سلامت
سرخك در شرق و جنوب شرق افزايش يافت
گروه اجتماعي| به دنبال افزايش تردد مهاجران و مسافران از همسايگان شرقي كشور، شيوع سرخك در ايران طي دو سال گذشته افزايش يافته است. ديروز رييس مركز مديريت بيماري‌هاي وزارت بهداشت با اعلام اين خبر افزود: «در يكي از كشورهاي همسايه ما يكي از بزرگ‌ترين همه‌گيري‌هاي سرخك در تاريخ، رخ داده و ما هم روابط و تردد زيادي با كشورهاي همسايه داريم و تقريبا مي‌توان گفت اكثريت موارد ابتلا به سرخك كه در كشور تشخيص داديم يا در ميان مهاجرين و مسافرين بودند يا در ميان افرادي كه با اين بيماران ارتباط داشتند.» خبر ورود دوباره «سرخك» از افغانستان و پاكستان، ابتداي تابستان امسال از سوي رييس اداره بيماري‌هاي قابل پيشگيري با واكسن وزارت بهداشت هم تاييد شده بود. سيد محسن زهرايي تاييد كرده بود كه سال 1399، 3 مورد و طي 3 ماه ابتداي امسال، ۲۴ مورد ابتلا به سرخك گزارش شده كه اغلب، مربوط به استان سيستان و بلوچستان است اما مواردي از بيماري در استان‌هاي هرمزگان، خراسان رضوي و تهران هم مشاهده شده است؛ زهرايي تاكيد كرده بود كه سرخك مسري‌ترين بيماري عفوني است و هر مبتلاي سرخك، مي‌تواند تا ۱۸ نفر را بيمار كند؛ به گفته زهرايي، پوشش ضعيف واكسيناسيون سرخك در افغانستان و پاكستان باعث شيوع بالاي بيماري در اين كشورها شده و البته همسايگان اين كشورها را هم در معرض خطر قرار داده چون اتباع هر دو كشور تردد گسترده‌اي در كشورهاي همسايه و از جمله ايران دارند. زهرايي در توضيح ضعف واكسيناسيون سرخك در كشورهاي افغانستان و پاكستان گفته بود: «در مرزهاي افغانستان، پاكستان و حتي عراق، موارد سرخك بسيار بالايي داريم و علت اين موضوع هم پوشش واكسيناسيون ناكافي در اين كشورها به خصوص در افغانستان و پاكستان است. اين كشورها براي كنترل سرخك تلاش مي‌كنند تا از برنامه واكسيناسيون تكميلي استفاده كنند يعني در سال دو يا سه نوبت در سطح كشور يا برخي مناطق كه طغيان سرخك بيشتر است به صورت همگاني اقدام به يك نوبت واكسيناسيون كودكان گروه هدف مي‌كنند. اما در يك سال و نيم گذشته به دليل پاندمي كرونا عمليات واكسيناسيون تكميلي در اين كشورها متوقف شد يا كيفيت اجراي آن ديگر مانند قبل نبود. به همين دليل سرخك كه در افغانستان و پاكستان بيماري بسيار شايعي است، طي ماه‌هاي اخير به وضعيت حادي رسيد به شكلي كه در نقشه‌هايي كه سازمان بهداشت جهاني از اين دو كشور منتشر مي‌كند شيوع بسيار بالاي سرخك كاملا مشهود است. وقتي يك بيماري مي‌تواند از كشورهاي همسايه به كشور ما هم برسد حتي ممكن است افرادي كه پيشتر ايمن شدند نيز در مواجهه بالا با بيماري، باز هم مبتلا شوند. در برخي بررسي‌ها مشخص شد پوشش واكسيناسيون سرخك برخي اتباع ساكن در ايران به‌طور معني‌داري كمتر از واكسيناسيون كودكان ايراني است؛ زيرا فكر مي‌كنند واكسن در اختيارشان قرار نمي‌گيرد اما بايد بدانند واكسن در اختيار آنها قرار خواهد گرفت و در ارايه واكسن براي ما مليت فرقي ندارد.» اعلام ديروز محمد مهدي گويا؛ رييس مركز مديريت بيماري‌هاي وزارت بهداشت تاييدي بر شيوع دوباره سرخك در ايران بود و حالا از استان‌هاي شرقي خبر مي‌رسد كه بسيج عمومي براي اقدامات پيشگيرانه و مصون‌سازي شهروندان ايراني در مقابل اين بيماري واگير آغاز شده است. چنانكه گويا هم ديروز گفت: «هفته گذشته برنامه واكسيناسيون گسترده سرخك در استان‌هايي كه در معرض خطر بالا قرار داشتند مانند سيستان و بلوچستان، هرمزگان و بخش‌هاي جنوبي كرمان را براي كودكان زير ۵ سال و افراد زير ۱۵ سالي كه در معرض خطر بيشتر در بين مهاجرين بودند انجام داديم و خوشبختانه برنامه خوب و موفقي بود. در رابطه با مسائل قانوني ترددها وضعيت كاملا مشخص است كه از وظايف ساير سازمان‌ها است.»
