چطور صداوسيما تاريخ شهر رم را تحت تاثير قرار داد
از سانسور سينه‌هاي گرگ
شروع شد و به حذف عادل رسيد
علي ولي‌اللهي
۲۷۷۳ سال پيش در چنين روزي يعني ۲۱ آوريل در تاريخ، شهر رم ايتاليا بنا نهاده شد. افسانه تاسيس شهر رم از اين قرار است كه دو برادر دوقلو به نام‌هاي رموس و رمولوس بعد از شناور شدن در رودخانه‌اي خروشان توسط يك ماده گرگ نجات داده مي‌شوند. گرگ از پستان خود به آن دو نوزاد شير مي‌نوشاند تا آنها بزرگ شوند. سپس دو برادر بر فراز تپه‌اي به نام پالاسيوم يا به روايتي همان‌جا كه ماده گرگ آنها را يافته بود شهر رم را بنا مي‌كنند. اين روايت به شكل‌هاي مختلفي در تاريخ ثبت شده اما همه روايات داستان شير خوردن رموس و رمولوس از گرگ را پذيرفته‌اند، به همين دليل نماد شير خوردن كودكان از ماده گرگ تبديل شد به لوگوي باشگاه رم ايتاليا. البته اينكه گفته مي‌شود همه روايت تاريخي را پذيرفته‌اند درست نيست؛ بايد گفت همه به جز مديران صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران.
فروردين سال ۹۷ بود كه شبكه سه قبل از بازي بارسلونا دست به يك اقدام تاريخي زد، حتي تاريخي‌تر از تاسيس شهر رم ايتاليا. آن شب هنگامي كه لوگوي باشگاه رم پشت سر رضا جاوداني روي مانيتور استوديو به نمايش درآمد همه متوجه يك تغيير بزرگ شدند. چيزي در لوگوي باشگاه رم عوض شده بود. تماشاچيان بعد از كمي دقت متوجه شدند لوگوي باشگاه سانسور شده است! بعد معلوم شد ناظر پخش آن شب شبكه سه احساس كرده پستان‌هاي ماده گرگي كه در لوگوي باشگاه رم به كار رفته غيرشرعي و تحريك‌كننده است. بنايراين دستور داده آن را شطرنجي كنند.
آن اتفاق مثل بمب در رسانه‌هاي داخلي و خارجي صدا كرد. حتي خود باشگاه رم هم به اين مساله واكنش نشان داد. سوال اصلي اين بود كه لوگوي يك باشگاه فوتبال چه چيز تحريك‌كننده‌اي دارد؟ يا به عبارت ساده‌تر شما چه نوع مواد غذايي مصرف مي‌كنيد كه چنين نگاهي به لوگوي يك باشگاه فوتبال داريد؟ انواع و اقسام جك‌ها، ميم‌ها، شوخي‌هاي متني و تصويري و روايت‌هاي تاريخي بعد از آن شاهكار صداوسيما منتشر شد. هنوز هم اگر سانسور عجيب و غريبي در صداوسيما رخ بدهد همه ياد آن شب مي‌افتند. شبي كه رموس و رمولوس، آن دو نوزاد نگونبخت گرسنه ماندند!
آن شب گذشت و تصور مي‌شد با افتضاحي كه به بار آمده است مديران اين سازمان متوجه مي‌شوند كه نظرات و اعمال سليقه‌شان تا چه حد زير ذره‌بين است. البته كه آنها نفهميدند و با آمدن علي فروغي در ارديبهشت همان سال به شبكه سه، مديران صداوسيما بدون توجه به بازتاب بين‌المللي رفتارشان با شتاب به سمت فتح قله‌هاي جديد پيش رفتند، به شكلي كه در همين كتگوري لوگوي باشگاه توانستند به سانسور كامل لوگوي باشگاه منچستريونايتد به خاطر وجود شيطان سرخ در آن دست پيدا كنند.
رفته رفته شرايط نه تنها بهتر نشد كه رو به اضمحلال رفت. عادل فروسي‌پور در انتهاي همان سال كنار گذاشته شد. بسياري از چهره‌هاي تاثيرگذار تلويزيون خانه‌نشين شدند. پاي سانسورهاي متفاوت‌تري به تلويزيون باز شد. مثلا سال قبل در همين ارديبهشت ماه دستان يك زن در شبكه ايران كالا محو شد! خيلي از هنرمنداني كه با تلويزيون همكاري مي‌كردند با بروز چنين فضايي تصميم گرفتند خاطرات خود را از سانسور با مردم به اشتراك بگذارند. يكي از اين خاطرات خيلي به سانسور لوگوي باشگاه رم نزديك بود. مصطفي كيايي كارگردان سينما و تلويزيون در اين باره نوشت: «حدود سال هشتاد و سه يك مستند كار كردم براي تلويزيون كه توي يك پلان قرار بود در تالاب شادگان اهواز گاوميش‌ها از آب بيان بيرون، دوربين رو از دو زاويه كاشتيم خروج گاوميش‌ها رو از پشت و جلو اسلوموشن گرفتيم. خلاصه در نهايت كار آماده شد و قرار شد از تلويزيون پخش بشه كه يك برگه اصلاحيه به من دادن و اولين مورد مميزي درآوردن پلان خروج گاوميش‌ها از آب اونم از زاويه پشت بود. دليل رو پرسيدم گفتن خروج گاوميش از آب اونم از پشت تحريك‌كننده است.»
با تغيير مديريت صداوسيما و آمدن پيمان جبلي بساط اعمال نظرهاي سليقه‌اي و سانسورهاي عجيب و غريب نه تنها برچيده نشد كه شكل و شمايل متفاوتي به خود گرفت. نمونه‌اش سانسور يك مجسمه در يك سريال تلويزيوني بود. همين اواخر هم نام مرضيه خواننده قديمي ايران كه از دهان حسام‌الدين سراج در برنامه‌‌اي زنده خارج شده بود، در بازپخش‌ها و شبكه‌هاي تلويزيوني اينترنتي مربوط به صداوسيما حذف شد. اين در حالي است كه صداوسيما امسال مي‌خواست با پخش فيلم مارمولك آن هم بعد ۲۰ سال يا آوردن ايرج در تلويزيون و پخش آهنگ «من يه پرنده‌ا‌م» به صورت زنده نشان دهد شرايط عوض شده است.