كاخ سفيد تا چه حد در شيوع ويروس كرونا مقصر است
قمار ترامپ با جان مردم امريكا
بيش از 500 هزار مبتلا، مرگ بيش از 20 هزار نفر، ميليون‌ها نفر بيكار حاصل مديريت دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات‌متحده در دوره شيوع ويروس كرونا در اين كشور است. مديريتي كه آن را عامل وضعيت كنوني در امريكا مي‌دانند، چراكه مجموعه شرايط نشان مي‌دهد دونالد ترامپ و تيم او نسبت به شرايط آگاه بودند و مي‌دانستند چه فاجعه‌اي در راه امريكاست ولي در قبال آن سهل‌انگاري كردند.
دكتر كارتر ميچر، مشاور ارشد پزشكي وزارت كهنه سربازان در روز 28 ژانويه 2020 طي نامه‌اي به جمعي از متخصصان حوزه بهداشت عمومي در دولت عنوان كرده است كه هرطور مي‌شود بايد جلوي آن را گرفت، چراكه اين ويروس بسيار بد خواهد بود و ميزان شيوع اين بيماري در امريكا غيرقابل پيش‌بيني است.
به نوشته نيويورك تايمز، يك هفته پس از شناسايي اولين مورد ويروس كرونا در ايالات‌متحده و 6 هفته قبل از آن دونالد ترامپ به شكل عصبي با افرادي كه درخصوص شيوع اين ويروس در امريكا سخن مي‌گفتند، برخورد مي‌كرد. او بارها راجع به بي‌خطر بودن كرونا سخن گفته بود. اين در حالي است كه شواهد نشان مي‌دهد دكتر ميچر در حال ترغيب افراد رده بالاي دولت در راستاي آمادگي براي اقدامات جدي در برابر اين ويروس بوده است.
او بارها تكرار كرده بود كه بايد در اولين اقدام مدارس و دانشگاه‌ها تعطيل شود، ولي صداي او در امريكا كاملا تنها بود. در طول ماه ژانويه آقاي ترامپ بارها و بارها سعي داشت ويروس را ناديده بگيرد و روي موضوعات ديگر متمركز باشد. البته مجموعه‌اي از چهره‌هاي دولتي و مشاوران ارشد در كاخ سفيد تا كارشناسان در بخش‌هاي مختلف كابينه و آژانس‌هاي اطلاعاتي مشغول شناسايي اين تهديد بودند و گفته مي‌شود هشدارهاي لازم درخصوص انجام اقدامات براي مقابله با اين ويروس را ارايه داده‌اند و حتي طرح‌هايي نيز در اين زمينه آماده كردند.
هر چند تا حدي دونالد ترامپ با اطلاع از هشدارها و مقياس ريسك براي مقابله وارد عمل شد اما به نظر مي‌رسيد او تلاش و تمركز خود را براي كاهش آسيب‌هاي اقتصادي كرونا گذاشته بود و شايد اين تصور وجود نداشت كه كرونا تا اين حد در سراسر امريكا فراگير شود.
حتي پس از آنكه دونالد ترامپ در پايان ژانويه اولين قدم خود را براي توقف پروازهاي چين انجام داد، اما وزارت بهداشت و مسوولان اين حوزه مجبور بودند به دليل ملاحظات اقتصادي و سياسي نسبت به شيوع كرونا در امريكا محافظه‌كارانه برخورد كنند. از طرفي ديگر تصميمات ديرهنگام و كندي براي دريافت پول از كنگره براي مقابله با كرونا انجام شد، چراكه امريكا نياز مبرمي به تقويت منابع آزمايشگاهي و درماني داشت و از طرفي بايد منابع را به حدي تجهيز مي‌كرد تا مردم در خانه خود بمانند.
