احزاب عراقي در آستانه سال جديد ميلادي
هنوز به اجماع براي پذيرش نتايج انتخابات نرسيده‌اند
روزهاي پرتنش بغداد
شهاب شهسواري
دو ماه و نيم از برگزاري انتخابات در عراق مي‌گذرد، اما هنوز نتيجه نهايي اين انتخابات مورد تاييد قرار نگرفته است. مردم عراق در شرايطي بدون دولت و پارلمان جديد وارد سال ۲۰۲۲ مي‌شوند كه در طول يك هفته آينده ضرب‌الاجل خروج واحدهاي رزمي ارتش امريكا از عراق بعد از ۱۸ سال فرا مي‌رسد. اگرچه امريكا و دولت عراق اعلام كرده‌اند كه در پايان سال جاري ميلادي هيچ نيروي رزمي امريكايي در عراق نمي‌ماند، اما هنوز عمليات عليه كاروان‌هاي نظامي امريكا در خاك عراق ادامه دارد. همزمان دادگاه فدرال عراق كه مسووليت رسيدگي به شكايات انتخاباتي را دارد، در حال رسيدگي به شكايات مطرح شده از سوي ائتلاف فتح به رهبري هادي عامري است. عامري مدعي شده است كه شواهدي در اختيار دارد كه دلايل كافي براي ابطال نتيجه انتخابات در اختيار دادگاه فدرال عراق قرار مي‌دهد. روز گذشته هادي عامري براي ارايه شواهد بيشتر در مقابل دادگاه عالي عراق قرار گرفت و در شهادتش بار ديگر بر ضرورت ابطال انتخابات مهر ماه امسال تاكيد كرد. به نوشته شفق‌نيوز عراق دادگاه عالي قرار است كه ۳ روز ديگر (۲۶ دسامبر) راي نهايي خود در مورد شكايت ائتلاف فتح از نتايج انتخابات را اعلام كند.
به گزارش فارس و به نقل ازپايگاه خبري السومريه، هادي عامري در جلسه امروز دادگاه فدرال عراق تصريح كرد: «كميسارياي عالي انتخابات عراق، پنج ميليون شهروند را به دليل عدم تعويض كارت‌هاي انتخاباتي از شركت در اين انتخابات محروم كرد.ضمن اينكه بسياري ديگر از شهروندان به علت اختلال در دستگاه‌ها از راي دادن محروم شدند.» عامري همچنين خواستار بازشماري دستي آرا در چهار دايره انتخاباتي، ابطال كليه نتايج به دست آمده در دوايري كه از دستگاه C۱۰۰۰ براي شمارش آرا استفاده شده و نيز بازشماري آراي آنها با دستگاه‌هاي C۹۰۰ شد. عامري افزود كه شركت ناظر بر روند فني اجراي انتخابات امكان تقلب و تغيير آرا بدون آنكه كسي متوجه آن شود را تاييد كرده است.
در حالي تنش در بغداد در مورد انتخابات ادامه دارد كه روز گذشته نوري مالكي، رهبر جريان دولت قانون در سفر به اربيل با مسعود بارزاني، رهبر حزب دموكرات كردستان عراق ديدار و گفت‌وگو كرد. بر اساس بيانيه‌اي كه دفتر بارزاني منتشر كرده در اين ديدار بارزاني خواستار بازگشت حاكميت قانون بر عراق شده است و دو طرف بر سه اصل «مشاركت، اجماع و توازن» در تشكيل دولت آينده تاكيد كرده‌اند. نوري مالكي به نمايندگي از چارچوب هماهنگي احزاب شيعي به اربيل سفر كرده است تا با احزاب كردي در مورد هماهنگي براي تشكيل دولت آينده رايزني كند.
