ادامه از صفحه اول
فضاي مجازي و آسيب‌ها
به نظر مي‌رسد كه در برابر پيشرفت‌هاي فناوري نبايد موضع انفعالي و دفاعي گرفت و خواهان محدوديت شد، چون منافع آن بسيار زياد و وجودش ضرورت پيشرفت است و هزينه‌هاي آن از جمله استفاده افراد شرور و مجرمين را بايد از طريق سازوكارهاي دروني آن و نيز آموزش و فرهنگ‌سازي كنترل كرد. بدون ترديد اگر آن خانم مقتوله تماس اينترنتي نداشت به آن رابطه كشيده نمي‌شد، ولي به احتمال فراوان مثل نسل‌هاي پيش از خودش از طريق ديگر به ايجاد رابطه‌اي عاطفي اقدام مي‌كرد. مشكل اينجاست كه اگر دختر ۱۲ ساله را شوهر دهيد و زندگي زناشويي براي او از زماني آغاز شود كه بايد سرگرم آموزش و تفريح و بازي باشد، در اين صورت او را وارد سياهچاله‌اي خطرناك كرده‌ايد و همزمان به دست او نيز يك وسيله خطرناك مثل تلفن هوشمند داده‌ايد. در اينجا، مسووليت اصلي به عهده اينترنت نيست، اينترنت هم مثل خودرو فقط سرعت حمل و نقل را زياد مي‌كند و اگر كسي خواست فرار كند، از اين طريق عمل خواهد كرد، ولي از هر يك ميليون مسافر شايد يك نفر قصد فرار داشته باشد. بنابراين مشكل اصلي، رويكردي است كه نسبت به پديده‌ها و فناوري‌هاي نو وجود دارد. رويكرد شكست‌خورده‌اي كه از زمان ورود هر فناوري به ايران با مخالفت محافظه‌كاران مواجه مي‌شد، حتي آن را حرام مي‌دانستند، ولي تاكنون سابقه نداشته كه بتوان جلوي پيشرفت حتي يكي از فناوري‌ها را گرفت؟ چون پيشرفت آن متناسب با نياز بشر است. چيزي كه نياز بشر است نمي‌توان راهش را سد كرد. هر گونه مقاومت در برابر آن فقط روح و جسم را فرسوده مي‌كند، سپس در برابرش كوتاه مي‌آيند و منفعل مي‌شوند. بهترين راه، استقبال از فناوري است، طبعا مي‌توان مردم را براي كاهش عوارض سوءاستفاده از آن همراه كرد و بدون كاربرد روش‌هاي گرفتن و بستن و جمع كردن و مجازات نمودن، استفاده صحيح از آن را ترويج كرد و جلوي تبعات منفي آن را گرفت يا كم كرد. به‌طور قطع بايد گفت كه دشمني با اينترنت و فضاي مجازي حتي از دشمني با روزنامه و راديو و تلويزيون هم بي‌ثمرتر است.
بازار تهران را دريابيد
بازار براي به‌كارگيري نظام‌هاي نرم‌افزاري به عنوان ظرفيتي جديد، تلاش مضاعفي انجام داده است. زماني اقتصاد بازار به بازارچه‌هاي محلي وصل بود. آنها كالاهاي خود را از بازار بزرگ شهر تهيه مي‌كردند و در محله‌ها در معرض فروش مي‌گذاشتند اما اكنون از آن بازارچه‌ها كمتر اثري است؛ پاساژها و مال‌ها جاي آنها را گرفته‌اند و طراحي فضاها پر هزينه و روش آنها معمولا سوداگرانه است و معمولا نگاه به كالاهاي خارجي دارند. امروزه بيشتر كساني كه در پي خريد كالا براي خودشان هستند، تك‌تك به سمت بازار روانه مي‌شوند. متوسط حضور مردم در آنجا از اقصي‌نقاط كشور يك ميليون‌ونيم نفر برآورد شده است. در حالي كه ظرفيت‌هاي بهداشتي و رفاه عمومي براي پذيرش چنين جمعيتي كافي نيست. پوسيدگي سيم‌ها و فرسودگي و ناپايداري بنا به‌رغم ارزشمند بودن آنها زمينه بالقوه آتش‌سوزي را فراهم مي‌سازد. در بازار امروز مراكز آتش‌نشاني شبانه و روزانه فعال شده است اما در تهرانگردي‌هايي كه چند نوبت با كارشناسان در آنجا داشتيم از كمبود برخي امكانات همچون ماشين‌هاي كوچكي كه مواقع ضروري امكان رفت‌وآمد و انتقال آب و مواد خاموش‌كننده آتش را داشته باشد سخن گفتند... بايد ماشين‌هاي كوچكي كه در جهان براي تردد در فضاهاي ارزشمند و پرپيچ و خم استفاده مي‌شود، براي مواقع ضروري در بازار تهران به كار بگيريم تا به ايمن‌سازي و امدادرساني كمك كنيم. در سومين دوره شوراي شهر تهران براي بازار تهران سندي تهيه شد و در دوره‌هاي بعدي شورا به تكميل آن پرداختند. پيش از آن سند، نخستين زماني كه سازمان ميراث فرهنگي در زيرمجموعه وزارت ارشاد اسلامي قرار داشت و براي بازار تبريز كاري بزرگ و ارزشمند انجام شده بود كه در تهيه اين سند، از آن تجربه هم بهره گرفتيم. خوشبختانه در سال‌هاي پيش براي نما و سيما و منظر فضاهاي بازار تهران چاره‌انديشي شده و به تعمير و تكميل و مرمت آنها و حذف زوايد ديداري پرداخته‌اند. سقف‌هاي زيباي سراها كه بسيار آراسته‌اند ازجمله همين تيمچه حاجب‌الدوله با اين كار جلوه‌اي دو چندان يافتند كه جاي سپاس و تشكر است، اما در زمينه زيرساخت‌ها كه مي‌تواند مانع آسيب‌هايي از قبيل آتش‌سوزي شود هنوز كارهاي اساسي را بايد جدي پيگيري كرد. در دوره گذشته شبكه‌هاي لوله‌هاي آتش‌نشاني بازار گسترش يافت و مهار همين آتش‌سوزي از جمله مديون همان كارهاست كه بايد ادامه يابد. بازار تهران آبان ۱۳۵۶ به شماره ۱۵۴۰ در رديف آثار ملي ثبت شد. اين بازار سنتي به خوبي دست‌كم از زمان صفويه شناخته شده است. توماس هربت در سفرنامه خود از بازار سرپوشيده و سر باز تهران به نيكي ياد كرده است. از اين رو مي‌توان گفت اين گنجينه ثبت‌شده ملي كه در مهم‌ترين سفرنامه‌هاي خارجي از آن با احترام و شكوه ياد شده و هنوز هم هيچ گردشگر و جست‌وجوگر ايراني و غيرايراني نيست كه براي شناخت تهران، خود را از آن بي‌نياز بداند و لازم است همگان هرچه بهتر و بيشتر در حفاظت آن كوشا باشند. به واقع تاريخ تهران با تاريخ بازار بزرگ تهران و سابقه چند صد ساله آن چندان گره خورده كه از هم جداشدني نيستند. بازار تهران را دريابيد.