فرصتي براي آموزش حريم خصوصي به كودكان
غزل لطفي
با شنيدن عبارت حريم خصوصي اولين موضوعي كه بيشتر مواقع به ذهن مي‌رسد، گوشي تلفن همراه است كه البته اين روزها با توجه به پاندمي، نزديك‌ترين ابزار فردي هوشمند هم شده است. اما با توجه به شرايط كرونايي موجود، نيازمند تعريف كامل‌تري از حريم خصوصي هستيم تا بتوان اين روزهايي را كه زمان بيشتري در منزل و كنار اعضاي خانواده مي‌گذرانيم، با كمترين تنش طي كنيم. در واقع بايد از اين فرصت در كنار هم ماني اجباري، براي يادگيري و احترام به فضاي شخصي يكديگر و مخصوصا كودكان‌مان بهترين استفاده را داشته باشيم. شيوع كروناويروس باعث شده زماني را كه در منزل و كنار خانواده مي‌گذرانيم بيشتر از گذشته باشد كه ارتباطات كاري خود را هم معطوف به دوركاري و برقراري تماس‌هاي مجازي كرده‌ايم. در اين ميان كودكان نيز كه ساعت‌هاي طولاني را در مدرسه و دنياي كودكانه خود مي‌گذراندند، مجبور هستند روزهاي‌شان را در منزل و به دور از بازي و هياهو با دوستان‌شان طي كنند. تحصيل مجازي باعث وابستگي آنها به ابزارهاي هوشمند (به‌طور معمول گوشي تلفن همراه) شده و تنها راه ارتباطي آنها با دوستان‌شان اپليكيشن‌هاي چت شده است. نگراني والدين از حضور فرزندان‌شان در دنياي مجازي كاملا قابل درك است، اما همان‌طور كه بزرگ‌ترها نيازمند فضايي شخصي براي خود هستند بايد به اين نياز كودكان نيز احترام گذاشته شود. كنترل دايم و نظارت لحظه به لحظه، فقط باعث بروز مشكلات تربيتي خواهد شد. اگر قرار است فرزندمان بياموزد حالا كه ساعات طولاني در منزل و در كنار يكديگر هستيم بايد به حريم خصوصي والدين خود احترام بگذارد و درك كند كه حتي اگر در منزليم؛ مشغول دوركاري و فعاليت شغلي خود هستيم، ابتدا بايد اين احترام متقابل را در رفتار ما ببيند. وسط درس و كلاس مجازي، بدون اطلاع وارد اتاق فرزندمان نشويم.
متوجه باشيم كه اگر در حال پاسخگويي به سوال معلم است با كنترل كردنش فقط باعث از دست رفتن تمركز فرزندمان مي‌شويم. اگر دايم به عنوان يك كنترل‌گر با او روبه‌رو شويم به كودك خود مي‌آموزيم كه ما به او به چشم يك خطاكار كه هميشه نيازمند كنترل است، نگاه مي‌كنيم و بعد از مدتي كودك با هوش ما شروع به‌كارگيري ترفندهايي براي فرار از اين كنترل‌ها خواهد كرد و در اين ميان حريم بين والدين و فرزند هم شكسته خواهد شد. نظارت‌هاي كنترلي غيرمستقيم، آگاه‌سازي كودكان از خطرات دنياي واقعي و مجازي، صحبت و تعامل و ارتباط دوستانه دوسويه،كاربردي‌ترين راهكار است. از چالش پاندمي مي‌توان فرصت ارتباط نزديك‌تر با اعضاي خانواده به خصوص كودكان را پديد آورد به شرط آنكه احترام متقابل حكمفرما باشد. مي شود به كودكان آموخت اين نزديك بودن‌هاي طولاني كه به اجبار كرونا رخ داده فرصتي است براي برقراري ارتباطي موثر كه در گذشته شايد مشغله‌هاي مختلف اين فرصت را كمتر به ما داده است. همان‌طور كه دوست نداريم اعضاي خانواده دايما دركارهاي ما سرك بكشند و نياز به زمان و فضاي روحي و شخصي، مخصوص به خود داريم، درك كنيم كه كودكان‌مان نيز نيازمند اين فضا هستند. هميشه نگران بودن هيچ كمكي به محافظت از كودكان در برابر خطرات اطراف آنها نمي‌كند و حتي گاهي باعث بروز مشكلاتي چون از دست دادن اعتماد به نفس‌شان هم خواهد شد. والديني باشيم كه ابتدا دوستان فرزند خود هستند تا كودك‌مان نيز بتواند نگاهي دوستانه به ما داشته باشند و از ترس تنگ‌تر شدن محدوده كنترلي و تنبيه به پنهانكاري روي نياورد. اعتمادسازي و تعامل متقابل بهترين روش براي محافظت از فرزندان است.