راديكاليزم يا يكپارچگي
محمدياسين ساقي
اولين سوالي كه بعد از مشخص شدن رييس دولت بعدي پيش ميآيد، پرسش از آينده و وضعيت كشور با مديريت جديد است. با وجود اينكه ابراهيم رييسي دولت خود را فراجناحي خوانده و خود را وابسته به هيچ جريان سياسي مشخصي نميداند اما در حقيقت ميتوان گفت كه پس از چندين دوره، دولتي خواهيم داشت كه بيشترين تطابق را با سياستهاي كلي نظام دارد.
در چنين شرايطي دو ديدگاه كلي نسبت به آينده سياسي كشور به وجود ميآيد؛ اولين ديدگاه اينكه همسويي دولت و ساير قوا منجر به راديكاليزم سياسي شده و انعطافپذيري سياسي را كه يكي از اصول مهم پويايي سياسي جامعه است، از بين ميبرد. از طرفي حالا كه اكثريت قوه مقننه نيز همفكر و همسو با قوه مجريه است، اين فرضيه تقويت ميشود و به نظر ميرسد لوكوموتيو دولت آتي به صراط مستقيم و هموار حركت خواهد كرد و به نوعي ميتوان گفت حداقل در بازه زماني 4 ساله آتي تجربهاي شبيه به نظامي تكحزبي را خواهيم داشت.
ديدگاه ديگري كه نسبت به همسويي قوا وجود دارد، اين است كه در اين شرايط اقدامات و تصميمات كشوري همخواني دارند و حداكثر راندمان سياسي را شاهد خواهيم بود. يكي از مسائل جنجالي كه هر از گاه مهمان فضاي رسانهاي و سياسي كشور ميشود، اختلاف بين رييس دولت با ساير قوا است؛ چراكه همواره با گذر زمان، رييسجمهور در ذهن جامعه پذيرفتهتر و يكهتازياش در تصميمات بيشتر ميشود تا حدي كه معمولا اين اختلافنظرها در دوره دوم رياستجمهوري تبديل به تنش ميشود.
نكته ديگري كه در فرضيه طرفدار يكپارچگي قوا مطرح ميشود اين است كه در توافقات بينالمللي آنچه بيشتر از همه موردنياز است، همكاري و هماهنگي كل قواست كه تصميمي قاطع اتخاذ شود تا سريع و بدون آزمون و خطا منافع ملت حفظ شود. بهطور مثال در مساله برجام وقتي سوال از نتيجه آن به ميان ميآيد، علاوه بر پيمانشكني طرف غربي، دو پاسخ ديگر نيز وجود دارد. عدهاي دولت را مقصر ميدانند و معتقدند كه يا نبايد توافقي صورت ميپذيرفت يا اگر هم بنابر ايجاد توافق بود، مفاد و شرايط آن بايد به گونهاي ديگر شكل ميگرفت و همزمان عدهاي ازجمله برخي مسوولان دولت معتقدند كه برخي جريانها و شخصيتهاي سياسي مانع به نتيجه نرسيدن برجام هستند، بنابراين يكپارچگي قوا شبهات در مسائل اينچنيني را از بين خواهد برد. در پايان آنچه مهمتر از اين فرضيات به نظر ميرسد و شايد يكي از علل ايجاد آنهاست كمرنگ شدن جريان اصلاحات در تصوير سياسي كشور است. جرياني كه نياز به نوعي بهروزرساني دارد تا بتواند مجددا چهرههاي اثرگذارش را براي مناصب دولتي معرفي كند و بيحسي اجتماعي به وجود آمده در بخشي از جامعه را نسبت به مسائل سياسي از بين ببرد تا هم فضاي سياسي كشور هنگام انتخابات آتي، انتخاباتي پرشورتر باشد و هم از يكطرفه شدن جريان سياسي حاكم بر كشور جلوگيري كند تا در بنبستهاي سياسي مسير بازگشت و تغيير جهت فراهم باشد.