جهان اسلام اهرمي براي امتيازگيري
وحيد عذيري
در چند ماه اخير تنشهايي در جهان غرب با روسيه بر سر مسائلي تاكتيكي رخ داده است. اما اين تنش برخلاف اختلافات منافع محوري كه در گذشته با يكديگر داشتند، كوتاهمدت نبود. تنش اوكراين باعث درگيري طرفين شد و هر دو طرف سعي در به كرسي نشاندن حرف و منفعت خود داشتند. بدين جهت پس از رويارويي غيرمستقيم با يكديگر، سعي كردند تا در جبهههايي خارج از اوكراين به تقابل با هم بپردازند. در همين راستا سفر پوتين به ج.ا.ايران و جو بايدن به عربستان سعودي را ميتوان در همين زمينه ارزيابي كرد. كشورهاي امت اسلامي بايد متوجه خطري كه در پيش روي آنان است، باشند. همواره كشورهاي غربي به جهان اسلام (غرب آسيا) به چشم زمين بازي و امتيازگيري از طرف مقابل نگاه كردهاند. در ابتدا به تحليل سفر پوتين به كشورمان ميپردازم. كرملين با ديد «گزينه زاپاس» به ج.ا.ايران نگاه ميكند. زماني كه منافعش به اهداف كشورمان گره بخورد، سياستهاي «تاكتيكياش» را به اجرا ميگذارد. مانند بحران سوريه (كه خواهان تداوم حضورش در غرب آسيا به عنوان آخرين پايگاهش بود و پس از موفقيت در بحران با كمك رشادتها و هزينههاي سنگيني كه نظام كشورمان متحمل شد، ديديم كه اقتصاد و بازار سوريه را قبضه كرد) يا در همين آخرين ديدارش با مقامات عاليرتبه كه قول سرمايهگذاري 40 ميليارد دلاري را داده است (اينكه چگونه پوتين اين مبلغ را در چنين شرايط وخيم اقتصادي ميتواند تامين كند و نيز اينكه ج.ا.ايران مهمترين رقيب بازار انرژي اين كشور در جهان است، در هالهاي از ابهام قرار دارد و همين امر باعث ميشود كه اين احتمال به نظر برسد كه روسيه قصد دارد مجددا از قدرت منطقهاي ما استفاده كند تا بحران اوكراين را با موفقيت پيش رو بگذارد). پوتين در اين شرايط، چنين مانوري را به راه انداخته است كه به طرف مقابل اين پيام را مخابره كند كه «منزوي نشده است». اما سفر چهار روزه جو بايدن به غرب آسيا حاوي نكاتي است كه نشاندهنده اهميت در اين زمين بازي امتيازگير است. وي در ابتدا به سرزمينهاي اشغالي سفر كرد تا علاوه بر صلح ميان رژيم صهيونيستي با فلسطين عاديسازي روابط اسراييل با عربستان سعودي را سرعت ببخشد (پذيرش پرواز مستقيم جو بايدن از فرودگاه تلآويو به رياض). همچنين با سفرش به عربستان سعودي، خواهان توليد نفت بيشتر (براي جلوگيري از افزايش گرانيها و در پي آن نارضايتي عمومي در ايالات متحده و جلوگيري از تاثير منفي بر انتخابات مياندورهاي كنگره به ضرر حزب دموكرات)، ايجاد خطوط دفاع هوايي كشورهاي حاشيه خليجفارس در مقابل ج.ا.ايران، عمل به وعدههاي حقوق بشري در دوره انتخابات و ... شد. بديهي است كه اهدافي كه بايدن در سفر خود داشت، صرفا در جهت تفرقه بين امت اسلام و تامين منافع ملي خود بود.
اگر دو كشور روسيه و امريكا در اين برهه به جهان اسلام در ظاهر نزديك شدهاند، به خاطر اختلاف با يكديگر و پيگيري منافعشان است و اين نزديكي، صرفا تاكتيكي است نه راهبردي. حال بايد نخبگان جهان اسلام متوجه اين امر باشند كه كشورهاي امت اسلام براي جهان غرب، چيزي جز زميني براي امتيازگيري نيست و تنها راه مقابله متحد شدن امت اسلام است.