تلاش‌هاي ايران براي كاهش تنش در عراق
رويترز در گزارشي كه روز چهارشنبه منتشر شد، مدعي شده است كه ايران براي فرونشاندن اختلافات در ميان گروه‌هاي عراقي براي تشكيل دولت تلاش مي‌كند. اين گزارش با اشاره به سفرهاي اعلام نشده سردار اسماعيل قاآني، فرمانده سپاه قدس به عراق، مدعي مي‌شود كه در اين سفرها، فرمانده ارشد نظامي ايران به گروه‌هاي معترض به نتايج انتخابات كه عمدتا نزديك به ايران محسوب مي‌شوند گفته است كه نتايج انتخابات را بپذيرند. رويترز گزارش خود را به نقل از چندين مقام عراقي از جمله مقام‌هاي بدون نام در احزاب شيعي تهيه كرده است و در اين گزارش مدعي مي‌شود كه در يكي از ديدارهاي پرتنش ميان سردار قاآني و رهبران دو حزب شيعي، فرمانده ايراني از آنها مي‌خواهد كه هواداران و نيروهاي نظامي خود را تحت كنترل در بياورند. يكي از مقام‌هاي احزاب شيعي به رويترز گفته است كه «ايراني‌ها به شدت ناراضي هستند ... يكي از آنها گفت آيا مي‌خواهيد جنگ داخلي ميان شيعيان راه بيندازيد؟» به نوشته رويترز، اين مقام عراقي حاضر به نام بردن از مقام ايراني كه اين اظهارات را بيان كرده است، نشد. اين خبرگزاري مدعي مي‌شود كه ۵ مقام ديگر احزاب شيعي، دو ديپلمات غربي و يك مقام امنيتي عراقي كه از اين ديدارها آگاهي دارند، روايت‌هاي مشابهي را بيان كرده‌اند.رويترز نوشته است: «روايت‌ها از ماموريت‌هاي قاآني در بغداد كه پيش از اين گزارش نشده بود، فقط يكي از چندين تلاش ايران براي مداخله براي جلوگيري از افزايش خشونت ميان گروه‌هاي شيعه در يك‌سال گذشته است.» اين رسانه نوشته است كه درگيري ميان گروه‌هاي شيعه «باعث كاهش نفوذ ايران در كشور همسايه و بي‌ثباتي در منطقه مي‌شود.» اين گزارش در ادامه به تابستان امسال و زماني كه مقتدي صدر اعلام كرده بود، قصد دارد انتخابات را بايكوت كند اشاره مي‌كند و مدعي مي‌شود كه در آن دوران نيز چندين مقام ايراني براي راضي كردن مقتدي صدر به مشاركت در انتخابات و جلوگيري از بي‌ثباتي در عراق با او ديدار كردند. رويترز مدعي شده است كه از جمله اين مقام‌ها محمود علوي، وزير وقت اطلاعات ايران و حسين طائب، رييس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بودند.
تقويت جايگاه سياسي خميس خنجر
همزمان با تلاش‌هاي برخي گروه‌هاي سياسي براي ابطال انتخابات، سردرگمي در مورد دولت آينده عراق هم ادامه دارد. در طول دو ماه گذشته رايزني‌ها ميان گروه‌هاي سياسي عراق فراز و فرودهاي بسياري داشته است و هنوز مشخص نيست كه كدام طرف‌ها مي‌توانند فراكسيون اصلي پارلمان عراق براي تشكيل دولت را ايجاد كنند. در عين حال همچنان در مورد رياست پارلمان هم ترديدهايي وجود دارد. هر چند كه طي هفته‌هاي گذشته تصور مي‌شد محمد حلبوسي پس از توافق با خميس خنجر، به رياست در پارلمان ادامه خواهد داد، اما در طول روزهاي گذشته گزارش‌هاي رسانه‌هاي عراقي نشان مي‌دهد كه ورق برگشته است و حالا خنجر و حلبوسي وارد رقابت براي رياست پارلمان شده‌اند. به نظر مي‌رسد در حالي كه حلبوسي از حمايت مقتدي صدر برخوردار است، خنجر با حمايت گروه‌هاي شيعه ديگر موقعيتي برابر با حلبوسي براي رسيدن به جايگاه رياست پارلمان داشته باشد. در اين ميان خميس خنجر اكنون به يكي از كليدي‌ترين و تعيين‌كننده‌ترين شخصيت‌هاي سياسي براي تعيين تركيب حاكميت عراق تبديل شده است. به نوشته المانيتور از يك سو خميس خنجر حاضر است از رياست حلبوسي بر پارلمان به شرط دريافت استانداري استان انبار حمايت كند و از سوي ديگر پيشنهاد چارچوب هماهنگي گروه‌هاي شيعه براي مشاركت در ائتلاف اصلي پارلمان و دريافت مقامي در سطح معاونت رييس‌جمهور را روي ميز خود مي‌بيند.
