مورد صدرات
و قنبرطلب
احسان هوشمند
برمبناي اعلام حكم يكي از شعب دادگاه انقلاب در 12 آبان ماه سال جاري ماهان صدرات مدني به اتهام محاربه به اعدام محكوم شد. ماهان صدرات از بازداشتي‌هاي حوادث اخير است. ماهان متولد 1377 خورشيدي است. ماهان متهم است در جريان اعتراضات اخير با استفاده از چاقو ضربه‌اي وارد كرده و گوشي همراه و يك موتور را تخريب كرده است. ماهان داراي دو شاكي خصوصي است. به دنبال اعلام تاييد حكم اعدام ماهان صدرات و بروز نگراني‌ها درباره اجراي حكم اعدام ماهان اتفاق ديگري روي داد تا پرونده ماهان مسير ديگري طي كند و روزنه اميدي براي تغيير يا توقف حكم ماهان هويدا شود. محمدرضا قنبرطلب يكي از شاكيان پرونده ماهان صدرات اعلام كرد از شكايت خود گذشت كرده است. پس از آنكه مادربزرگ‌هاي ماهان هم پيگيري‌هاي خود را آغاز كردند آقاي قنبرطلب هم از پيگيري‌هاي خود براي لغو و توقف حكم اعدام ماهان خبر داد و نوشت: «۴۸ ساعت وقت داريم تا فارغ از جناح‌بندي‌هاي سياسي و اعتقادي با همدلي و وفاق ملي از قوه قضاييه بخواهيم كه درخصوص حكم ماهان صدرات با تأسي از سيره اهل بيت عليهم‌السلام برخورد شود.»
1- ماهان صدرات يكي از جوانان اين سرزمين است كه در ماه‌هاي گذشته درگير حوادث اعتراضي شده است. در ديگر نقاط كشور نيز همچون ماهان گروهي از هموطنان به ويژه جوانان وارد اعتراضات شده و تعداد قابل‌توجهي نيز بازداشت يا زخمي و گروهي نيز جان خود را از دست دادند. بررسي ريشه اين اعتراضات دفتري مي‌خواهد صد من! اما جداي از بررسي ريشه‌هاي بروز اعتراضات در ماه‌هاي گذشته، در شرايط ملتهب كنوني عقل و تدبير و مصلحت‌انديشي حكم مي‌كند سياست‌هايي در پيش گرفته شود كه از هزينه‌ها و زخم‌ها و جراحات وارد بر روح و روان مردم بكاهد. آرامش عمومي را افزايش دهد و اميد‌آفريني كند. برخورد فوري و قهري و اعلام احكام سنگين چون اعدام يا زندان‌هاي طويل‌المدت چون هيزم بر آتش است.
ممكن است در كوتاه‌مدت ترسي ايجاد كند اما در اعماق جان‌ها آرامش‌بخش و رضايت‌افزا نيست. انباشت خشم را دو چندان مي‌كند. نظرسنجي‌ها و داده‌هاي در دسترس چون ميزان حضور در انتخابات اخير رياست‌جمهوري و مجلس نمايانگر ابعاد نارضايتي‌ها و حتي خشم است. اعلام و اجراي احكام سنگين مرهم بر زخم‌ها نيست، نمك پاشيدن است كه خشم افزاست. براي مهار خشم بايد راه‌هاي ديگري چون گفت‌وگو و مدارا را برگزيد.
2-در روزهاي گذشته گروهي از حقوقدانان و حتي علماي ديني و روحانيون و نيز استادان حقوق دانشگاه‌ها و قضات باسابقه در برابر اعلام و اجراي حكم اعدام محسن شكاري، انتقادهاي حقوقي مستدلي ارايه كرده‌اند.
در پرونده ماهان صدرات، شاكيان خصوصي پرونده اعلام رضايت و گذشت كرده‌اند. گذشت شاكيان خصوصي و پيگيري‌هاي‌شان موجب شده تا اجراي حكم فعلا تعويق شود. با تغييري كه در ماهيت پرونده روي داده تجديدنظر در حكم و برخورد همراه با عفو گذشت موجب مي‌شود از عمق خشم كاسته شود. ماهان جواني است كه در اين كشور باليده و هر چه هست و هر چه كرده، فرزند ما است. در آموزش و پرورش اين سيستم و فضاي فرهنگي امروز ايران باليده است. جاسوس و اجنبي و دشمن نيست. جواني است برآمده از مناسبات اجتماعي در اين كشور و سرزمين، برايش پدري كنيم. مادري كنيم. برادري كنيم.
3- گذشت شاكيان خصوصي كاري درخور قدرداني است. محمدرضا قنبرطلب هم يكي از فرزندان ما است. او هم در اين سرزمين باليده و از آموزش و پرورش اين كشور بهره برده. يعني در كشور بزرگ‌مان هم قنبرطلب داريم هم ماهان صدرات. هر دوي‌شان بخشي واقعي از ايران ما هستند. ايران قابل تقليل به يكي از اين دو و هزاران جوان ديگر چون اينان نيست. واقعيت وجودي ايران امروز ما اين تنوع است. همه جوانان فرزندان ما هستند. محمدرضا قنبرطلب تنها از شكايتش گذشت نكرده بلكه اين فرزند ما خود دست به كار شده، پيشگام شده، رفقا و هم‌مسجدي‌ها را هم همراه مادربزرگ‌هاي ماهان كرده تا بلكه راهي بيابند تا ماهان از اعدام نجات يابد. اين هم بخشي از فرهنگ ما ايرانيان است، اگر جاي اين دو هم عوض مي‌شد بدون آنكه آشنايي شخصي با ماهان داشته‌ام به قطع نزديك به يقين مي‌گويم ماهان هم از محمدرضا قنبرطلب مي‌گذشت و رضايت مي‌داد. گذشت و بالاتر از آن تلاش براي نجات از چوبه دار در اين شرايط اقدامي است و مرهمي است بر زخم ها! همگي بايد با عشق و شفقت تلاش كنيم تا بلكه اين تلاش‌ها به فرجام رسد و اميد است قوه قضاييه هم مدبرانه برخورد كند. ماهان در اين شرايط حال و روز خوشي ندارد. چشم انتظار است. بخش بزرگي از ملت‌مان هم چشم انتظار تدبيري راهگشا هستند. براي ماهان و فرزندان ديگرمان كه سرنوشتي چون ماهان يافته‌اند بايد كاري كرد. بايد گذشت. بايد مهرباني پيشه كرد. ايران ما، نسل ما چشم انتظار مهرباني است. مهربان‌تر باشيم. ايران ما در اين روزها هم ماهان دارد هم محمدرضا قنبرطلب. هر دوي‌شان فرزندان ما هستند. عرصه را براي ماهان‌ها و محمد‌رضا‌ها تنگ‌تر نكنيم. اين فرزندان ايران را رودرروي يكديگر قرار ندهيم. راهي بيابيم تا با عشق و اميد ايران آينده را ساخت. يكي از گام‌هاي فوري در اين راه گذشت است و رهايي پرهام از حكمي چنين سنگين. ايران‌مان را دريابيم. جوانان‌مان را دريابيم. بذر مهرباني بكاريم، علف هرز نفرت‌افزا را وا نهيم. عشق و مهرباني و گذشت را به فرزندان‌مان به ايران‌سازان آينده بياموزيم.