گزارش «اعتماد» از پلنگ و خرسي كه پس از زندهگيري تلف شدند
قصه پر غصه مرگ دو حيوان كمياب
روز يكشنبه خبر حضور يك پلنگ در قائمشهر منتشر شد كه اهالي اين شهر را به وحشت انداخته بود. با تلاش ماموران محيط زيست و آتشنشانان پس از چهار ساعت با دارت زندهگيري شد اما بهرغم زندهگيري اين پلنگ تلف شد. سالهاي سال است كه مديريت زندهگيري حيوانات حيات وحش در ايران به بدترين شكل ممكن ايجاد ميشود. اين در حالي است كه در چند وقت اخير خرسي نيز در شهرستان سراب از توابع آذربايجان شرقي با تراكتور زندهگيري شد. با اين وجود گويا برخي مسوولان براي اصلاح اين شرايط نميخواهند اقدامي انجام دهند و اين عدم نگهداري درست خطر انقراض حيوانات حيات وحش را در بر خواهد داشت. در رابطه با تلف شدن اين پلنگ مجيد غضنفري مشاور رسانهاي يگان حفاظت سازمان محيط زيست اعلام كرد كه با وجود اينكه پلنگ توسط ماموران يگان حفاظت سازمان محيط زيست زندهگيري شده بود اما به واسطه آسيبهايي كه قبل از زندهگيري براي جلوگيري از صدمه زدن پلنگ به مردم به اين جانور وارد شده بود، پلنگ تلف شد. به نظر ميرسد كه قبل از عمليات زندهگيري و بيهوش كردن پلنگ، براي جلوگيري از درگيري پلنگ با مردم، اين حيوان با سلاح ديگري مجروح شده بود. ايمان معماريان در خصوص اين خبر نيز عنوان كرد كه ماجراي زندهگيري جانوران حياتوحش و مديريت تعارضات انسان با حياتوحش در ايران ماجرايي دردناك و متاسفانه گويا غير قابل اصلاحي است. اين پلنگ در تصاوير به نظر ميرسد ماده است كه در تصاوير بعدي مشخص شد حيوان نر بوده است و حدود ۵ سال سن داشته است. البته اعلام شده زير دو سال سن داشته. هرچند لازم است خاطرنشان كنيم تخمين سن و حتي در برخي موارد تعيين جنسيت طبق تجربه در مورد پلنگهاي زندهگيريشده در ايران بسيار با واقعيت فاصله داشته است. در هر صورت اين پلنگ در قائمشهر با گلوله پليس، زندهگيري شده است. پس از زندهگيري يا نيمهجانگيري با قفسي بسيار نامناسب كه اگر حتي شانس ميآورد و از گلوله جان سالم به در ميبرد دندانهاي خود را از دست ميداد، منتقل شد. خرسي هم گويا در نزديكي سراب با تراكتور زندهگيري شده است. مديريت تعارضات حياتوحش با انسان و همچنين چگونگي زندهگيري و مقيدسازي سالهاي سال است كه در ايران به بدترين شكلِ ممكن اجرايي ميشود و با وجود اينكه بارها و بارها باعث كشته شدن گونههاي باارزش حياتوحش و حتي آسيب به انسانها شده است، به نظر نميرسد مسوولان براي اصلاح شرايط موجود برنامه مشخص همراه با چشماندازي درست داشته باشند. عدم وجود آگاهي، تخصص، توان و خواستن براي اصلاح بيشك از عوامل مهمي است كه باعث شده امروز شاهد چنين تصاوير مضحك و البته دردناكي باشيم. به عنوان يك ايراني البته بايد هميشه اميدوار بود، تلاش كرد و با تمام وجود خواست تا شايد روزي بتوانيم چنين اشكالاتي را اصلاح كنيم. آينده حياتوحش ايران بدونِ اميد و تلاشِ ما ايرانيها به سرنوشتِ اين پلنگ و خرس دچار خواهد شد.به دنبال انتشار اين خبر سيد محمود حسينيپور استاندار مازندران نيز به روحالله سلگي معاون سياسي امنيتي و اجتماعي خود دستور داد تا به فوريت با تشكيل كارگروهي به بررسي علل تلف شدن پلنگ مشاهدهشده در شهر قائمشهر ورود پيدا كند و ضمن شناسايي عوامل خاطي، مانع تكرار چنين حوادث تلخ شود.
در اين دستور آمده است كه تلف شدن يك قلاده پلنگ ايراني در قائمشهر در شرايطي كه شاهد كمياب شدن و انقراض گونههاي مختلف آن در كشور و استان هستيم، پذيرفتني نيست. هرچند تامين امنيت و جان مردم در پي ورود يك قلاده پلنگ به محيط عمومي شهر قائمشهر ضرورت داشت و متوليان امر بايد از جان مردم حراست ميكردند اما بايد به شيوههاي صحيح و با استفاده از ابزارهاي مدرن نسبت به زندهگيري اين گونه كمياب اقدام ميشد. لازم است بررسي شود كه چرا دستگاههاي متولي به خصوص سازمان حفاظت محيط زيست استان با تاخير چند ساعته نسبت به بيهوش كردن پلنگ سرگردان در شهر اقدام كرده و در نهايت نيز كوتاهيها منجر به تلف شدن اين حيوان شده است؟ بايد ضمن برخورد با عوامل خاطي، با انجام اقدامات پيشگيرانه مانع تكرار چنين حوادث تلخ شد و همچنين بررسي شود يك قلاده پلنگ چگونه وارد شهر شده است؟ در خصوص خرسي كه با تراكتور زندهگيري شد نيز دادستان شهرستان نمين اعلام كرد كه با توجه به انتشار اين خبر مبني بر تلف شدن يك قلاده خرس قهوهاي به دليل رفتار ناملايم مردم شهرستان نمين با اين حيوان، متاسفانه اين حيوان تلف و سبب جريحهدار شدن احساسات مردمي شد. در اين ارتباط تصاويري از تعقيب و گريز و جرح و ضرب اين قلاده خرس با ادواتي همچون تراكتور منتشر شده كه در اسرع وقت دادستاني وارد شده و با تشكيل پرونده موضوع را بررسي كرد. دستورات لازم براي بررسي علت تلف شدن يك قلاده خرس و شناسايي و دستگيري مسببان آن صادر شد تا با متخلفان در اين زمينه برخورد قانوني شود.