امروز بعد از هفته‌ها جلسه پارلمان عراق با دستور كار بررسي استعفاي رييس پارلمان برگزار مي‌شود
گمانه‌زني‌ها در مورد شكسته شدن بن‌بست سياسي
شهاب شهسواري
يازده ماه از انتخابات عراق مي‌گذرد و هنوز گروه‌هاي سياسي اين كشور نتوانسته‌اند بر يك راه‌حل براي تشكيل دولت تازه به توافق برسند. امروز قرار است بعد از هفته‌ها توقف در برگزاري جلسات پارلمان عراق، نمايندگان پارلمان در جلسه رسمي شركت كنند، اما برخلاف انتظار‌ها دستور كار جلسه امروز پارلمان عراق انتخاب رييس‌جمهور، نخست‌وزير و تشكيل دولت جديد در عراق نيست. نشست امروز پارلمان عراق با دستور كار راي‌گيري در مورد استعفاي رييس پارلمان اين كشور محمد الحلبوسي برگزار مي‌شود. حلبوسي كه تنها رييس قواي عراق است كه از زمان برگزاري انتخابات توسط پارلمان انتخاب شده، حالا استعفاي خود را تحويل داده است؛ با اين حال بسياري از رسانه‌هاي عربي معتقدند كه استعفاي حلبوسي براي اين است كه بعد از كناره‌گيري نمايندگان جريان صدر از پارلمان، بار ديگر از مجلس راي اعتماد بگيرد. برخي رسانه‌هاي عراقي پيش‌بيني كرده‌اند كه امروز نمايندگان پارلمان با استعفاي حلبوسي مخالفت مي‌كنند و همزمان دو حزب اصلي اقليم كردستان عراق، نامزد خود را براي رياست‌جمهوري عراق معرفي خواهند كرد. همزمان چارچوب هماهنگي احزاب شيعي، از يك ائتلاف جديد در پارلمان عراق با عنوان ائتلاف اداره دولت رونمايي كرده كه هدف از تشكيل آن عبور از بن‌بست بي‌دولتي در عراق است.
استعفاي حلبوسي از رياست پارلمان در شرايطي رخ مي‌دهد كه هنوز گره پيچيده سياسي عراق بسته مانده است. در طول دو هفته گذشته، محمد شياع السوداني، نامزدي كه از سوي چارچوب هماهنگي احزاب سياسي براي نخست‌وزيري عراق معرفي شده است، با برخي نمايندگان پارلمان جلساتي را برگزار كرده است تا برنامه‌هاي خود را براي آنها تشريح كند. اما همچنان مانع بزرگي جلوي تشكيل دولت توسط السوداني قرار دارد. هواداران اهل تسنن محمد حلبوسي، رييس پارلمان و حزب دموكرات كردستان عراق كه متحدان مقتدي صدر هستند، اعلام كرده‌اند كه تا زماني كه جريان صدر با نامزد مدنظر چارچوب هماهنگي موافقت نكند، حاضر نيستند به السوداني راي اعتماد دهند.
استعفاي مصلحتي
پايگاه خبري شفق نيوز عراق در گزارشي مي‌نويسد كه به نظر مي‌رسد استعفاي محمد حلبوسي، رييس پارلمان عراق يك اهرم فشار از سوي اين سياستمدار جوان سني باشد تا بازيگران تازه را در پارلمان عراق از طريق قبول نكردن استعفايش، به صورت غيررسمي به حمايت از خود وادار كند.
القدس العربي در گزارشي مي‌نويسد: «سياستمداران عراقي مي‌گويند كه هدف اصلي الحلبوسي دريافت راي اعتماد نمايندگان به وي است، چراكه تحولات زيادي در صحنه سياسي عراق رخ داده و نمايندگان جريان صدر كه در واقع هم‌پيمان حلبوسي بودند از پارلمان استعفا كرده و به جاي آنها نمايندگان وابسته به چارچوب هماهنگي معرفي شده‌اند.» اسعد الحلبوسي، كارشناس عراقي مسائل سياسي و امنيتي در اين باره به اسپوتنيك گفته است: «حلبوسي از سمت خود استعفا نخواهد كرد و اگر چنين چيزي توسط الحلبوسي مطرح شده هدف وي شناخت حاميان و مخالفان خود است، چراكه وي اين غنيمت به دست آمده را كه در خواب نيز آن را نمي‌توانست ببيند، از دست نخواهد داد.»