دولت ترامپ دچار چنددستگي و محافظه‌كاري در ماه‌هاي منتهي به انتخابات شده است. ترس از دست رفتن دستاوردهاي اقتصادي دولت باعث شد تا دولت به شكل محافظه‌كارانه با موضوع برخورد كند. دولت امريكا باتوجه به تجربه‌اي كه در بحث مهار ساير ويروس‌ها و آنفلوآنزاهاي فراگير داشت، مي‌توانست سريع‌تر براي مقابله با اين ويروس آماده شود و احتمالا جان افراد بيشتري را نجات دهند. اما حتي تصميم‌گيري در دولت درخصوص چين نيز با شكاف‌هاي جدي مواجه بود، چراكه يك ديدگاه در دولت معتقد بود كه به دليل شيوع اين ويروس نبايد پكن را ناراحت كند تا بتوان مذاكره تجاري دو جانبه را پيش برد و به نتيجه رسيد. اما در سوي ديگر برخي در دولت معتقدند بودند كه بايد از طريق اين ويروس به چين براي گرفتن امتيازات بيشتر فشار وارد كرد، چراكه آنها با بزرگ‌ترين تهديد جهاني قرن 21 روبه‌رو شده‌اند، از همين رو از ضعف آنها مي‌توان در اين شرايط استفاده كرد. همين دودستگي باعث شده كه راهبرد امريكا در قبال چين با چالش مواجه شود.
با اين وجود دونالد ترامپ در اين مدت سعي كرد عملكرد سوال‌برانگيز پيشين خود را با برگزاري نشست‌هاي خبري روزانه برطرف كند و خود را دايم در تصاوير نشان دهد كه مشغول مديريت بحران است و حتي به نحوي نشان دهد عملكرد خوبي از خود برجا گذاشته است. اما ده‌ها مصاحبه با مقام‌هاي فعلي و سابق و بررسي ايميل‌هايي كه جزييات آن قبلا منتشر نشده، نشان مي‌دهد تا چه حد دونالد ترامپ و دولت واكنش كندي نسبت به شيوع اين ويروس داشته است. به نوشته نيويورك تايمز، دفتر شوراي امنيت ملي امريكا كه مسووليت رديابي و ارزيابي همه‌گيري اين ويرس را برعهده داشته، اوايل ماه ژانويه گزارش‌هاي اطلاعاتي را دريافت كرد كه در آن پيش‌بيني‌هايي از شيوع اين بيماري در ايالات‌متحده را داشته است. از همان هفته‌هاي ابتدايي ژانويه گزينه‌هايي مانند قرنطينه خانگي، تعطيلي محل كارها و محدود كردن فعاليت در شهرهاي بزرگ مطرح شده است. اما دونالد ترامپ تا ماه مارس از چنين اقدامي اجتناب كرده است.
با وجود مخالفت‌هاي ترامپ، در روز 29 ژانويه اندرو ناوارو، مشاور اقتصادي ترامپ گزارشي را به ترامپ ارايه مي‌دهد كه شيوع بيماري‌اي مانند كرونا در امريكا مي‌تواند تقريبا نيم ميليون كشته و تريليون‌ها دلار خسارت اقتصادي وارد كند.
الكس آزار، وزير بهداشت امريكا در تماسي كه روز 30ژانويه مستقيما با دونالد ترامپ داشته با او درخصوص وجود كرونا در امريكا خبر داده است. اين دومين اخطاريه‌اي بوده كه در ماه ژانويه به شخص ترامپ داده شد. دونالد ترامپ در آن دوره عنوان كرد كه آزار دايم در حال هشدار دادن است و چندان به حرف‌هاي او توجه نكرد. آزار اما در ماه فوريه به‌طور علني اعلام كرد كه دولت براي سنجش شيوع ويروس در 5 نقطه حساس كشور كه احتمال شيوع بيشتر وجود دارد سيستم نظارت و ارزشيابي راه‌اندازي كرده است. اما شيوع اين ويروس رفته‌رفته در امريكا فراگير مي‌شد و اين درحالي بود كه ظرفيت آزمايشگاهي در كشور افزايش نيافته بود، از همين رو مجموعه شرايط نشان مي‌داد هيچ بينشي درخصوص سرعت شيوع اين بيماري در امريكا وجود نداشته است. در هفته سوم ماه فوريه كارشناسان ارشد وزارت بهداشت دولت به اين نتيجه رسيدند كه آنها بايد رويكرد جديدي را اتخاذ كنند و توصيه‌هاي جدي‌تري به دونالد ترامپ دهند و همزمان خطرات را نيز به مردم گوشزد كرده تا بحث فاصله‌هاي اجتماعي را رعايت كنند. با اين حال بازهم دولت موضوع را آن‌گونه كه بايد جدي نگرفت. هنگامي كه دونالد ترامپ در اواسط ماه مارس تصميم به ايجاد فاصله اجتماعي و تعطيلي سراسري و قرنطينه گرفت عملا چرخه بخش بزرگي از اقتصاد را متوقف كرد. برخي معتقدند ترامپ گزينه ديگري براي ادامه روند باقي نگذاشته بود. ترامپ با متوقف كردن چرخه اقتصادي و درگير شدن كسب و كارها با ويروس كرونا اصلي‌ترين عامل موفقيت خود براي انتخاب مجدد در ماه نوامبر را از دست مي‌داد. البته دونالد ترامپ در جلسات با روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در كاخ سفيد به نوعي سعي كرد عنوان كند كه دولت او تمام اقدامات پيشگيرانه را انجام داده ولي در عمل چنين چيزي رخ نداده بود و بخشي از اين همه‌گيري به دليل ملاحظات سياسي بود كه دولت ترامپ در پيش گرفت.
البته متحدان آقاي ترامپ نگاه ديگري دارند و انتقادات را ناعادلانه مي‌دانند. آنها مدعي هستند كه دولت چين دولت‌هاي ديگر را گمراه كرده و اصرار دارند كه رييس‌جمهور اطلاعات درستي دريافت نكرده است يا اينكه اطرافيان او فوريت اين تهديد را به او گوشزد نكردند. برخي ديگر معتقدند ترامپ از افرادي اين موضوع را شنيده كه نزد او بي‌اعتبار بودند.
آنها مدعي هستند در حالي كه رسانه‌هاي دموكرات در ژانويه و فوريه نسبت به شيوع اين ويروس خودداري كردند اما دونالد ترامپ اقدامات جسورانه‌اي براي محافظت از امريكايي‌ها انجام داد و تمام قدرت دولت فدرال را در مسير مهار شيوع اين بيماري قرار داده است. به گفته سخنگوي كاخ سفيد تمام اين اقدامات زماني صورت گرفته كه هيچ‌گونه تصوري از ميزان گسترش و شيوع اين ويروس وجود نداشته است. اما منتقدان بر اين باورند در مسير شيوع اين بيماري نقاط عطف و كليدي وجود داشت، چراكه او مي‌توانست به‌جاي مقابله آن را مهار كند. سوال اصلي اينجاست كه اگر او از افراد نه چندان معتبر اخبار را دريافت كرده چرا در اين زمينه پرس و جو انجام نداده تا بتواند به يك جمع‌بندي عميق در بحث مبارزه با ويروس كرونا برسد.
مروان بشاره در الجزيره با اشاره به سخني از هري ترومن، رييس‌جمهور پيشين امريكا، عنوان مي‌كند هنگامي كه رييس‌جمهور در امريكا يك تصميم اشتباه اتخاذ كند و مسووليت آن برعهده رييس‌جمهور باشد مردم با او خوب رفتار نخواهند كرد. او در ادامه مي‌نويسد كه مردم امريكا اكنون درگير يك فاجعه همه‌گير شدند كه يك فاجعه اقتصادي به بار آورده، از همين رو مردم به دنبال مقصر دانستن فردي براي اين ويراني هستند، لذا عملكرد دولت ترامپ اولين جايي است كه زير سوال قرار دارد و اين اتفاق در انتخابات نوامبر 2020 بي‌تاثير نخواهد بود.