آنتي‌بيوتيك‌هاي پرمصرف در كشور
مديركل دفتر نظارت و پايش مصرف فرآورده‌هاي سلامت سازمان غذا و دارو با اشاره به ميزان بالاي مصرف خودسرانه آنتي‌بيوتيك‌ها در كشور گفت:« در دوران پاندمي كرونا ۵۰ درصد نسخ تجويزي در كشور حاوي آنتي‌بيوتيك بوده‌اند.»
نوشين محمدحسيني در هشدار نسبت به مصرف بي‌رويه آنتي‌بيوتيك‌ها در كشور گفت: «متاسفانه ميزان تجويز آنتي‌بيوتيك در نسخ پزشكان ما بيش از اندازه است. پيشنهاد سازمان جهاني بهداشت حدود ۳۰درصد تجويز است، اما از سال ۱۳۷۵ كه كميته‌هاي تجويز و مصرف منطقي دارو، شروع به فعاليت كردند، بالاي ۵۵ درصد نسخ ما حاوي آنتي‌بيوتيك بوده كه اين ميزان تا سال گذشته به ۳۸ درصد كاهش يافته اما هنوز بالاست. متاسفانه اين موضوع در پاندمي كوويد 19، مجددا افزايش يافته و به ۵۰ درصد رسيده است. به گفته محمد حسيني، در حدود سال‌هاي ۲۰۰۰ آموكسي سيلين بالاترين آنتي‌بيوتيكي بوده كه در كشور ما استفاده مي‌شد و ميزان مصرف اين دارو در كشور ۴۶.۶ درصد گزارش شده است. سيكلوفلوكساسين از ديگر داروهاي آنتي‌بيوتيك بوده كه ميزان مصرف آن در كشور حدود ۲.۲ درصد گزارش شده اما به گفته محمد حسيني، پرمصرف‌ترين آنتي‌بيوتيك در ايران در سال 1399، آموكسي سيلين بوده كه حالا و به دنبال كاهش مصرف به ۲۹ درصد رسيده در حالي كه در همين بازه زماني، ميزان مصرف ساير آنتي‌بيوتيك‌ها همچون آريترومايسين، سفكسيم، سيپروفلوكساسين و لووفلوكساسين كه در سال‌هاي گذشته در رديف كم مصرف‌ترين آنتي‌بيوتيك‌ها بودند، افزايش يافته و البته اين داروها، خطر مقاومت دارويي را در بيمار افزايش مي‌دهند. محمدحسيني با خطاب قرار دادن پزشكان براي كاهش تجويز آنتي‌بيوتيك، اعلام كرد كه برخلاف انتظار، 55 درصد تجويز آنتي بيوتيك‌ها توسط پزشكان عمومي است علاوه بر آنكه آمار فروش آنتي‌بيوتيك و تفاوت آن با آمار تجويز هم نشانه بالا بودن مصرف خودسرانه آنتي‌بيوتيك‌ها در كشور است.