ائتلاف جديد به سركردگي چارچوب هماهنگي
در پي اعلام انتشار روز يكشنبه خبرهايي درباره تشكيل يك ائتلاف سياسي جديد در عراق به نام «اداره الدوله» (اداره كشور)، تركي العتبي، از رهبران چارچوب هماهنگي احزاب شيعي جزييات جديدي از اين ائتلاف ارايه كرد. به گزارش فارس، وي در گفت‌وگو با وبگاه المعلومه، تصريح كرد كه ائتلاف جديد موسوم به اداره كشور، در برگيرنده شش گروه سياسي خواهد بود. تفاهمات سياسي و تحركات چارچوب هماهنگي طي هفته‌هاي گذشته به نتايج مهمي در مسير رفع انسداد موجود، پيشبرد روند تشكيل دولت و ازسرگيري نشست‌هاي پارلمان به عنوان بهترين راه‌حل براي مقابله با تشديد بحران در صحنه عراق منجر شد. العتبي افزود: «ائتلاف اداره كشور، متشكل از شش نيروي سياسي به رهبري چارچوب هماهنگي خواهد بود و طي روزهاي آينده [جزييات آن] اعلام خواهد شد. اين ائتلاف با توجه به شاخص‌هاي فعلي با نيروها و افراد مستقل همراه خواهد شد تا بزرگ‌ترين ائتلاف براي مشاركت در دولت آتي باشد.» اين عضو ارشد چارچوب هماهنگي تاكيد كرد كه نشست آتي پارلمان، آغاز مرحله‌اي جديد است و انتظار مي‌رود كه تكليف پست رياست‌جمهوري روشن شود و السوداني مامور تشكيل كابينه طي يك ماه آينده شود. سيد عمار الحكيم، رييس جريان حكمت ملي عراق با اشاره به تشكيل ائتلاف اداره كشور، گفت كه اين ائتلاف، بيشترين قشر عراقي‌ها را شامل مي‌شود.
عمار حكيم: حلبوسي استعفايش را پس بگيرد
عمار حكيم، سياستمدار شيعه عراقي از محمد حلبوسي خواسته است تا قبل از برگزاري جلسه امروز پارلمان عراق استعفاي خود را پس بگيرد. عمار حكيم، رهبر جريان حكمت در نشست انجمن گفت‌وگوي الرافدين در پاسخ به سوالي در مورد نظر مقتدي صدر در مورد نامزدي محمد شياع السوداني براي نخست‌وزيري عراق، تاكيد كرد كه مقتدي صدر نامزدي اين سياستمدار عراقي را وتو نكرده است. به گزارش شفق نيوز، حكيم ضمن تاكيد بر اينكه براي خروج از بن‌بست كنوني گروه‌هاي سياسي عراقي بايد مصالحه كنند، تاكيد كرد: «بايد به منافع ملي اولويت داد، به آينده نگاه كرد و از زواياي مزمني كه باعث تعميق شكاف‌ها بين مردم مي‌شوند، پرهيز كرد. ... زماني كه چارچوب هماهنگي السوداني را نامزد كرد، جريان صدر حاضر به پاسخ به درخواست‌هاي گفت‌وگو و مشاركت با چارچوب هماهنگي نشد. درنتيجه ما برداشت روشني از آنچه جريان صدر مي‌خواهد، نداريم.» وي تاكيد كرد: «قطعا جريان صدر در رسانه‌هاي برخي تحفظ‌ها را عليه سوداني مطرح كرده، اما هيچ گفت‌وگوي منطقي در مورد جزييات با جريان صدر انجام نشده است تا مسائل روشن شود. ... يك دولت با قدرت كامل بايد به سرعت تشكيل شود.» حكيم همچنين در مورد دولت مصطفي كاظمي هم گفته است: «هيچ ترديدي نيست كه نخست‌وزير كنوني، مصطفي كاظمي روابط ضروري منطقه‌اي و بين‌المللي ايجاد كرده و جايگاه حياتي عراق در نظام بين‌المللي را احيا كرده است. او با موفقيت آرامش را به خيابان‌هاي عراق برگردانده و در دوران او قيمت نفت به شكل قابل توجهي افزايش يافته است.»
