خريد رضايتمندانه با امكانات اينترنتي
رامين يزدانشناس
يكي از خصوصيات بالا رفتن سن، مرور خاطرات و مقايسه آن با شرايط حال حاضر است. يكي از خاطرات قابل مرور ما، قدرت خريد خانواده و همچنين تنوع اجناس است. از نسل مربوط به دو، سه دهه اخير كه بگذريم اكثر ما، دورههايي را در زندگي تجربه كرديم كه اقلام قابل خريد در بازار براي اكثريت افراد جامعه، محدود و با تنوع بسيار پايين بود. لوازمالتحرير يكي از موارد كاملا ملموس در اين زمينه است. هنوز بسياري از ما در فصل شروع مدارس و وفور لوازمالتحرير در فروشگاهها، خودمان را كودكي مشتاق خريد مييابيم. گاهي والدين بيش از كودكان براي خريد اين ابزار ذوق دارند و احتمالا براي اكثريت ما اين سوال پيش آمده كه وقتي ما، در كودكي با داشتن يك پاككن كمي متفاوت آنقدر احساس خوشحالي داشتيم چطور كودكان با وجود اين همه تنوع، آن ذوق و شوق ما را ندارند.
اين حس عدم خوشحالي از خريد، تنها مختص لوازمالتحرير و كودكان نيست و گويا حسي عمومي شده است. قبلا با اينكه حتي براي خريد كالايي كه اندكي تنوع داشت هم با سختي مواجه ميشديم و چندين خيابان و بازار را براي مقايسه انواع آن جنس زير پا ميگذاشتيم. اما به نظر ميرسد با همه خستگي بدني و وقتگير بودن، باز هم خريد در آن زمانها دلچسبتر بود. اكنون با حضور گسترده اينترنت در زندگي اكثر افراد و امكان جستوجوي وسيع و سريع، براي هر موردي كه مد نظر داشته باشيم، ميتوانيم به راحتي، انواع مدل كالا يا خدمات مورد نظر خود را مشاهده و مقايسه كنيم و براي داشتن هر نوع از محصول دلخواه خود، تنها چند كليك فاصله داريم. به نظر ميرسد كه همين تنوع و فراواني، روي احساس نهايي ما از خريد تاثير منفي ميگذارد. وقتي گزينههاي قابل انتخاب زياد باشد هركدام را كه انتخاب كنيم احساس ميكنيم تعداد زيادي را از دست دادهايم. مدلهاي مختلف از يك محصول ممكن است ويژگيهاي متفاوتي داشته باشند. با مشاهده اين خصوصيات در واقع يك «محصول آرماني» در ذهن ما شكل ميگيرد كه ميتواند همه اين خصوصيات خوب را داشته باشد و معايب را نداشته باشد. چنين محصولي يا هنوز توليد نشده يا در صورت وجود، خيلي گرانتر از سطح محصولات موجود و قدرت خريد ما خواهد بود.
با توجه به تنوع محصولات و امكانات جستوجوي اينترنتي ميتوانيم روشي پيش بگيريم كه علاوه بر اينكه خوب تحقيق ميكنيم و خصوصيات محصول يا خدمات را ميدانيم، همچنين وقتي يك محصول را انتخاب ميكنيم از خريد خود خوشحال و خرسند باشيم. براي دستيابي به اين منظور، بايد تحقيق و جستوجوي هدفمند در اينترنت انجام دهيم. اطلاعات مربوط به آن محصول يا خدمات را جمعآوري و دستهبندي كنيم تا امكان مقايسه آنها را داشته باشيم. فقط به دنبال پيدا كردن نكات مثبت نباشيم و در هر موردي حتما نكات منفي را يادداشت كنيم، اين كار باعث خواهد شد كه ما هنگام حسرت خوردن به خاطر امكانات مثبتي كه موارد ديگر داشته و محصول خريداري شده ما ندارد، بلافاصله معايب آنها را هم به ياد بياوريم و احساس منفي از ما دور شود. همچنين لازم است كه بعد از جمعآوري ليستي از مزايا و معايب آن محصول، محصولات مناسب براي خودمان را بر اساس نياز اصلي خود دستهبندي كنيم و با توجه به معايب يا عدم كارايي در زمينه نياز ما، موارد نامناسب را از ليست خط بزنيم تا نهايتا به يك ليست سه، چهار موردي برسيم و بين آنها براساس نياز و امكانات و حس خودمان يك محصول را انتخاب كنيم.