اروپا نگران قدرت گرفتن بقاياي فاشيسم در ايتاليا

نتايج انتخابات سراسري روز يكشنبه 25 سپتامبر در ايتاليا نشانگر آن است كه ائتلاف راستگرايان به رهبري حزبي برخاسته از بقاياي فاشيسم توانسته است در اين انتخابات پيروز شود؛ اتفاقي كه براي اتحاديه اروپا و سياستمداران اروپايي ترسناك محسوب مي‌شود. 
بر اساس نتايج اعلام شده از سوي وزارت كشور ايتاليا، ائتلاف جناح راست در اين كشور توانسته با كسب مجموعا 44 درصد از آراي مردمي در برابر ائتلاف جناح چپ كه تنها 26 درصد از آرا را از آن خود كرده به پيروزي برسد. با اين آرا، ائتلاف جناح راست مي‌تواند بدون جلب حمايت چپ‌گرايان دولت تشكيل دهد. هفته‌ها طول خواهد كشيد تا اين دولت تازه تشكيل شود. مدتي زمان نياز خواهد بود تا پارلمان جديد كار خود را آغاز كند و بعد از آن پس از مشورت‌ها در پارلمان و مذاكره با رييس‌جمهور، نخست‌وزير جديد انتخاب شود. كارشناسان پيش‌بيني مي‌كنند دولت جديد احتمالا اواخر ماه اكتبر يا اوايل ماه نوامبر روي كار بيايد. رهبري ائتلاف برنده در اين انتخابات را جورجيا ملوني، رهبر حزب راست افراطي «برادران ايتاليا» بر عهده داشت. دو حزب راستگراي ديگر به رهبري ماتئو سالويني، وزير كشور پيشين و سيلويو برلوسكوني، نخست‌وزير اسبق شركاي «برادران ايتاليا» در ائتلاف راستگرايان هستند. حزب «برادران ايتاليا» كه كارشناسان آن را حزبي «برخاسته از بقاياي فاشيسم» توصيف مي‌كنند، حايز بيش از ۲۶ درصد آرا شد. اين حزب در انتخابات گذشته كمتر از ۵ درصد از كل آرا را به دست آورده بود. حزب ليگ به رهبري سالويني دومين حزب قدرتمند ائتلاف به ۸ /۸ درصد آرا دست يافت. حزب فورسا ايتاليا به رهبري سيلويو برلوسكوني هم به عنوان سومين پايه ائتلاف ۱ /۸ درصد آرا را كسب كرد.
مشاركت كمتر از حد معمول مردم در اين انتخابات نيز جالب توجه بود. ايتاليا هميشه از مشاركت سياسي بالايي در ميدان‌هاي راي‌گيري برخوردار بوده است به‌طوري‌ كه اغلب مشاركت راي‌دهندگان نسبت به برخي همسايگان اروپايي بالاتر بوده است. بيش از ۹۰ درصد راي‌دهندگان در سال ۱۹۷۹ به پاي صندوق‌هاي راي رفتند و اين ارقام در دهه ۱۹۹۰ در بالاترين سطح دهه ۸۰ باقي ماندند. با اين حال در اين انتخابات تنها ۶۴ درصد از جمعيت واجد شرايط، راي خود را به صندوق انداختند. مشاركت در انتخابات عمومي سال ۲۰۱۸ نيز ۷۳ درصد بود. بر اساس آمارهاي وزارت كشور ايتاليا در اين انتخابات تنها 64 درصد از شهروندان داراي حق راي شركت كردند كه پايين‌ترين نرخ مشاركت از زمان پايان جنگ جهاني دوم به اين سو به حساب مي‌آيد. جورجيا ملوني، رهبر حزب راست افراطي «برادران ايتاليا» در حال حاضر خود را آماده مي‌كند كه اولين نخست‌وزير زن تاريخ ايتاليا لقب گيرد. او كه فعاليت‌هاي سياسي را از دوره نوجواني و با حضور در احزاب وارث دوران حاكميت فاشيسم بر ايتاليا آغاز كرده، در 15 سالگي به جنبش راست افراطي موسوم به «جنبش اجتماعي ايتاليا» پيوست كه از سوي هواداران بنيتو موسوليني، ديكتاتور فاشيست ايتاليا تاسيس شده بود. نيويورك‌تايمز نوشته است در كشوري به‌ شدت مردسالار كه چهره‌هاي برجسته سياسي آن اكثرا مرد بوده‌اند، پيروزي ملوني نشان‌دهنده گسست بزرگي از گذشته است. با اين وجود بيشتر فعالان حقوق زنان در ايتاليا نه تنها باور ندارند كه روي كار آمدن او مي‌تواند شرايط را بهبود بخشد، بلكه معتقدند نگاه او به موضوعاتي نظير حقوق زنان، خانواده و دين مي‌تواند شرايط را براي زنان ايتاليايي سخت‌تر كند. ليا كوارتاپله، نماينده چپ ميانه در پارلمان ايتاليا، ملوني را نمادي براي يك جريان راست «مردانه» توصيف مي‌كند. او براي اثبات ادعاي خود به مانيفست حزب برادران ايتاليا و نگاه اين مانيفست به موضوع زنان و جنسيت اشاره دارد. 