احتمال معرفي نامزد رياست‌جمهوري
از سوي احزاب كرد
يك عضو حزب دموكرات اقليم كردستان عراق از توافق ميان احزاب كرد بر سر نامزد رياست‌جمهوري اين كشور خبر داد. به گزارش ايسنا و به نقل از الفرات نيوز، هيثم المياحي، عضو حزب دموكرات كردستان عراق در سخناني اظهار كرد: «روند سياسي اختلافات مختلفي را پشت سر گذاشته و راي اعتماد مجدد به محمد الحلبوسي، رييس مستعفي پارلمان به يك ضرورت تبديل شده است. همه چيز آماده است تا جلسه راي‌گيري درباره نامزد رياست‌جمهوري (امروز ۲۸ سپتامبر) برگزار شود.» وي افزود: «دو حزب كرد (حزب دموكرات و اتحاديه ميهني) بر سر گزينه نامزد رياست‌جمهوري براي ورود به پارلمان توافق كرده‌اند و تكليف اين مساله مشخص شده است.» المياحي همچنين اعلام كرد: «توافقاتي ميان رهبران جناح‌ها حتي مقتدي صدر، رهبر جريان صدر صورت گرفته است و اين توافق كاملا محرمانه بوده و پس از ۲۸ ماه جاري بيانيه‌اي صادر و در آن به تمامي جزييات اشاره خواهد شد.» وي همچنين گفت: «اين توافق شامل برگزاري جلسه نخست پارلمان براي انتخاب رييس‌جمهور و نخست‌وزير و سپس مكلف كردن نخست‌وزير به تشكيل دولت است.»
گره سياسي در دستان صدر
مقتدي صدر، در حالي كه يك ماه پيش مدعي شد كاملا از سياست كناره‌گيري كرده است، همچنان رهبري جريان تحت حمايت خود را برعهده دارد و هنوز براي انتخاب يك دولت جديد توسط چارچوب هماهنگي احزاب شيعي كه اكثريت پارلمان را دراختيار دارد، چراغ سبز نشان نداده است. صدر بعد از آنكه تلاش‌هايش براي تشكيل يك دولت «اكثريت ملي» با مشاركت ائتلاف سيادت اهل سنت و حزب دموكرات كردستان به نتيجه نرسيد، به نمايندگان خود دستور داد تا از كرسي‌هاي نمايندگي خود استعفا دهند. بعد از آنكه چارچوب هماهنگي احزاب شيعي با استفاده از اكثريت خود در پارلمان تلاش كرد تا دولتي جديد تشكيل دهد، هواداران صدر با حمله به ساختمان پارلمان مانع برگزاري جلسات پارلمان شدند و تلاش كردند تا از طريق دستگاه قضايي پارلمان را منحل كنند. دستگاه قضايي عراق به تازگي اعلام كرده كه انحلال پارلمان براساس قانون اساسي از اختيار نهاد قضايي خارج است. با اين حال به نظر مي‌رسد كه مقتدي صدر با فشار بر جريان‌هاي ديگر سياسي همچنان قصد دارد تا پيش از تشكيل دولت جديد در عراق پارلمان منحل شود و انتخابات تازه‌اي برگزار شود. برخلاف صدر، چارچوب هماهنگي احزاب شيعي خواهان تشكيل يك دولت با اختيارات كامل و تكميل فرآيند تصويب قانون جديد انتخابات و پس از آن برگزاري يك انتخابات زودهنگام است. روز سه‌شنبه چارچوب هماهنگي احزاب شيعي جلسه‌اي براي بررسي شرايط كنوني تشكيل داد. در اين جلسه احزاب عضو چارچوب هماهنگي شرايط لازم براي برگزاري انتخابات را تشكيل يك دولت با اختيارات كامل، تصويب بودجه، اصلاح قانون انتخابات و سازماندهي كميسارياي عالي مستقل انتخابات عنوان كردند. چارچوب هماهنگي ضمن استقبال از تصميم ازسرگيري جلسات پارلمان، بر آمادگي خود براي برگزاري انتخابات زودهنگام پس از فراهم شدن زمينه‌هاي لازم تاكيد كرد. اين احزاب از احزاب كرد نيز خواست كه نامزدشان براي تصدي پست رياست‌جمهوري را معرفي كنند.