زلزله گناوه و نيروگاه‌هاي هسته‌اي پيرامون خليج‌فارس
مهدي زارع
زمين‌لرزه 11:11 بامداد يكشنبه 29 فروردين 1400 بندرگناوه بوشهر با بزرگاي 5.8 در دو ساعت اول بعد از حادثه با 5 نفر مجروح گزارش شد. ديوارهاي ترك خورده و فرو ريخته در منطقه بندرگناوه و وقوع زمين لغزش‌هاي متعدد اولين گزارش‌هاي منتشره از اين زلزله بود. مردم با شروع زمين‌لرزه به خيابان‌هاي شهرهاي استان بوشهر آمدند. اين زمين‌لرزه حدود 100 كيلومتري نيروگاه هسته‌اي بوشهر رخ داد. روابط عمومي نيروگاه اتمي بوشهربا توجه به زمين‌لرزه گناوه وضعيت تمامي تاسيسات، تجهيزات و ساختمان‌هاي نيروگاه اتمي بوشهر را در صحت كامل اعلام كرد. نيروگاه بوشهر براساس استانداردها و ضوابط بين‌المللي طراحي و احداث شده و در برابر شديدترين زلزله‌هاي محتمل در كشور و منطقه ايمن است. ملاحظات ايمني نيروگاه مورد توجه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است و در مورد آن بررسي‌هاي مختلف ايمني انجام شده و اين كنترل و نظارت برپايه استانداردها و پروتكل‌هاي بين‌المللي انجام مي‌شود. در اثر زلزله و سونامي 11 مارس 2011 در سواحل ژاپن، نيروگاه هسته‌اي فوكوشيما در كنار اقيانوس آرام و در مجاورت نوار فعالي از ديد زمين‌شناختي قرار دارد كه زمين‌شناسان به آن «حلقه آتش» مي‌گويند. پتانسيل و توان لرزه‌زايي در سواحل ژاپن قابل مقايسه با توان لرزه‌زايي گسل‌ها در حاشيه خليج‌فارس نيست. زمين‌لرزه‌اي كه براي آن ناحيه برآورد شده و ايمني نيروگاه هسته‌اي فوكوشيما بر آن مبنا طراحي شده بود، زمين‌لرزه‌اي با بزرگاي حداكثر 8 و سونامي با حداكثر ارتفاع امواج حمله‌‌ور آب حدود 9 متر بود. البته در رخداد 11 مارس 2011 زلزله‌اي با بزرگاي 9 رخ داد و ارتفاع امواج سونامي به 14 تا 20 متر رسيد . سونامي با انفجاردر هر 4 رآكتور نيروگاه موجب فاجعه هسته‌اي شد. ظاهرا هنگام انتخاب محل نيروگاه هسته‌اي بوشهر ملاحظات اصلي «در كنار آب دريا بودن و نزديك بودن به منبع قرضه براي ساخت» بوده و پس از انتخاب محل، مطالعات گوناگون و مفصلي در اين ساختگاه انجام شده است. مردم ساكن در بنادركل سواحل خليج‌فارس در ابتداي سال 2021 حدود 20 ميليون نفر هستند كه حدود يك‌پنجم آن در سواحل شمالي آن در ايران ساكنند. نيروگاه هسته‌اي 5600 مگاواتي «باراكا» در امارت ابوظبي اولين پروژه انرژي هسته‌اي در امارات متحده عربي است.كارفرما شركت انرژي هسته‌اي امارات است و شركت نيروي الكتريكي كره (KEPCO) آن را ساخته است. نيروگاه شامل 4 واحد خواهد بود. مراسم كلنگ زني پروژه 32 ميليارد دلاري كه شامل 4 واحد 1400 مگاواتي خواهد بود، در مارس 2011 برگزار شد. ساخت واحد يك در جولاي 2012 آغاز شد و ساخت و ساز در ماه مه 2018 پايان يافت. اين نيروگاه در مارس 2020 با بارگذاري سوخت در واحد يك به اتمام رسيد. اين رآكتور داراي مجوز تنظيم‌كننده ايمني هسته‌اي كره است و عمر آن 60 سال پيش‌بيني مي‌شود. اين رآكتور داراي دو مولد بخار است كه گرماي 4000 مگاواتي را از سيستم خنك‌كننده رآكتور به سيستم ثانويه منتقل مي‌كند و بخار موتور توربين توليد مي‌كند كه توان الكتريكي خالص 1400 مگاواتي را توليد مي‌كند. ادعا شده كه اين نيروگاه براي تاب‌آوري در برابر زمين‌لرزه‌هايي به بزرگاي 7.0 طراحي شده است. بهترين روش در مقابله با هر نوع آسيب احتمالي در اثر ريسك تاسيسات هسته‌اي كه در سواحل خليج‌فارس نصب شده و در آينده تعداد آنها بيشتر هم خواهد شد، همكاري و همفكري علمي و فني از سوي تمام كشور‌هاي منطقه به ويژه با مشاركت علمي و فني كشور ماست. اين به نفع همه ساكنان سواحل خليج‌فارس است.