• ۱۴۰۳ جمعه ۲ آذر
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
بانک ملی صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 5351 -
  • ۱۴۰۱ سه شنبه ۲۴ آبان

سعيد مدني جامعه‌شناسي براي مردم

عبدالله مومني

سال‌هاست با سعيد مدني مانوس بوده‌ام و از دانش او بهره‌مند شده‌ام و منش انسان‌دوستانه و دغدغه وطن‌دوستانه او برايم الهام‌بخش بوده است. در دكتر سعيد مدني همه اين موارد با هم به انسجام و در او به سطح دغدغه‌اي وجودي رسيده و تمام‌وقت او را مشغول كاهش رنجي از رنجبران و ستمديدگان و آسيب‌ديدگان اجتماعي و طبيعي نموده است. بنابراين وضعيت جنبش‌هاي ايران از يك‌سو و وضيعت آسيب‌هاي اقشار فرودست و آسيب‌ديدگان اجتماعي از سويي ديگر در سعيد مدني به صورت يك برنامه پژوهشي جدي در آمده است. گرچه به‌رغم شايستگي‌هاي علمي كم‌نظير دانشگاه را از او دريغ داشتند و دانشجويان جامعه‌شناسي ايران را از دانش و طريقت پژوهشگري او در آكادمي محروم ساخته‌اند اما در سعيد مدني برنامه پژوهشي امري جاري و هميشگي است و آثاري گرانسنگ از پژوهشي‌هاي اجتماعي و معرفتي او در قالب كتاب و مقاله و يادداشت منتشر شده است. او در نوشتارهاي خود بسان جامعه‌شناسي دردمند و روشنفكري مسوول و متعهد به تبيين شرايط موجود و راه‌هاي برون‌رفت آن مي‌پردازد و در اين مسير از سطح نظريه‌پردازي تا سطح برنامه‌ريزي سخن‌ها براي گفتن دارد. دكتر مدني پس از سال‌ها كار پژوهشي و علمي پيرامون وضعيت اجتماعي ايران بر اين باور بودند و به اين جمع‌بندي رسيده بود كه جامعه ايران به علت كژكاركردهاي نظم سياسي و فقدان مناسبات و چرخه‌هاي دموكراتيك و عدم تحقق مطالبات اجتماعي از يك‌سو و پويايي‌هاي درون جوش جامعه، به جامعه‌اي جنبشي تبديل شده است. بدين معني كه جامعه در مداري از نارضايتي و پويايي هست كه در هر فرصت و بزنگاه تاريخي، ميداني از تحرك اجتماعي را مي‌آفريند و سپهر عمومي را با ديناميزم خود تحت‌تاثير قرار داده و طبقات و اقشار اجتماعي را همراه خود مي‌سازد. شايد بتوان گفت دغدغه اصلي معرفتي دكتر مدني دموكراسي‌سازي و چگونگي تحقق آن است. او نظام تصميم‌سازي در ايران را در بحران مي‌داند و معتقد بود كه حاكميت ديگر با مشكل و مساله روبرو نيست بلكه با بحران‌ها و ابربحراني‌هاي پيچيده‌اي روبرو است كه با رويه‌ها و ساختارهاي كنوني نمي‌تواند به اين بحران‌ها پاسخ بدهد. از ديدگاه او نظم سياسي در ايران بايد در سطح ساختارها تحول يابد و در نتيجه اصلاح ساختاري كه او از آن سخن مي‌گفت از جنس رفرنيزم و اصلاحات انتخاباتي و در حد اصلاح رويه‌ها نيست بلكه تحول در ساختارها از نظر او به مدد و اتكا به جنبش اجتماعي مطالبه‌گر قابل تحقق است. با توجه به نكات پيش‌گفته از منظرگاه دكتر مدني تحول در ساختارها و قوانين در هنگامه‌اي برگشت‌ناپذير است كه در جنبش‌ها، اصناف و سنديكاها و انجمن‌ها و نهادهاي مدني حضوري موثر داشته باشند و مطالبات روشن و پيشروانه خود را طرح و تثبيت نمايند.  دكتر مدني به عنوان جامعه‌شناسي براي مردمان دردمند و مطالبه‌گر، سال‌هاي سال است كه با خيرخواهي و دردمندي، روشني‌بخش گره‌هاي نظري و راهبردي اصناف و جنبش‌ها و اعتراضات صنفي و مدني است. او در ضمن نظريه‌پردازي جنبش‌هاي اجتماعي، كنش‌گري بي‌ادعا و ملي است و طعم محروميت‌ها و زندان‌ها و تبعيدهاي زيادي چشيده است. به اميد روزي كه رهيده از بند همچنان آموزه‌هاي عميق خود را با مردمانش در ميان بگذارد.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون