مسائل اصلي شوراها
اگر روند فعاليت شوراها موثر بود در طول 20 سال گذشته شوراها در تار و پود ساختارهاي اجتماعي فرهنگي مناطق حل نمي‌شدند و بر فرهنگ سياسي جامعه به ويژه در روستا‌ها و شهرهاي كوچك تاثير مي‌گذاشتند. از سوي ديگر شوراها تحث تاثير اقتصاد سياسي محلي قرار گرفته‌اند و اين تاثيرگذاري به ويژه در مناطقي كه به دليل تقاضاي مسكن زمين‌خواري و رانت‌هاي مربوط به آن فعال‌تر هستند، شدت بيشتري دارد. باندهاي رانت و زمين از هيچ اقدامي براي تاثيرگذاري بر انتخابات شوراها پرهيز ندارند و همين بر فساد شوراها در مناطق فوق افزوده است. گاهي خبر دستگيري برخي اعضاي شوراها منشتر مي‌شود كه با تبليغ مبارزه با فساد در مورد آن بزرگ‌نمايي مي‌شود كه بيش از هر چيز به اعتماد مردم به شوراها آسيب مي‌زند. مبهم بودن مناسبات مالي شهرداري‌ها و دهياري‌ها نيز بر مشكلات فعلي اضافه شده است. مشكلات حقوقي و قانوني فراواني نيز در مورد نظام انتخاباتي و نحوه برگزاري انتخابات شوراها و نيز نحوه ارتباط آنها با نهاد‌هاي محلي وجود دارد كه موجبات ضعف جايگاه آنها را فراهم كرده است. شوراها بايد براساس قانون اساسي بر كليه امور اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و رفاهي نظارت كنند ولي سازوكارهاي آن ديده نشده و ضعف جدي در مديريت محلي به چندگانگي و اتلاف منابع عمومي دامن مي‌زند. ضعف جايگاه شوراها باعث مي‌شود گاهي در برابر نهاد‌هاي محلي كوتاه بيايند و خواسته‌هاي آنها را تصويب كنند. نحوه برگزاري شوراها نيز ارتباطي با جايگاه آنها ندارد. در انتخابات شوراها به دليل اهميت مسائل محلي و قومي با جابه‌جايي جمعيت براي راي دادن مواجه مي‌شويم و تاكنون مجالس مختلف راهكاري براي پيگشري از تخلفات عديده‌اي كه در اين زمينه صورت مي‌گيرد، پيش‌بيني نكرده‌اند. درحالي كه همين معضل به شدت به جايگاه شوراها لطمه زده است و خريد و فروش راي را در بسياري از مناطق به ويژه شهرهاي كوچك و متوسط افزايش داده است. قوانين شوراها اگر بخواهند منجر به اصلا شرايط موجود شوند بايد در جهتي حركت كنند كه شوراها بتوانند در جهت ارتقاي فرهنگ عمومي حركت كنند. به رسميت شناختن ليست‌هاي احزاب براي انتخابات شوراها و زمان دادن به احزاب موثر كه داراي تعداد بالايي نامزد اختصاصي در شوراهاي سراسر كشور هستند براي حضور در صدا و سيما و بيان برنامه‌هايشان مي‌تواند بر قدرت ليست‌ها در شهرهاي كوچك بيفزايد. ضمن اينكه اگر به جامعه مدني و تشكل‌هاي مردم‌نهاد براي مشاركت در مديريت شهر و روستا فرصت داده شده و سازوكارهاي شفافي براي حمايت از آنها پيش‌بيني شود، فساد در سطح شوراها كاهش مي‌يابد. تمهيد شرايط لازم براي نظارت بر مبالغي كه در انتخابات شوراها خرج مي‌شود همچنين ثبت‌نام اهالي يك محل در هر صندوق راي با ذكر نشاني براي پيشگيري از مراجعه افراد به محلات ديگر براي راي دادن يا حتي صدور كارت انتخاباتي مي‌تواند، گامي براي اصلاح روند غلط كنوني انتخابات شوراها باشد. شوراها جايگاه مناسبي از نظر وجهه در برابر مردم و كاركرد در انجام وظايف قانوني ندارند و تغيير دادن مرجع نظارت بر انتخابات شوراها فقط پاك كردن صورت مساله است.