جورجيا ملوني در يك سخنراني انتخاباتي گفته بود ما از «خدا، كشور و خانواده» دفاع مي‌كنيم و همين موضوع براي ديگران ترسناك است. او در كارزار انتخاباتي خود از دگرباشان جنسي انتقاد مي‌كرد و آنها را تهديدي براي نهاد خانواده مي‌دانست. او با سالويني و ايده‌هاي ضد مهاجر او همسو است و باور دارد كه حضور مهاجران از فرصت‌هاي پيش‌روي مردم ايتاليا براي رشد يا پيشرفت مي‌كاهد. او همچنين انتقادات زيادي را نسبت به اتحاديه اروپا و وجود واحد پول مشترك ميان اعضاي اين اتحاديه مطرح مي‌كند.

ترسناك براي اروپا
موج تغيير در ايتاليا كه به پيروزي جورجيا ملوني در انتخابات انجاميد از نگاه بسياري از ديپلمات‌ها، مقام‌ها و كارشناسان اروپايي ترسناك است. ايتاليا طي سال‌هاي اخير توانسته با رهبري ماريو دراگي كه يك ميانه‌رو و يك تكنوكرات به حساب مي‌آيد از بحران كرونا عبور كند و در مسير يكپارچه‌سازي اروپا براي ايستادن در مقابل تجاوز نظامي روسيه به اوكراين نقش قابل توجهي داشته باشد. دراگي در دوره شيوع ويروس كرونا براي مقابله با تبعات اقتصادي ناشي از پاندمي، 190 ميليارد دلار براي نوسازي زيرساخت‌ها و احياي اقتصادي ايتاليا هزينه كرده بود.
پس از نهايي شدن پيروزي راست افراطي در ايتاليا، كارشناسان اروپايي مي‌گويند به‌رغم اينكه خانم ملوني سابقه‌اي طولاني در دشمني با ساختارهاي اروپايي دارد، تهديد سياسي يا اقتصادي فوري براي اتحاديه اروپا محسوب نمي‌شود. به گفته آنها، در واقع خطر اصلي او متوجه ايتالياست، چراكه در عرصه سياست خارجي، ايتاليا را از كشوري پيشرو در دوره دراگي به كشوري كه ديگران با ترديد و نگراني به آن نگاه مي‌كنند، مي‌دانند.
اما روز دوشنبه، تحليلگران اروپايي گفتند كه خانم ملوني كه سابقه طولاني در ضرب و شتم اتحاديه اروپا و بانكداران بين‌المللي دارد، يك تهديد اقتصادي يا سياسي فوري براي اين اتحاديه نيست. آنها گفتند كه خطر واقعي براي ايتالياست و خاطرنشان كردند كه اين كشور احتمالا نفوذي را كه در زمان آقاي دراگي اعمال مي‌كرد از دست خواهد داد و از كشوري پيشرو به كشوري تبديل خواهد شد كه ديگر كشورها با ترديد و نگراني به آن نگاه مي‌كنند.
رولا جبرئيل، استاد دانشگاه ميامي در امريكا معتقد است: «اين يك هشدار براي ديگر كشورهاست كه هيچ‌گاه نوع اظهارات و توجيه‌هايي كه رهبران فاشيست از آن استفاده مي‌كنند، دست‌كم نگيرند. ملوني تنها طي 5 سال راي حزب خود را از 5 درصد به 26 درصد رساند و حالا رهبران فاشيست در اتحاديه اروپا و ايالات متحده از گفتمان او براي تقويت موضع خود در انتخابات‌ پيش‌رو استفاده خواهند كرد.» اگر بخواهيم هشدارهاي چپ ايتاليا درباره جورجيا ملوني را جدي بگيريم او كسي خواهد بود كه در موارد اختلافي در اتحاديه اروپا، ايتاليا را در كنار مجارستان و لهستان قرار خواهد داد. همچنين در حالي كه اكثر نخست‌وزيران ايتاليايي در طول دهه‌هاي گذشته تلاش داشتند تا همكاري و همراهي بيشتري با اتحاديه اروپا داشته باشند و بيش از پيش در اين اتحاديه ادغام شوند، ملوني تلاش خواهد كرد خودمختاري بيشتري در عرصه سياست خارجي به ويژه در مواردي نظير انرژي يا برخورد با روسيه به دست بياورد. ملوني در انتخابات تعهد كرده است كه به دنبال تغييرات اقتدارگرايانه نباشد و ايتاليا را از اتحاديه اروپا يا ائتلاف ناتو خارج نكند.  چارلز كوپچان، كارشناس شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا درباره تاثير پيروزي ملوني بر سياست خارجي ايتاليا مي‌گويد: «ابتدا واقعيت اين است كه جهت حركت سياسي در اروپا در حال تغيير است. در طول دوره پاندمي و زماني كه تبعات بيماري كوويد 19 روي همه‌ چيز و همه كس اثر مي‌گذاشت، تمايلات سياسي عامه مردم بيشتر به سوي ميانه‌روها بود و اكنون آنها به سوي پوپوليست‌ها و راست‌هاي افراطي متمايل شده‌اند. اين يك تغيير بزرگ است.» به گفته او، انتظاري كه از تغيير حاصل از پيروزي ملوني مي‌رود، اين است كه اجماع در اروپا سخت‌تر از گذشته خواهد شد و طرفداران ديپلماسي و تعامل و گفت‌وگو با روسيه موضع قوي‌تري نسبت به گذشته پيدا مي‌كنند.
مارك لئونارد، يكي ديگر از تحليلگران شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا از خشم شديد مقام‌هاي ارشد بروكسل از پيروزي ملوني در انتخابات روايت مي‌كند: «آدم‌ها در بروكسل بسيار عصباني هستند كه او پيروز شده است، چراكه ديده‌اند ويكتور اوربان از يك كشور كوچك چگونه توانسته تصميمات كل اعضاي ديگر اتحاديه را به چالش بكشد.»