زني از تبار اسوه‌هاي مقاومت
الهه كولايي
همه كساني كه با اعظم طالقاني كمتر يا بيشتر، دورتر يا نزديك‌تر آشنايي داشته‌اند از پايداري و مقاومت مثال‌زدني او آگاهي دارند. او كنار پدري آگاه و مبارز از نسل مجاهدان در راه خدا، كه ايران و اسلام را كنار هم و با هم مي‌يافت، نشو و نما پيدا كرد. مبارزه آيت‌‌ا... طالقاني در راه ملي كردن صنعت نفت و تجربه‌هاي گرانقدر جنبش ملي شدن نفت، ديدگاه‌هاي سياسي- اجتماعي اعظم طالقاني را كه در مكتب پدري تربيت شد كه مي‌خواست قرآن را به صحنه بياورد، او را به زني پرتلاش و نستوه بدل كرد. او هزينه‌هاي فعاليت سياسي و عملياتي كردن آموزه‌هاي ديني را با تحمل شكنجه‌هاي سخت در زندان رژيم محمدرضا پهلوي پرداخت. اعظم طالقاني كه با بهره‌گيري از فضاي تربيتي خود، درس‌هاي زندگي‌بخش اسلام را آموخته بود در جريان شكل‌گيري انقلاب اسلامي كوشيد تا در متن اين تجربه بي‌همتاي تاريخ مبارزات مردم سختي كشيده و محروم در سراسر جهان در طول قرون بسيار از اين مجال براي ترويج و تقويت آرمان‌ها و انديشه‌هاي اسلامي استفاده كند. ورود او به عنوان نماينده مجلس شوراي اسلامي در مجلس اول، اين امكان را برايش ايجاد كرد تا براي برپايي جمهوريتي بر پايه ارزش‌ها و باورهاي اسلامي بدان‌گونه كه كرامت انسان‌ها نيز پاس داشته شود بر تلاش خود در شرايطي جديد بيفزايد. همزمان او «جامعه زنان انقلاب اسلامي» را به كانوني براي آموزش و گسترش آموزه‌هاي ديني و ايجاد ارتباط با نوگرايي و تحول‌گرايي ديني با تمركز بر امور زنان ايجاد كرد. رويكرد او در حمايت از مظلومان و آسيب‌ديدگان، توجه ويژه به امور زنان را براي خانم طالقاني برجسته كرد. بر پايه آموزه‌هاي ديني او به عنوان انساني مسوول و آگاه، استفاده از همه ظرفيت‌هاي سياسي و اجتماعي را براي عبادت حق يعني همان خدمت به خلق پي گرفت. انتشار نشريه «پيام هاجر» در اين زمينه، نمادي از روحيه مقاوم و اميدوارش بود كه در شرايط دشوار و بروز ناملايمات نيز مايوس نشد. اعظم طالقاني نماد يك مومن انقلابي نستوه بود كه با ايمان به پشتيباني خدا، استوار و پا بر جا در مسير اصلاح جامعه و حكومت مجدانه تلاش كرد. او از ناملايمات و نامهرباني‌ها دلسرد نشد و مقاوم و اميدوار در همه شرايط مناسب يا نامناسب بر تلاش‌هاي سازنده خود افزود و براي بهبود شرايط زنان و محرومان كوشيد. خانم طالقاني مجله «راه ابراهيم» را نيز منتشر كرد و از اين طريق تلاش كرد تا به انتقال تجربه‌هاي تاريخي معاصر در مسير دفاع از حقوق مردم ايران ياري رساند. او اين مجله را به كانوني براي نشر و ترويج ديدگاه‌هاي گوناگون در مورد منافع ملي و امنيت كشور تبديل كرد.
خانم طالقاني مي‌خواست تكرار و دور در تاريخ كشور به جريان تند و پرشتاب دمكراسي‌خواهي در ايران كمتر زيان وارد كند و مي‌خواست با برجسته كردن آموزه‌هاي ديني و تمركز بر تقواي الهي، راه را براي پيشرفت كشور و بهبود همه جانبه امور فراهم كند. او به خوبي نشان داد براي تامين حقوق و آزادي‌هاي همه ايرانيان بايد پايداري و مقاومت به‌خرج داد. با اينكه در رژيم شاه به زندان و شكنجه محكوم شده بود و در كنار پدر بزرگوارش در جريان‌هاي انقلابي بسيار كوشيده بود پس از مجلس اول، صلاحيتش براي ايفاي وظيفه نمايندگي تاييد نشد. اما خانم طالقاني از پا ننشست و به تلاش‌هاي خستگي‌ناپذير خود ادامه داد. او در دفاع از حقوق زنان ايراني كه در پيروزي انقلاب اسلامي و در پاسداري از آن نقشي موثر داشته‌اند با تفسيري اسلامي- انساني از محتواي قانون اساسي براي نامزدي رياست‌جمهوري ثبت‌نام كرد تا نشان دهد، منظور از واژه «رجل» «انسان» است و نه «مرد» همان‌گونه كه بارها در قرآن مجيد از اين واژه استفاده شده است. اعظم طالقاني در سراسر زندگي پرتلاش خود براي گسترش موازين حق و عدالت و ترويج ارزش‌هاي ديني با در نظر گرفتن منافع و مصالح ملي و اراده مردم ايران، ذره‌اي نااميدي و دلسردي نشان نداد. او به همه آموخت در راه اجرايي كردن ارزش‌هاي ديني بايد از همه ظرفيت‌هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بهره گرفت. اعظم طالقاني با كوششي سترگ در زندگي پر بار خود به اسوه مقاومت و اميدواري و آرامش بخشيدن تبديل شد و نشان داد در همه شرايط بايد با روش‌هاي مناسب و با نقد و ارزيابي گذشته براي بهبود، پيشرفت و توسعه همه‌‌جانبه جامعه و كشور كمر همت بست و از پا ننشست. زندگي اعظم طالقاني به همه نشان داد كه نااميدي براي مومنان به آموزه‌هاي اسلامي معنايي ندارد و اين برداشت بود كه او را به اسوه مقاومت و پايداري تبديل كرد.
روحش شاد و راهش پر رهرو باد