواجهه با اقدامات يك‌جانبه ترامپ دفاع كرد؛ به طوري كه حتي هم‌پيمانان امريكا و كساني كه از روز اول ترامپ را همراهي مي‌كردند، اكنون انگشت اتهام خود را به سوي او گرفته و معتقدند اين امريكا بوده كه يك پيمان بين‌المللي را نقض كرده است. حسن روحاني علاوه بر صحبت از تعامل و گفت‌وگو به صلح نيز اشاره كرد. بيان طرح «ابتكار صلح هرمز» راهگشا و قابل‌توجه براي كشورهاي خليج فارس و حوزه خاورميانه به نظر مي‌رسد. نكاتي كه در اين سخنراني در ارتباط با امنيت خاورميانه به آن اشاره شد، همواره بخشي از دكترين جمهوري اسلامي ايران بوده و پايبندي خود را نيز به اين راهبرد اصولي اثبات كرده است. جمهوري اسلامي ايران همواره بر صلح و گفت‌وگو و عدم مداخله كشورهاي ديگر در خاورميانه تاكيد كرده و در سخنراني رييس‌جمهوري نيز اين مهم در قالب نكاتي قابل توجه و تامل مورد اشاره قرار گرفت. در واقع همان‌طور كه روحاني نير تاكيد كرد عدم دخالت كشورهاي ديگر در مسائل منطقه به صلح مي‌انجامد و اين صلح، به توسعه روابط ميان كشورهاي منطقه ختم خواهد شد. در مجموع موضع نماينده جمهوري اسلامي در اين سخنراني به نحوي بود كه ايران را از اتهاماتي مبني بر اينكه پاي ميز مذاكره نمي‌نشيند و اهل گفت‌وگو و تعامل نيست، مبرا ساخت، چراكه روحاني از تريبون سازمان ملل از مذاكره در چارچوب منافع ملي با رعايت قواعد بين‌المللي استقبال كرد. در مجموع استفاده دولت يا با نگاهي كلي‌تر جمهوري اسلامي از فرصت نشست سازمان ملل متحد را بايد اقدامي مثبت تلقي كرد...
چرا كه روحاني با تكيه بر تمام ظرفيت‌ها و به‌كارگيري ديپلماسي و نيز، با در نظر گرفتن منافع ملي به بهترين نحو به ايراد سخنراني خود پرداخت؛ سخنراني و نطقي كه تلفيق ديپلماسي و مقاومت بود، آن‌هم در مواجهه با رويكرد يك‌جانبه‌گرايانه ترامپ. نبايد فراموش كنيم در سخنراني دونالد ترامپ كه يك روز پيش از سخنراني حسن روحاني انجام شد، هيچ نكته جديدي وجود نداشت و تنها تاكيدي بر مواضع قبلي بود اما به هر حال بايد به مساله انتخابات امريكا نيز توجه داشت و اينكه روحاني تاكيد كرد گرفتن عكس يادگاري ايستگاه آخر مذاكره است هم معطوف به همين مساله بود. به هر روي روحاني به عنوان نماينده جمهوري اسلامي ايران با توجه به يك‌جانبه‌گرايي امريكا و فشارهاي يك سوي اين كشور، در چارچوب توافق بين‌المللي برجام حركت كرد كه بهترين پشتوانه براي اثبات حقانيت ايران است. رييس‌جمهوري حتي در اين سخنراني تاكيد كرد كه حساسيتي روي اسم برجام وجود ندارد و با اين موضع‌گيري راه هر گونه بهانه‌جويي را بر روي ترامپ بست كه شايد مقدمه‌اي براي پايان دادن به شرايط كنوني باشد.