نقطه كور مذاكرات هسته‌اي
علي مطهري
علي مطهري|براي رسيدن به توافق هسته‌اي نياز به صراحت از طرف ايران و امريكاست. ايران بايد روشن كند كه بعد از توافق آيا مانند توافق قبلي، ورود شركت‌هاي امريكايي به بازار ايران را ممنوع مي‌كند تا احتمالا رييس‌جمهوري مثل ترامپ از برجام خارج شود يا نه. امريكا هم بايد روشن كند كه اگر ايران بعد از توافق مانع ورود شركت‌هاي امريكايي به بازار ايران شد آيا از برجام خارج مي‌شود يا نه. اگر پاسخ هر دو كشور مثبت است بايد برجام را ببوسيم و روي طاقچه بگذاريم، اما اگر پاسخ هر دو منفي است برجام مي‌تواند احيا شود. اين صراحت و شفافيت، بن‌بست مذاكرات را مي‌شكند زيرا آنچه مذاكرات را به بن‌بست كشانده نگراني دو طرف است، نگراني ايران از اينكه امريكا از برجام خارج شود و نگراني امريكا از اينكه پس از توافق از مواهب آن برخوردار نباشد. اگر ايران به گونه‌اي نشان دهد كه پس از توافق، شركت‌هاي امريكايي مي‌توانند در سرمايه‌گذاري و قراردادهاي اقتصادي با ايران وارد رقابت با ساير شركت‌ها شوند، اين امر بهترين تضمين براي پايداري توافق است و نيازي به تصويب برجام در كنگره امريكا نيست. ايران اين‌بار بايد به شركت‌هاي امريكايي اجازه ورود به بازار ايران را بدهد. اين امر از طرفي باعث رقابت شركت‌هاي امريكايي و اروپايي و روسي و چيني مي‌شود و ايران بهترين گزينه را از نظر منافع ملي انتخاب مي‌كند و از طرف ديگر باعث خارج نشدن امريكا از برجام مي‌شود. در واقع، هم ما و هم امريكا بايد تكليف‌مان را با خودمان روشن كنيم. آيا ما دوباره مي‌خواهيم منافع ملي را فداي ژست انقلابي كنيم و اين‌طور جلوه دهيم كه ورود شركت‌هاي امريكايي به بازار ايران يعني مماشات با امريكا و پايان انقلاب و قراردادهايي با قيمت‌هاي بسيار بالاتر با ساير شركت‌ها منعقد كنيم و امريكا هم احساس كند كه فقط چين و روسيه و اروپا از برجام منتفع مي‌شوند و خودش محروم است و در نتيجه رييس‌جمهور بي‌اخلاقي مثل ترامپ نقض پيمان كند؟ يا اين‌بار تصميم داريم عاقلانه رفتار كنيم و پيشرفت و توسعه كشور و منافع و رفاه ملت را بر ژست انقلابي ترجيح دهيم؟ ما بايد راه دوم را انتخاب كنيم. امريكا هم بايد تكليفش را با خودش روشن كند، اگر مي‌خواهد در صورت محروم شدن از بازار ايران از برجام خارج شود بهتر است با توجه به احتمال اين محروميت در سايه حاكميت شعار در ايران، همين حالا مذاكرات را رها كند و همچنان در هراس سلاح هسته‌اي ايران بماند هرچند ايران گفته است كه ما سلاح هسته‌اي توليد نمي‌كنيم. به نظر من براي شكسته شدن بن‌بست مذاكرات، بايد اولين دستور جلسه مذاكره‌كنندگان اين دو سوال باشد:
1- آيا بعد از توافق، ايران به شركت‌هاي امريكايي اجازه رقابت با شركت‌هاي ديگر در بازار خود را مي‌دهد؟
2- آيا اگر ايران اجازه ندهد امريكا بار ديگر از برجام خارج مي‌شود يا نه؟
اين نقطه، همان نقطه كور مذاكرات احياي برجام و عامل اصلي توقف آن است.