عقب‌نشيني تدريجي امريكا از عراق
رسانه‌هاي عراقي از پيشرفت تدريجي عقب‌نشيني واحدهاي رزمي امريكا از خاك عراق پس از ۱۸ سال خبر مي‌دهند. دولت امريكا سال گذشته در مذاكرات جامع با عراق وعده داد كه تا پايان سال ۲۰۲۱ تمام نيروهاي رزمي خود را از خاك اين كشور خارج كند و ماموريت نظاميان خود را به آموزش و مشاوره در عراق تغيير دهد. گروه‌هاي شيعه عراقي از دو سال پيش كه دولت امريكا در اقدامي تروريستي سردار قاسم سليماني، فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و ابومهدي المهندس فرمانده ارشد حشدالشعبي را به شهادت رساند، خواستار خروج كامل نظاميان امريكايي از خاك عراق شده‌اند. پارلمان عراق دو سال پيش و در پي اقدام تروريستي امريكا مصوبه‌اي براي خروج تمامي نظاميان خارجي از عراق تصويب كرد.
بغداد اليوم در گزارشي مي‌نويسد كه به نظر مي‌رسد خروج واحدهاي رزمي امريكا از عراق در حال نهايي شدن است و تنها نيروهاي مستشاري قرار است در پايگاه‌هاي عين‌الاسد در استان انبار و حرير در اقليم كردستان عراق باقي بمانند. اين روزنامه مي‌نويسد كه به‌‌رغم عقب‌نشيني واحدهاي رزمي، حمله به نيروهاي موسوم به ائتلاف تحت رهبري امريكا در عراق همچنان ادامه دارد و روز دوشنبه دست‌كم ۳ حمله به واحدهاي نظامي خارجي در عراق صورت گرفته است.به نوشته بغداداليوم، به‌‌رغم اصرار رهبران مقاومت و حشدالشعبي در عراق براي خروج واپسين نظاميان باقيمانده خارجي از خاك عراق، كردهاي عراقي چندان تمايلي به اين امر نشان نمي‌دهند. قارمان كمال، رييس ستاد مشترك نيروهاي پيشمرگه روز چهارشنبه گفته است: «نياز واقعي به استمرار حضور نيروهاي امريكايي وجود دارد. تهديد داعش هنوز وجود دارد و تهديدهاي گسترده ديگري هم هست، در حالي كه ظرفيت نيروهاي هوايي عراق همچنان ناچيز است. ضروري است كه نيروهاي امريكايي با ماموريت حمايت هوايي و فني و مشاوره عمليات در عراق باقي بمانند و تصميم براي خروج آنها نبايد با شتاب گرفته شود.»
وزير خارجه عراق به تهران سفر مي‌كند
وزير امور خارجه عراق، براي انجام سفري دو روزه، امروز وارد تهران مي‌شود. فواد حسين در جريان سفر خود به تهران با تعدادي از مقامات عاليرتبه كشورمان از جمله حسين اميرعبداللهيان، همتاي ايراني خود و سيد ابراهيم رييسي رييس‌جمهور ديدار و رايزني مي‌كند. ديدار وزيران امور خارجه دو كشور ايران و عراق امروز در تهران در محل وزارت امور خارجه برگزار مي‌شود. پيش‌بيني مي‌شود در اين سفر مقامات دو كشور ايران و عراق در مورد آخرين تحولات روابط دوجانبه، منطقه و عرصه بين‌المللي با يكديگر رايزني و گفت‌وگو كنند .