هشدار رييس اتاق ايران:
تعدد شركت‌هاي دانش‌بنيان
ملاك موفقيت در اين عرصه نيست
رييس اتاق ايران هشدار داد كه حمايت از دانش‌بنيان‌ها، نبايد بستري را فراهم كند كه عده‌اي بدون داشتن ظرفيت واقعي خود را در اين صف جاي دهند. ارزيابي‌هاي نهادهاي كارشناسي حاكي از اين است كه توليد دانش‌بنيان گرفتار ساده‌انگاري و خطاهاي سياستي است. نظام تصميم‌گيري در ايران با تخصيص وام‌هاي ارزان، قصد دارد تا از طريق افزايش فعاليت و تعداد بنگاه‌هاي نوآور، به اقتصاد دانش‌بنيان دست يابد؛ اما اين شيوه تصميم‌گيري به تنهايي جوابگو نيست. يكي از تبعات اين مدل سياستگذاري، رشد قارچي دانش‌بنيان‌ها، ورود رانت‌جويان به اين عرصه و حذف كارآفرينان و نوآوران واقعي است. غلامحسين شافعي، رييس اتاق ايران در اين زمينه با تاكيد بر اينكه تعدد شركت‌هاي دانش‌بنيان ملاك موفقيت كشور در اين عرصه نيست، مي‌گويد: معيار سنجش توفيق در اين حوزه بايد سطح بهره‌وري شركت‌هاي دانش‌بنيان و رهاورد آنها براي اقتصاد باشد. رييس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران گفت: تعدد شركت‌هاي فعال در حوزه دانش‌بنيان، بعضا ملاك موفقيت كشور در اين عرصه عنوان مي‌شود؛ اين در حالي است كه معيار سنجش توفيق در اين بخش بايد سطح بهره‌وري اين شركت‌ها و رهاورد آنها براي اقتصاد كشور باشد. غلامحسين شافعي در چهل‌وچهارمين نشست هيات نمايندگان اتاق مشهد، با اشاره به تمركز و فعاليت شركت‌هاي بزرگ دنيا در بخش دانش‌بنيان و اهميت فعاليت اين عرصه در دنياي كنوني افزود: سال‌ها پيش در درجه‌بندي و رتبه‌بندي شركت‌هاي بزرگ دنيا، نام‌هايي به چشم مي‌خورد كه امروز ديگر در جايگاه نخست رتبه‌بندي قرار ندارند و اين رتبه‌هاي برتر، در تسخير شركت‌هايي است كه فعاليت‌هاي دانش‌بنياني را سرلوحه كار خود قرار داده و در اين عرصه مي‌درخشند.
بايد معيارهاي واقعي
براي فعاليت دانش‌بنيان‌ها مدنظر قرار بگيرد
شافعي تصريح كرد: امروز انقلابي در فعاليت شركت‌ها در سطح دنيا در حال وقوع است كه اغلب به سمت‌وسوي فعاليت‌هاي دانش‌محور سوق يافته‌اند و بنگاه‌هايي كه اين مهم را ناديده بگيرند، در اصطلاح قافيه رقابت را خواهند باخت. او با اشاره به اينكه موضع اتاق بازرگاني در قبال حوزه دانش‌بنيان در جلسه با معاون علمي و فناوري رييس‌جمهور در اتاق ايران تشريح شده است، گفت: در نامگذاري سال توسط رهبر معظم انقلاب، موضوع دانش‌بنيان‌ها به شايستگي مورد توجه قرار گرفته اما اين مساله و حمايت‌هايي كه در حال حاضر براي شركت‌هاي دانش‌بنيان ارايه مي‌شود، نبايد بستر آن را فراهم كند كه عده‌اي به ظاهر و بدون داشتن ظرفيت‌هاي واقعي، خود را در اين صف جاي دهند و فرصت‌ها را از بنگاه‌هاي واقعي فعال در اين بخش بگيرند. به عقيده شافعي، بايد معيارهاي واقعي براي فعاليت دانش‌بنيان‌ها مدنظر قرار بگيرد تا هدفي كه ذيل اين نامگذاري و حمايتگري دنبال مي‌شود، به شايستگي محقق شود.
سهم دو درصدي محصولات هاي‌تك
در صادرات كشور
رييس اتاق ايران در ادامه گفت: در حال حاضر كمتر از دو درصد صادرات كشورمان به محصولات هاي‌تك و برخوردار از فناوري بالا اختصاص دارد و اگر ظرفيت‌هاي‌مان را در اين بخش تقويت نكنيم، از ديگر كشورها عقب مي‌مانيم و بازارهاي صادراتي را از دست خواهيم داد. شافعي در بخش ديگري از سخنان خود، با تاكيد بر اهميت ارجح دانستن فعاليت‌هاي مولد بر امور غيرمولد و سوداگري تصريح كرد: مادامي‌كه سودآوري كار مولد بيش از فعاليت‌هاي سوداگرايانه و غيرمولد باشد، فعاليت اقتصادي داراي ارزش‌افزوده و بهره‌وري، افزايش پيدا نمي‌كند. بر اساس اين گزارش؛ در سال‌هاي اخير كه لزوم توجه به اقتصاد دانش‌بنيان تبديل به يك گفتمان اقتصادي در كشور شده است، انتظارات از شركت‌هاي توليدي كشور بالاتر رفته و عموما انتظار مي‌رود اين شركت‌ها كه تا ديروز با روش‌هاي سنتي اقدام به توليد مي‌كردند، به يك‌باره متحول شده و همگي محصولات دانش‌بنياني توليد كنند كه در عرصه بين‌المللي نيز قابليت رقابت داشته باشد.
چنين انتظاري واقع‌بينانه نبوده و مطالعه تجربيات ساير كشورها نيز مويد اين نكته است كه كسب توان رقابت‌پذيري، فرآيندي تدريجي است و با حمايت‌هاي هوشمندانه دولت‌ها، اين فرآيند مي‌تواند سرعت گيرد. فعاليت‌هاي بسياري از شركت‌هاي ممتاز و پيشرو در عرصه فناوري نشان مي‌دهد كه اكثريت، گام‌هاي تقريبا مشابهي را طي كرده‌اند تا به اين سطح از بلوغ و توانمندي دست يابند.كاهش هزينه‌ها و اصلاح فرآيندها، توجه به مديريت كيفيت و چابكي در توليد، توجه به نيازهاي مشتريان و ايجاد بهبود جزيي در محصولات، همكاري با ساير منابع دانشي و انتقال فناوري براي ايجاد تغيير در محصولات و انجام تحقيق و توسعه و همكاري ديگران براي خلق محصول جديد از جمله مواردي است كه در دنيا مورد توجه شركت‌هاي ممتاز قرار گرفته است.