رونق به بورس بازمي‌گردد؟

ندا جعفري

 مدت‌ها بود كه برخي فعالان بازار سرمايه پيشنهاد افزايش دامنه‌ نوسان را مطرح مي‌كردند و در نهايت محمدعلي دهقان دهنوي رييس جديد سازمان بورس و اوراق بهادار از اتخاذ چهار تصميم مهم در جلسه روز شنبه 18 بهمن ماه شوراي عالي بورس خبر داد و گفت: در اين جلسه مقرر شد تا دامنه نوسان خريد و فروش سهام از منفي 2 تا مثبت ٦ درصد تغيير كند و از روز شنبه 25 بهمن ماه دامنه نوسان بورس تغيير خواهد كرد. همچنين براساس تصميم شوراي عالي بورس، تغييرات حجم مبنا در اختيارات سازمان بورس قرار خواهد گرفت تا متناسب با شرايط بازار، تغييراتي اعمال شود. همچنين دهنوي به اين موضوع اشاره كرده است كه اين اختيار به سازمان بورس و اوراق بهادار داده شده تا انتشار اوراق اختيار فروش تبعي را به ناشران و سهامداران عمده الزام كند و اعتبار خريد كارگزاري‌ها به ۶۰ درصد تغيير پيدا كرد. به نظر مي‌رسد در شرايط فعلي همه تلاش مسوولان حاضر در بازار سرمايه و اعضاي شوراي عالي بورس در جهت بهبود بخشيدن روند معاملات بازار سهام و كاهش ضرر و زيان‌هاي احتمالي سهامداران است و تصميمات اتخاذ شده در جلسه شوراي عالي بورس مي‌تواند كمك‌كننده به سهامداران خرد باشد.

هيجان  فروش  پايين آمد
همايون دارابي، تحليلگر بازار سرمايه در اين باره به «اعتماد» گفت: افت شاخص‌هاي بورس در خلال چند هفته اخير به نوعي از مبناي اقتصادي خود خارج شده بود به گونه‌اي كه روز شنبه شاهد هيجان فروش بالا در اين بازار بوديم و افراد حقيقي بخش زيادي از منابع مالي به دست آمده از فروش سهام خود را به پاركينگ‌هاي فروش يعني در صندوق‌هاي با درآمد ثابت مي‌بردند تا پس از چند روز مجددا اقدام به خريد سهم كنند.
اين كارشناس بازار سرمايه درخصوص وضعيت بازار سرمايه پس از 4 تصميم شوراي بورس خاطر نشان كرد: از زمان روي كار آمدن علي دهقان دهنوي به عنوان رييس جديد سازمان بورس و اوراق بهادار تهران مدت زيادي نمي‌گذرد اما در اين مدت كم  ايشان نشان داد كه اهل رايزني و گفت‌وگو است و در روز جمعه و شنبه تصميمات مثبتي درخصوص اين بازار گرفته  شد.

الزام بر گسترش تصميمات موثر بورسي
اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بلافاصله پس از اين تصميم شاهد جريان مثبت در داد و ستدها در بازار بوديم، گفت: البته اين تصميمات بايد در سطح كلان‌تر هم اتخاذ شود و اين بازار نيازمند تصميمات شجاعانه در هيات دولت است به عنوان مثال؛ حذف قيمت‌هاي دستوري در نرخ‌گذاري خودرو، تعيين تكليف لايحه بودجه 1400، تصميمات مناسب درخصوص نرخ سود بانكي و نرخ ارز از جمله تصميمات مهم در اين بازار است كه به كمك اين بازار خواهد آمد و هيجان‌هاي فروش را متوقف خواهد كرد. دارابي درخصوص يكي از تصميمات مهم شوراي بورس يعني دامنه نامتقارن مثبت 6 و منفي 2 اظهار داشت: دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و كف قيمتي گفته مي‌شود كه هر سهم در هر روز معاملاتي مي‌تواند داشته باشد. اقدام شوراي بورس اين پيام را به سهامدار مي‌دهد كه در سرمايه‌گذاري خود ممكن است يك واحد زيان كند و در مقابل 3 واحد امكان سود دارد و يك پيام تشويقي براي سرمايه‌گذاري او به شمار مي‌رود. اين در حالي است كه تا پيش از اين تصميم محدوديت نوسان قيمت شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي سهام مثبت ۵درصد تا منفي ۵ درصد بود كه از هفته آينده تغيير خواهد كرد.

رشد تقاضا با افزايش اعتبار كارگزاري‌ها
اين كارشناس بازار سرمايه در‌خصوص افزايش اعتبار كارگزاري‌ها به 60 درصد نيز گفت: اين اعتبار در مردادماه امسال تنها 10 درصد بود كه به مرور رشد كرد و به 45 درصد رسيد و با اين تصميم جديد شوراي بورس و افزايش اعتبارها به 60 درصد موقعيتي را فراهم مي‌كند كه معامله‌گران در بازار سرمايه بتوانند به ازاي پرتفوي خود تا 60 درصد توان خريد خود را بالا برده و باعث افزايش قابل توجه سمت تقاضا خواهد شد. دارابي درخصوص تغيير حجم مبنا نيز گفت: اين تغيير هنوز نهايي نشده و جزييات آن از سوي شوراي بورس مشخص نشده است. براساس اين گزارش؛ پس از پشت سر گذاشتن روزهاي رويايي بورس و رسيدن شاخص كل به 2 ميليون واحد اوضاع بورس تغيير كرد و از اواسط تابستان ورق برگشت و اين بازار شاهد ريزش‌هاي سنگيني شد و ديگر نه خبري از نوبت‌هاي طولاني براي گرفتن كد بورسي در شركت‌هاي كارگزاري بود و نه كسي ميل چنداني به خريدن سيگنال‌هاي بي‌پايه و اساس كانال‌هاي تلگرامي داشت. در طول اين چند ماه بازار سرمايه راهي معكوس از آنچه پيش‌تر مي‌پيمود را در پيش گرفته بود و حجم بالاي صف‌هاي فروش سبب شد تا هر كه توانسته پول خود را برداشته و از اين عرصه فرار كند.  اما به نظر مي‌رسد اين تصميم اخير شوراي بورس در بازار موثر بوده و در حالي كه هنوز اين تغييرات اعمال نشده اما جو رواني حاكم بر بازار سرمايه باعث شد تا شاخص كل بورس روز يكشنبه19بهمن با رشد ۳۵ هزار و ۱۵۱ واحدي به رقم يك ميليون و ۱۷۰ هزار واحد برسد؛ اين در حالي است كه روز شنبه 18 بهمن ماه شاخص بورس با افت 37هزار و 621واحدي در ارتفاع يك ميليون و 135هزار و 388واحد قرار گرفته بود و به نظرمي رسد همچنان بازار سهام در مقايسه با ساير بازارهاي سرمايه‌گذاري بازاري مناسب و مفيد براي سرمايه‌گذاري باشد.  اما يكي از مولفه‌هاي اثرگذار بر روند بازار سرمايه نرخ ارز است و آنچه موجب رشد بازار سرمايه شده بود، انتظار تداوم حضور ترامپ در دولت امريكا و دلار بالاي30 هزار توماني در كشور بود اما با تغيير شرايط، منطقي است كه بازار سرمايه هم براساس چشم‌انداز نرخ ارز تعديل شود. اما نكته اينجاست كه بازار سرمايه با ساير بازارها متفاوت بوده و همواره هم در منفي‌ها و هم در مثبت‌ها، بيش از انتظارات رشد يا افت مي‌كند و بعد به تدريج اصلاح كرده و به اعداد واقعي خواهد رسيد.