نگاهي به سالمند آزاري
مجيد ابهري
تا حال كودك‌آزار سهم قابل توجهي در ميان ناهنجاري‌هاي اجتماعي داشت و عاطفه اجتماعي بارها و به دفعات مختلف از رهگذر اين ناهنجاري رفتاري آسيب ديده است. به‌رغم اين حوادث آزاردهنده باز هنوز در گوشه و كنار كشور اين فجايع غير انساني رخ مي‌دهد. اما اين‌بار ديگر حرف از كودك‌آزار و حواشي تلخ آن نيست و بلكه اينجا ديگر قرباني نه تنها كودك نيست و چندين برابر عمر او را دارد. اينجا حرف از آزار سالمندان است، بلكه برخي خوانندگان بر اين عبارت به ديده تمسخر و مطايبه نگريسته و بيانگر آن را خارج از سلامت عقل قلمداد مي‌كنند. سالمند‌آزاري پديده جديدي نيست، اما افزايش آن و آشكار شدن آن نوعي آسيب است كه عمري بيش از دو يا سه دهه ندارد. بهانه نوشتن اين مقاله در روزهاي اخير تكثير فيلمي از مركز نگهداري سالمندان در بروجرد است كه موجي از تاسف و انزجار را در ميان مردم گسترده كرده است.
البته بر اساس اظهارات برخي مديران ذي‌ربط فيلم متعلق به سال پيش است. در اين مورد اصلا موضوع زمان و مكان اهميتي ندارد آنچه بايد مورد توجه ويژه همه ما به خصوص متوليان اين‌گونه امور و سازمان‌هاي مربوطه باشد چرا؛
الف: براي سالمندان هيچ جايي بهتر و امن‌تر و راحت‌تر از خانه خود و فرزندان نيست؟
ب: متاسفانه به خاطر تغيير سبك زندگي تحت تاثير عوامل مختلف؛ برخي فرزندان پيري و بيماري و ناتواني پدر يا مادر را بهانه انجام اين حركت غير اخلاقي كرده و آنها را به اين‌گونه اماكن مي‌سپارند.
ج: اكثر پرستاران و خدمتگزاران در اين‌گونه مراكز به علت محدوديت و كمبود بودجه داراي حقوق‌هاي ناچيزند. به همين دليل ساده اغلب از بين افراد فاقد تحصيلات مرتبط يا تخصص مفيد انتخاب شده كه بدتر از همه از ميان افرادي هستند كه آسيب روحي و عصبي ديده تا آنجا كه خود نيازمند درمان و روانكاوي هستند.
د: هزينه‌هاي سنگين برخي مراكز خصوصي و دشواري پذيرش در مراكز دولتي موجب ظهور مراكز خصوصي با شرايط گفته شده مي‌شود.
و: بيماري‌هاي حركتي مثل سكته و ام.اس بسياري از سالمندان را معلول كرده كه پرستاري از آنها دوچندان دشوارتر مي‌شود.
ز: دوري از خانه و فرزندان و نوه‌ها تغذيه نامناسب رفتارهاي خشن و سخت (در حالي كه سالمندان در اين مقطع نياز به محبت و نوازش مضاعف دارند.)
ط: مجموعه‌اي از مشكلات جسمي و عصبي موجب مي‌شوند كه مرد يا زن سالمند به بدرفتاري كشيده شوند كه كنش‌هاي پرستاران آنها را به انفجار مي‌كشاند.
ي: حمايت مالي و خدمات بهداشتي از خانواده‌هايي كه داراي پدر يا مادر سالمند و بيمارند.
ص: اعزام پزشك يا مددكار به منزل افرادي كه داراي عضو سالمندند.
ع: به هر حال اين‌گونه افراد جزو سرمايه‌هاي ملي و ذخاير اجتماعي و فرهنگي بوده و در اكثريت كشورها برنامه‌هاي ويژه‌اي براي آنها در زمينه‌هاي درماني و تفريحي و گردشگري‌هاي سياحتي و زيارتي به اجرا در‌مي‌آورند.
سركشي و نظارت مستمر به اين‌گونه مراكز عامل اصلي و مهمي در كاهش و پيشگيري از حوادث تلخ مشابه خواهد شد.